„Ewolucja trwa w najlepsze”, rzekłby Charles Darwin. To prawidło, które obserwujemy we wszystkich zakamarkach, wszelkich dziedzin życia społeczno-kulturalnego, ma miejsce również w muzyce. Styli, czy rodzajów muzyki mamy tysiące. Każdy kontynent, każde państwo, miasto, wioska, ma swoich grajków, którzy coś śpiewają i jakoś grają. Mówi się, że „muzyka łączy pokolenia i łagodzi obyczaje:”. Coś w tym na pewno jest. Muzyka dodaje nam kolorytu do codziennej rzeczywistości. Nucimy, tańczymy, podśpiewujemy itp., gdy usłyszymy dźwięki w sercu nam grające. W komercyjnych mediach, w radio, w telewizji, najczęściej możemy posłuchać i pooglądać to, co jest obecnie na topie. Przeważają wszelkie odmiany muzyki popowej w bardzo szerokim pojęciu.
Obok tej całej komercyjnej papki, mamy mnóstwo zespołów niszowych, mniej znanych, czy prezentowanych, które wykonują wyjątkowo piękną muzykę. Rzecz ma się o gotyckim metalu, którego odmian i stylów nie sposób opisać. Jak w każdym rodzaju muzyki, mamy w niej prekursorów i założycieli oraz full zespołów, naśladujących tych, co przetarli szlaki i dali podwaliny do czegoś nowego w sztuce muzycznej. Zanim powstał, czy został zdefiniowany tzw. „GOTYCKI METAL”, wykluł się termin „Gothic rock” (lub gotycki rock). Dla celów definicji określono go jako gatunek w muzyce rockowej charakteryzujący się melodyjnymi, zazwyczaj prostymi utworami utrzymanymi w molowej tonacji, w niektórych przypadkach sięgający do muzyki operowej, depresyjnym klimatem, tekstami o treści egzystencjalnej, często nawiązującymi do legend, mitologii germańskiej i słowiańskiej, powieści i filmów grozy. Pokrewne mu są takie gatunki jak cold wave, dark wave, post punk, neofolk a także rock progresywny czy industrial i noise. Nazwa gatunku pochodzi od powieści gotyckiej XIX wieku, a pośrednio od średniowiecznego stylu gotyckiego w architekturze.
Treści w utworach gotycko rockowych nawiązują często do znanych lub legendarnych postaci związanych z takimi tematami jak śmierć, cierpienie i samotność. Są to m.in. Elżbieta Batory, Bela Lugosi, Vlad Dracula. Teksty także często związane są likantropią przez co odwołują się do motywów popkultury bazującej na znamiennej w średniowieczu i romantyzmie mitologii słowiańskiej. Po raz pierwszy terminu rock gotycki użyto w stosunku do zespołu Procol Harum, którego muzyka nosiła wyraźne wpływy muzyki dawnej. Jednakże za prekursorów właściwego rocka gotyckiego uważa się zespoły The Sisters of Mercy, UK Decay, Siouxsie and the Banshees, Alien Sex Fiend, Flesh for Lulu, Bauhaus oraz The Cure. Drugim źródłem gotyku był death rock, muzyka rozwijająca się równolegle, choć całkowicie niezależnie w Kalifornii. Głównym przedstawicielem tego amerykańskiego nurtu był Christian Death.
Jednak ewolucja tej muzyki w latach 90-tych, nabrała szalonego tempa. Zaczęły powstawać zespoły, które brzmiały ciężej niż „rockowe gothy”. Coraz częściej, można było usłyszeć w ich utworach piękne, kobiece, operowe wokale, połączone z męskim, bardzo kontrastującym z kobiecym śpiewem, growlingiem. Zaczęto też wynajmować zawodowych muzyków orkiestry symfonicznej, których partie muzyczne w połączeniu z ciężkim brzmieniem metalowych gitar, okazały się fenomenalnym połączeniem. W końcu, zdefiniowano nowe pojęcie w muzyce metalowej, jako tzw. „GOTHIC METAL”. Za pierwszą płytę definiującą gatunek uznaje się album Gothic zespołu Paradise Lost. Charakterystyczną cechą metalu gotyckiego jest pompatyczny śpiew, smutny oraz melancholijny nastrój utworów. Teksty piosenek są zazwyczaj lirykami dotyczącymi świata fantazji, snów i marzeń, uczuć, okultyzmu, magii. Metal gotycki przyczynił się do podziałów w subkulturze gotyckiej.
Metal gotycki z powodzeniem prezentowany jest również przez rodzimych wykonawców. Czołowym przedstawicielem jest zespół Closterkeller, z początku wykonujący rock gotycki, z czasem jednak zawierający w sobie coraz więcej elementów heavy metalu, przez co zespół wypracował swój własny styl. Closterkeller był inspiracją i wzorem dla innych polskich zespołów gotyckich, typu Artrosis czy Delight. Innymi przedstawicielami tego gatunku w Polsce są m.in.: Aion, Desdemona, Batalion d’Amour, VIA Mistica, Sirrah, Undish czy UnSun.
Różnice pomiędzy poszczególnymi stylami w gotyckim metalu są jednak tak płynne, że ciężko z pełną odpowiedzialnością przypisać określony zespół do określonego stylu. Niezwykle ciekawie sytuacja wygląda właśnie z gothic metalem, gdzie uwidaczniają się wpływy niemal wszystkich podgatunków. Wpisując w wyszukiwarkę gothic metal bands, uzyska się miliony odpowiedzi, prezentujących, przynajmniej, setki różnych zespołów powiązanych, w jakiś sposób, z gothic metalem. Gdzie jest jednak granica między gothic metalem a innymi podgatunkami?
Gothic metalu doszukać się można w twórczości wielu zespołów tzw. power metalowych. Przykładem może być fiński zespół Nightwish, reprezentujący symfoniczny power metal, który często bywa utożsamiany z gotyckim stylem. Wszystko za sprawą tekstów zespołu oraz gotyckiej stylistyki byłej wokalistki Tarji Turunen. Muzycy jednak określają swoją muzykę jako metal symfoniczny.
Na drugim biegunie znajduje się angielski zespół Cradle of Filth, którego styl muzyczny określa się mianem extreme gothic metal. Wszystko za sprawą tekstów muzycznych, oprawy graficznej albumów oraz teledysków przepełnionych gotyckim mrokiem oraz tajemnicą. Jeśli chodzi o samą muzykę to zespół prezentuje surowe black metalowe brzmienie z charakterystycznym growlem, przechodzącym w skrzek, wokalisty – Daniego Filtha.
Elementów gothic metalu szuka można u naprawdę wielu zespołów, ale trudno się temu dziwić, jest to bowiem jeden z najbardziej intrygujących podgatunków metalu. Zespoły, które moim zdaniem, zdecydowanie wyróżniają się wśród niezliczonych czeluści gothic metalu to: THERION, HAGGARD, DREAMS OF SANITY, AESMA DAEVA, NIGHTWISH (albumy z Tarją Turunen), DIABLO SWING ORCHESTRA, TRISTANIA (pierwsze 3 albumy), TRAIL OF TEARS (pierwszy album), DISMAL EUPHONY (pierwsze 3 albumy), AFTER FOREVER (pierwsze 2 albumy), CREMATORY (do albumu Believe), LACRIMOSA. Zespołów, które grają w obrębach gothic metalu jest tysiące, ale dla kogoś, kto nigdy nie słuchał i nie zna tej wyjątkowej muzyki, wyżej wymienione kapele, mogą być przykładem i początkiem fascynującej przygody w związku z fenomenalnymi dźwiękami, wydobywającymi się z tego nurtu muzycznego.
