Dąbrowy Krotoszyńskie to jeden z największych w Polsce kompleksów naturalnych lasów dębowych, zajmuje teren blisko 23 tys. ha. Tworzą je trzy zespoły naturalnych, urozmaiconych dąbrów świetlistych (dąb szypułkowy, dąb bezszypułkowy, grab zwyczajny, leszczyna pospolita) ze starodrzewiem, częściowo (miejscowo) przemieszanych z nowymi nasadzeniami sosny i innych drzew (bór mieszany i inne).
Dąbrowy Krotoszyńskie położone są na pograniczu trzech powiatów: krotoszyńskiego, ostrowskiego i pleszewskiego, w południowej części województwa wielkopolskiego. Cały kompleks znajduje się na terenie utworzonego w 1993 roku Obszaru Chronionego Krajobrazu Dąbrowy Krotoszyńskie i Baszków Rochy. Ponadto, na terenie Dąbrów wyodrębniono trzy leśne rezerwaty przyrody, w których przedmiotem ochrony jest naturalny, urozmaicony las dębowy ze starodrzewiem:
- Rezerwat przyrody Dąbrowa koło Biadek Krotoszyńskich (Las Gliśnica, gmina Ostrów Wielkopolski),
- Rezerwat przyrody Dąbrowa Smoszew (Las Krotoszyn, gmina Krotoszyn),
- Rezerwat przyrody Buczyna-Helenopol.
Zlokalizowano tu też trzy rezerwaty florystyczne:
- Rezerwat przyrody Miejski Bór (Las Krotoszyn, gmina Krotoszyn),
- Rezerwat przyrody Baszków,
- Rezerwat przyrody Mszar Bogdaniec.
Powierzchnia rezerwatów jest bardzo nieduża w porównaniu z całymi Dąbrowami Krotoszyńskimi, które w dużej części są lasami gospodarczymi, co oznacza pozyskiwanie w nich drewna po osiągnięciu przez drzewostan wieku rębnego. Wyjątkowość tamtejszych dębów polega m.in. na tym, że drzewa te osiągają znaczne rozmiary i przypominają swoim pokrojem dęby rosnące w Puszczy Białowieskiej. Najlepsze egzemplarze są wystawiane na specjalnych aukcjach, zwanych submisjami, na których drewno może być sprzedane za znacznie wyższą kwotę. Przykładowo – najwyższa wylicytowana cena surowca dębowego jakości okleinowej na aukcji w 2014 roku wyniosła 4550 zł za metr sześcienny.
Ostatnie ochłodzenie sprawiło jednak niemiłą niespodziankę. Życie w lesie, które jeszcze kilkanaście dni temu rozkwitało, teraz zatrzymało się w połowie drogi. Kwitnące zawilce, przylaszczki i ziarnopłony stoją smutne z zamkniętymi kwiatami. Pomimo ochłodzenia, niektóre z dębów uwierzyły w wiosenne słońce i zaczęły już rozwój. Dla leśników jest to chwila niepewności, wszyscy zadają sobie pytanie: czy dęby zakwitną?
Dęby rozwijają liście, jako jedne z ostatnich drzew. Są wśród nich okazy, które ruszają już w pierwszej połowie kwietnia, jak i takie, które czynią to dopiero w drugiej dekadzie maja. Późniejszy rozwój umożliwia im uniknięcie uszkodzeń od wiosennych przymrozków. Te potężne drzewa są bardzo wrażliwe na niskie temperatury.
Razem z rozwojem liści zaczynają pojawiać się też kwiatostany. Niestety, nie dzieje się to każdego roku. Dęby, jako drzewa długowieczne, by przetrwać nie muszą wydawać nasion w każdym sezonie. Jednak dla leśnika lata nasienne, czyli takie, w których pojawiają się żołędzie, są bardzo ważne ponieważ bez żołędzi nie ma sadzonek. Jeśli dęby obrodzą, jesienią leśnicy będą mogli zebrać zapas żołędzi na kolejne dwa lata.
Niestety, nie można zrobić zapasów na dłuższy czas, ponieważ żołędzie należą do nasion kategorii recalcitrant. Oznacza to, że do przechowywania nie można ich wysuszyć, jak również, ze względu na stosunkowo wysoką wilgotność, zamrozić bez utraty zdolności kiełkowania. Tuż po zbiorze wilgotność nasion dębów wynosi od 40 proc. do 48 proc.
Każdej wiosny leśnicy z niepokojem czekają na pierwsze liście i kwiaty. Jeśli dęby zakwitną, to mają oni mały powód do radości. Niestety, kwitnienie nie gwarantuje sukcesu. Aby pojawiły się żołędzie nie mogą wystąpić przymrozki, które niszczą kwiaty. Również latem na nasiona czekają niebezpieczeństwa, do których należy susza. Wiele razy spowodowała ona opadnięcie niedojrzałych nasion. Zagrożeniem są również owady, które mogą zaszkodzić rozwojowi żołędzi.
Leśnicy z Nadleśnictwa Krotoszyn (RDLP w Poznaniu) mają nadzieję, że dobrą wróżbą są kwiaty na najwcześniej zakwitającym dębię, przy osadzie Jastrzębiec. Pomimo niekorzystnej aury jest już obsypany kwiatami. Dęby szypułkowe są jednym z dwóch głównych gatunków występujących w lasach Nadleśnictwa Krotoszyn. Obecnie tworzą one drzewostany na 38 proc. powierzchni nadleśnictwa, czyli niemal 7 tys. ha.
Źródło: 1) https://pl.wikipedia.org/wiki/D%C4%85browy_Krotoszy%C5%84skie
2) https://www.lasy.gov.pl/informacje/aktualnosci/czy-w-nadlesnictwie-krotoszyn-zakwitna-deby
3) materiały własne
Zdjęcia pochodzą z piękniejącego każdej doby Parku Oławskiego. ;))
