Aktualności Pogoda

Atrakcje astronomiczne na niebie w listopadzie 2024 roku.

Atrakcje astronomiczne na niebie w listopadzie 2024 roku.

Listopad charakteryzują bardzo długie noce i coraz krótsze dni. Jeżeli panuje wyżowa i bezchmurna aura, to mamy możliwość wypatrywania atrakcji astronomicznych, w które obfituje jedenasty miesiąc w roku.

Z każdą dobą oddalamy się od równonocy, kiedy długość dnia szybko skraca się na rzecz nocy. Tak będzie do 20 grudnia, czyli najciemniejsza część roku jest jeszcze przed nami. Słońce świeci już bardzo krótko. O ile 1 listopada jego wschód w Warszawie miał miejsce o godzinie 06:31, a zachód o godz. 16:07, to ostatniego dnia miesiąca dzień w stolicy rozpocznie się dopiero o godz. 07:22, a zakończy o godz. 15:27. To oznacza, że przez cały listopad ubędzie nam jeszcze 91 minut dnia (1 godzina i 31 minut).

Kolejność listopadowych faz Księżyca przedstawia się następująco: nów miał miejsce 1 listopada o godz. 13:47, pierwsza kwadra przypadnie na 8 listopada o godzinie 06:55, pełnia będzie mieć miejsce w połowie miesiąca 15 listopada o godz. 22:30, natomiast ostatnia kwadra będzie widoczna 23 listopada o godzinie 02:29. Wysokość Słońca w Warszawie w momencie górowania zmieni się z 23 stopni 1 listopada do 16 stopni w ostatnim dniu miesiąca.

Czas na planety. Merkury znajduje się aktualnie zbyt blisko Słońca i przez całą noc będzie niewidoczny. Na początku listopada planeta Wenus będzie widoczna po zachodzie Słońca, około 10-12 stopni na południowo-zachodnim horyzontem, w gwiazdozbiorze Wodnika. Jednym ze sposobów sprawdzenia wysokości tej planety jest użycie dłoni: należy trzymać zamkniętą pięść na wyciągnięcie ręki i przyjąć, że szerokość pięści wynosi około 10 stopni. Jeśli zrobimy to z Wenus, zobaczymy ją około dwóch szerokości palca nad pięścią. Planeta jest najjaśniejszym obiektem na niebie i prawdopodobnie będzie pierwszą „gwiazdą” widoczną dla oka wieczorem.

W poniedziałek, 4 listopada, Księżyc, który będzie miał zaledwie trzy dni, przejdzie w pobliżu Wenus; zachód Słońca w Warszawie nastąpi dzisiaj o godz. 16:02 czasu polskiego. Około godziny 17:00 będzie można dostrzec na niebie cienki półksiężyc niemal bezpośrednio pod Wenus; para zachodzi przed godz. 18:00. Niestety, w wielu regionach kraju całkowite zachmurzenie może zniweczyć obserwację.

Mars na początku listopada wschodzi o godzinie 21:00 CET, z górowaniem odbywającym się o godz. 05:00 CET na wysokości 61 stopni nad południowym horyzontem. W ostatnim dniu listopada moment wschodu Czerwonej Planety nastąpi o 19:40, z górowaniem o 03:30 CET na podobnej wysokości co na początku miesiąca. Przez cały miesiąc planeta będzie świeciła w gwiazdozbiorze Raka, który wyróżnia się słabymi gwiazdami.

Planeta Jowisz już 7 grudnia osiągnie swoją opozycję, w związku z czym w tym miesiącu będzie widoczna praktycznie przez całą noc. Na początku listopada wschód planety następuje około godziny 18:00, ale w ostatnim dniu miesiąca ten moment przesuwa się już na 16:00. Największy obiekt Układu Słonecznego będzie świecił w gwiazdozbiorze Byka, a podczas wschodu planety będzie można dostrzec Aldebarana – najjaśniejszą gwiazdę Byka, po prawej stronie i nieco wyżej.

Aldebaran będzie wyraźnie zabarwiony na pomarańczowo, kontrastując z biało-żółtym wyglądem Jowisza. Dwie godziny później obie gwiazdy będą wystarczająco wysoko, aby z łatwością dostrzec je około 20 stopni nad wschodnim horyzontem. Najwyższy punkt na niebie przesuwa się z okolic drugiej w nocy 1 listopada do północy 30 listopada; a moment górowania planety zmienia się z 62 do 61 stopni.

W listopadzie planeta Saturn będzie drugą widoczną planetą, która pojawi się na niebie z terenu naszego kraju. Na początku miesiąca ok. godziny 17:00 CET planeta będzie się znajdowała już 20 stopni nad południowo-wschodnim horyzontem. Najwyższy punkt (zwany tranzytem), Planety z Pierścieniami przesunie się w ciągu miesiąca z godziny 21:00 CET na 19:00 CET i w tym czasie osiągnie wysokość 30 stopni. Pierścienie Saturna można dostrzec nawet w skromnym teleskopie lub za pomocą cięższej lornetki – choć przy niższych powiększeniach będą one wyglądać bardziej jak owal niż rzeczywiste pierścienie.

Uran zbliża się obecnie do opozycji, która nastąpi 17 listopada. W Polsce planeta ta jest widoczna w Byku, stając się dostępnym na początku miesiąca około 16:40 CET, z najwyższym punktem na niebie o 23:30 CET, 58° nad południowym horyzontem. Zniknie w mroku świtu około 05:09 CET, kiedy będzie 27° nad zachodnim horyzontem. Uran raczej nie osiągnie swojej jasności, by móc ją zobaczyć gołym okiem, ale do jego obserwacji warto wykorzystać teleskop. Planeta znajdzie się mniej więcej 6 stopni od gromady gwiazd, zwanych Plejadami.

Warunki do obserwowania Neptuna pogarszają się. Planeta jest obiektem wczesno-wieczornym świecącym w Rybach, który oddala się w wieczorny zmierzch. Z Warszawy w ciągu miesiąca moment jego widoczności zmienia się z ok. 17:35 CET do 17:05 CET, a moment górowania z 18:50 CET do 20:45 CET na wysokości 37 stopni nad południowym horyzontem.

W listopadzie Ziemia przetnie trzy szlaki meteorów, oferując obserwatorom wiele okazji do podziwiania tzw. „spadających gwiazd”. Pierwsze dwa pokazy meteorów, Południowe Taurydy i Północne Taurydy, osiągną szczyt w ciągu pierwszych dwóch tygodni miesiąca. W przeciwieństwie do większości deszczów meteorów z krótkimi szczytami trwającymi jedną lub dwie noce, te dwa są wydłużone, dzięki czemu każda noc w pierwszej połowie miesiąca z czystym niebem jest idealna do ich podziwiania.

Według Amerykańskiego Stowarzyszenia Meteorów (American Meteor Society), razem będą one wytwarzać około 5 meteorów na godzinę, z możliwością wystąpienia wyjątkowo jasnych meteorów znanych jako bolidy. Najlepszy rój meteorów w tym miesiącu będzie miał miejsce w nocy z niedzieli na poniedziałek (17/18 listopada). Leonidy słyną z okazjonalnych burz meteorów z setkami, a nawet tysiącami meteorów na godzinę. Jednak w tym roku spodziewany jest bardziej skromny pokaz – od 15 do 20 spadających gwiazd na godzinę.

Ostatni “Superksiężyc” w tym roku wzejdzie w piątek, 15 listopada – będzie wydawał się nieco większy i jaśniejszy niż zwykle. Według The Old Farmer’s Almanac, listopadowa pełnia księżyca znana jest również jako Beaver Moon (Księżyc Bobrów), gdyż jest to pora roku, w której bobry przygotowują się do zimy i wycofują się do swoich siedlisk. Inne przydomki nadchodzącej pełni księżyca to Mroźny Księżyc, Księżyc Jeleni oraz Księżyc Sielaw. Po listopadowej pełni, następny Superksiężyc ujrzymy dopiero w październiku 2025 roku.

Wieczór po szczycie deszczu meteorów z roju Leonidów pojawi się łatwa do zaobserwowania koniunkcja. W poniedziałek, 18 listopada, ok. godziny 22:00 Księżyc oświetlony w około 80 proc. będzie świecił niemal bezpośrednio między Jowiszem i Marsem nad wschodnim horyzontem. Dodatkowo, słynny gwiazdozbiór Oriona będzie widoczny na prawo od Księżyca i planet. Jeżeli pogoda nie pozwoli na obserwacje tego wieczora, kolejna okazja przypadnie na 19 listopada, kiedy to Księżyc pojawi się jeszcze bliżej Marsa, po czym nastąpi bliskie spotkanie obu obiektów 20 listopada.

Podziel się na:
  • Facebook
  • Google Bookmarks
  • Twitter
  • Blip
  • Blogger.com
  • Drukuj
  • email

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.