Najstarsze drzewo w Polsce to Cis z Henrykowa Lubańskiego (województwo dolnośląskie, powiat lubański, Nadleśnictwo: Pieńsk), który jest unikatowy w skali europejskiej, a nawet światowej. Według badań przeprowadzonych przez wybitnego eksperta dendrologii dr. C. Pacyniaka liczy sobie aż 1281 lat (na 2007 rok). Czyli ani słynny dąb “Bartek”, ani też dąb szypułkowy “Chrobry” z Piotrowic nie mogą się równać wiekiem z tym sędziwym cisem. Niestety, w ostatnim czasie zauważono wyraźne zamieranie naszego najstarszego drzewa. Cis zaczął usychać. Z pewnością w dużej mierze to “zasługa” zeszłorocznej suszy, która zdziesiątkowała tysiące drzew w dolnośląskich lasach, a jej skutki będą jeszcze widoczne przez kilka lat.  

Drugą niedogodnością dla henrykowskiego cisa są nornice, które uszkodziły system korzeniowy drzewa. Od kilku lat z tym problemem zmaga się Gmina Lubań. Przyrodniczym pomnikiem zainteresowały się nie tylko władze samorządowe, ale na jego ratowanie przeznaczono fundusze z Wojewódzkiego Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Jak poinformował rzecznik Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) we Wrocławiu Robert Borkacki, “w poprzednich latach samorządowcy umieścili w ziemi specjalną siatkę przeciw nornicom i zasypali wykopane przez szkodniki korytarze”.

Wykonano również drenaż i studzienkę do kontroli poziomu wody. Stosowane są środki, które mają pomóc w regeneracji uszkodzonych korzeni, a drzewo jest regularnie nawożone. W obrębie cisa powstały także rusztowania, na których zostaną zainstalowane zraszacze i zamgławiacze. „Wszystko wskazuje na to, że nasze działania przyniosły pozytywne efekty. Cis wypuścił młode pędy, a wyrastające z nich igły wydłużyły się”” – powiedział Zbigniew Hercuń, wójt gminy Lubań.

Akcję ratowania pomnika przyrody także wesprze finansowo WFOŚiGW we Wrocławiu. Przeznaczyliśmy ponad 12 tys. złotych na zakup instalacji i zbiorników do nawadniania oraz wykonanie prac, które zabezpieczą drzewo przed zimowymi mrozami” – powiedział Hubert Papaj, zastępca prezesa zarządu WFOŚiGW we Wrocławiu. Zimą na rusztowaniu wokół drzewa zostanie zainstalowana folia, która będzie zabezpieczać drzewo przez mrozami – informuje Polska Agencja Prasowa.

Teraz pozostaje tylko trzymać kciuki, aby za 10 lat, drzewo uroczyście mogło obchodzić swoje 1 300-setne urodziny.

Zdjęcie cisa: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Taxus_baccata_henrykow_poland_01.jpg#/media/File:Taxus_baccata_henrykow_poland_01.jpg