(2) „CMENTARNY” DĄB SZYPUŁKOWY Z BUKOWINY SYCOWSKIEJ

(artykuł edytowany i poprawiony w dniu 23.12.2019 r.) Bukowiński cmentarz komunalny. Miejsce niezwykłe. Dwa światy. Ten współczesny na górce i drugi – na dole – jakże inny, zapomniany. Na górze róże na dole bluszcz i mech. To tutaj leżą prochy dawnych mieszkańców Bukowiny. To tutaj czuć i widać jakąś niesamowitą aurę, unoszącą się jak poranna mgła. Położony pomiędzy lasem a starą, bukowińską chlewnią.

Wszystko to zaklęte w jakiejś wielkiej i nieskończonej tajemnicy. Na pozór, cmentarz jakich wiele. Ale im dłużej tam przebywasz (najlepiej w samotności), tym bardziej czuje się jego nieprawdopodobny i wyjątkowy klimat.

Chociaż cykl pereł dendroflory dotyczy drzew, a jednym z nich jest opisany i prezentowany dzisiaj “Cmentarny” dąb szypułkowy, to nie sposób nie wspomnieć i kilku zdań nie napisać o wyjątkowym miejscu w którym on rośnie, a którym jest właśnie bukowiński cmentarz.

Samo wejście jest nieco pod górkę. Żelazna brama pomalowana czarną farbą. Cmentarze budzą w ludziach skrajne emocje. Wiele osób czuje lęk przed nimi. Dlaczego? To żywi ludzie są niebezpieczni, a nie Ci, którzy już spoczywają w mogiłach. Czy masz odwagę wejść? Zapraszam.

“Z prochu powstałeś i w proch się obrócisz”! Jakże wiele osób myśli, że jest inaczej. Że będą wiecznie piękni, młodzi i bogaci. Czas jest sędzią bezwzględnym, a wykonawcą jego wyroków jest śmierć. Śmierć, która przychodzi po każde ciało fizyczne. Nieważne, czy to pijak czy król. Dziecko lub starzec.

Lindo Krause! (17.7.1896 r. – 28.5.1914 r.) Kim byłaś dziewczyno? Dlaczego żyłaś tylko 18 lat? Co mogę dla Ciebie zrobić? “Hier ruhet in Gott meine liebe Tochter, unsere gute Schwester” (Tu spoczywa w Bogu moja kochana córka, nasza dobra siostra). RUHE SANFT! (Wieczne odpoczywanie!).

“Hier ruhen in Gott unsere lieben Eltern” (Tu spoczywają w Bogu nasi kochani rodzice). Franz Graßke (10.10.1835 r. – 18.1.1913 r.) i Johanna Graßke geb. Schwalbe (19.8.1841 r. – 31.1.1924 r.). Chodziliście po bukowińskiej ziemi. Mieliście swoje życie, problemy, chwile radości i słabości.

Kiedy powiedzieliście sobie magiczne “tak” i zdecydowaliście się założyć rodzinę? Jak wyglądała Bukowina w połowie 19-stego wieku? Co Wam się w niej najbardziej podobało? Czy kiedyś mi o tym opowiecie? RUHET SANFT!

“Hier ruhen in Gott unsere lieben Kinder” (Tu spoczywają w Bogu nasze kochane dzieci). Willi Bloch (3.9.1926 r. – 8.2.1928 r.) i Werner Bloch (7.9.1928 r. – 20.5.1929 r.). Mój Boże. Co się stało? Małe, bezbronne dzieci. Jeszcze nieskażone podłością dorosłych. Dlaczego odeszłyście tak szybko? Dlaczego chociaż jedno z Was nie mogło żyć kilkadziesiąt lat?

Tyle atrakcji na Was czekało w bukowińskiej krainie. Nie dane Wam było je poznać i przeżyć… RUHET SANFT! Nie jesteście jedynymi dziećmi, spoczywającymi na bukowińskim cmentarzu, które nie doświadczyły beztroskiego dzieciństwa… A może, po drugiej stronie, mieliście je znacznie lepsze?

Kaplica grobowa von Nirgerów z ok. 1890 r. i pomnikiem poległych w 1. wojnie światowej. Jakie kryjesz w sobie tajemnice? Ile dusz ukryło się w tobie i czeka na rozpoczęcie nowej wędrówki? Pokrywasz się bluszczem, pajęczynami, kurzem i mchem. Czy straszysz po nocach śmiałków, którzy odważą się wejść do środka?

Czy kiedyś udzielisz mi chociaż jednej odpowiedzi? Zapewne nie. Bo jesteś starą, milczącą kaplicą, która z nikim nie dzieli się swoimi tajemnicami. Potrafisz tylko “zadawać” mi dziesiątki pytań… I tak Cię bardzo lubię.

I wreszcie Ty – “Cmentarny” dębie szypułkowy. Jedyny żywy wśród tych, którzy urodzili się jeszcze w starych, bukowińskich czasach. Ciebie pewnie ktoś posadził. A może sam się wysiałeś? Widziałeś zapewne bardzo wiele i mógłbyś mi opowiedzieć tyle, że powstałaby z tego grubachna księga.

Ale nie zrobisz tego, bo trzymasz sztamę z kaplicą i macie żelazną zasadę, która brzmi: “Milczenie jest złotem”. Niech Ci będzie. Stare drzewa na cmentarzu to jeden z charakterystycznych widoków, jakże symbolicznych i dających ponieść się refleksji oraz zadumie nad przemijaniem.

OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA

“Cmentarny” dąb szypułkowy rośnie na wzniesieniu i jest wśród całego towarzystwa dendrologicznego na cmentarzu, najgrubszym i najdorodniejszym okazem. Pień jest krótki i dosyć masywny. Jest on bardziej charakterystyczny dla drzew rosnących na otwartej przestrzeni, chociaż cała budowa drzewa wskazuje, że drzewo konkuruje z otaczającym drzewostanem o światło i stąd można się w nim doszukać również cech charakterystycznych dla okazów rosnących bardziej w zwarciu.

Podobnie jak na kaplicy i wielu starych mogiłach, wije się po nim bluszcz, nadając drzewu bardziej malowniczego wyglądu. Jego obwód pierśnicowy pnia wynosi 431 cm. Nie widać na nim uszkodzeń i dziupli, co mogłoby sugerować, że jest w bardzo dobrej kondycji.

Do końca tak nie jest ponieważ na jednym z konarów widać owocniki hubiaka pospolitego, który na pewno przyczynia się do pogorszenia stanu zdrowotnego wnętrza pnia. Na wysokości około 5. metrów, pień rozwidla się na kilka grubych i solidnych konarów.

Ciekawostką jest mała ingerencja chirurgiczna, co w przypadku drzew rosnących na cmentarzach i w pobliżu miejsc przebywania ludzi jest coraz większą rzadkością. Wynika to najczęściej ze względów bezpieczeństwa. Cmentarny dąb szypułkowy ma bardzo nieliczne ślady tej ingerencji.

Liczne rozgałęzienia i duża ilość gałęzi tworzy piękną koronę “Cmentarnego” dębu. Chociaż nie jest ona typowa, jak dla drzew rosnących na szerokiej, otwartej przestrzeni (jednak element konkurencji z innymi drzewami jest tu widoczny), to i tak zachwyca swoją bujnością i gęstym ulistnieniem.

Drzewo wyraźnie wyróżnia się w okolicy, a rosnąć prawie w najwyższym miejscu bukowińskiego cmentarza, sprawia wrażenie jeszcze potężniejszego. Daje też tak poszukiwany cień w upalne dni. To wciąż niedoceniana, wielka zaleta (z tysiąca innych zalet) drzew.

PODSUMOWANIE

1) Bukowiński cmentarz to bez wątpienia, wyjątkowe i unikatowe miejsce nie tylko ze względów historycznych, kulturowych, duchowych i symbolicznych, ale także dendrologicznych.

2) Cmentarny dąb szypułkowy ze swoimi gabarytami, wyglądem i miejscem w którym rośnie, w stu procentach zasługuje na status perły dendroflory WT i jeszcze bardziej podnosi rangę wyjątkowości bukowińskiego cmentarza, nadając mu niepowtarzalny klimat.

3) Będąc na cmentarzu warto zwrócić uwagę na pozostały drzewostan. Chociaż mniej okazały, z pewnością zasługuje na bliższe przyjrzenie się mu przez miłośników drzew.

4) Następną perłą w cyklu będzie brzoza brodawkowata przytulona do buka zwyczajnego – także z Bukowiny Sycowskiej. Te niesamowite osobliwości dendrologiczne wciąż są bardzo niedoceniane.