1. i 2. Klimatyczny Bilans Wodny 2025.

Wraz z nastaniem ciepłej pory roku, zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 kwietnia 2019 r. w sprawie wartości klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb, publikowane są Klimatyczne Bilanse Wodne na podstawie analiz przeprowadzonych w Systemie Monitoringu Suszy Rolniczej. W tym roku opublikowano już dwa raporty, które będą uszczegółowiane w kolejnych raportach.

♦ PIERWSZY KBW 2025 ♦

W bieżącym roku, począwszy od marca, na przeważającym obszarze kraju – szczególnie w zachodniej i centralnej części – odnotowano bardzo niskie sumy opadów atmosferycznych, nieprzekraczające 30% normy wieloletniej. W północno-zachodniej Polsce okres bez opadów trwał od początku marca do połowy maja. W rezultacie, już w pierwszym okresie monitorowania, odnotowano przekroczenie wartości klimatycznego bilansu wodnego, oznaczające wystąpienie strat związanych z suszą na glebach najbardziej podatnych na suszę tj. I i II kategorii podatności na suszę.

Temperatura powietrza w marcu i kwietniu 2025 roku była wyższa od normy wieloletniej, co przyczyniło się do wyraźnego przyspieszenia rozwoju roślin w całym kraju. Początek maja, przy nadal utrzymującym się deficycie opadów, charakteryzował się występowaniem przymrozków na dużym obszarze kraju. Tego typu warunki mogą prowadzić do dodatkowych strat w plonach roślin uprawnych.

♦ DRUGI KBW 2025 ♦

Drugi raport Systemu Monitoringu Suszy obejmuje analizę wartości klimatycznego bilansu wodnego (KBW) za okres od 1 kwietnia do 31 maja 2025 roku, a tym samym – łącznie z pierwszym raportem – przedstawia ocenę przebiegu warunków agrometeorologicznych do końca maja 2025 roku. Na podstawie danych meteorologicznych z tego okresu wskaźnik KBW doprecyzował przestrzenny zasięg obszarów zagrożonych wystąpieniem istotnych strat w plonach, wskazując nowe gminy objęte zagrożeniem w województwach: zachodniopomorskim, lubuskim, kujawsko-pomorskim oraz łódzkim.

Pomimo wystąpienia opadów atmosferycznych na terenie całego kraju w drugiej i trzeciej dekadzie maja, w województwie zachodniopomorskim ich suma wyniosła zaledwie 35–45% normy wieloletniej (1991–2020), według danych zamieszczanych w serwisie IMGW (link: https://modele.imgw.pl/cmm/?page_id=44688). Szczególnie niekorzystny był przebieg warunków opadowych w poprzednich miesiącach – w marcu suma opadów wyniosła jedynie około 15%, a w kwietniu 20% normy wieloletniej.

Na pozostałym obszarze kraju wskaźnik KBW nie wskazuje na zagrożenie suszą rolniczą. Wskaźniki wilgotności gleby potwierdzają poprawę uwilgotnienia jedynie w wierzchniej warstwie profilu glebowego, podczas gdy w warstwach głębszych nadal utrzymują się warunki suszy glebowej. Potwierdzają to wskaźniki oceny aktualnego deficytu wilgotności gleby z wykorzystaniem modeli, które są dostępne wraz z prognozami na kolejne 10 dni, na portalu projektu Cim4Cast, pod adresem: https://clim4cast.czechglobe.cz/.

Na poprawę dostępności wody dla roślin w profilu glebowym wskazują również wyniki pomiarów wilgotności gleby w raz z oceną dostępności wody dla roślin w punkach referencyjnych prowadzonych w ramach Systemu Monitoringu Suszy, dostępne w zakładce wilgotność gleby pod adresem: https://susza.iung.pulawy.pl/mwgst/1,2025,p/

♦ Źródło i więcej na ten temat: SMSR – System Monitoringu Suszy Rolniczej