Atrakcje astronomiczne na niebie w sierpniu 2023 roku.

Dnia ubywa, nocy przybywa. To charakterystyczne dla miesiąca sierpnia, w którym nie zabraknie ciekawych zjawisk astronomicznych, wartych obejrzenia i podziwiania. W połowie miesiąca czeka nas deszcz “spadających gwiazd”, poza tym koniunkcje, opozycje i obserwacje planet oraz koniec (niestety) sezonu na oglądnie obłoków srebrzystych.

W sierpniu dni skracają się coraz szybciej, a noce są odpowiednio coraz dłuższe. W Warszawie w dniu 1. sierpnia Słońce wzeszło o godz. 04:49, a zaszło o godz. 20:25. Ostatniego sierpnia, wschód Słońca nastąpi o godz. 05:47, a zachód o godz. 19:24. To oznacza, że w ciągu miesiąca dzień skróci się w stolicy o 117 minut, czyli o jedną godzinę i 57 minut.

Kolejność sierpniowych faz Księżyca jest następująca: pierwsza sierpniowa pełnia Księżyca miała miejsce w dniu 1. sierpnia o godz. 20:31, ostatnia kwadra czeka nas jutro w dniu 8. sierpnia o godz. 12:38, nów przypadnie w dniu 16. sierpnia o godz. 11:38, pierwsza kwadra ukaże się 24. sierpnia o godz. 11:57, a drugą sierpniową pełnię będzie można podziwiać w dniu 31. sierpnia o godz. 03:35.

Jeżeli chodzi o planety to Merkury znalazł się na początku sierpnia w odległości 26° od Słońca. Wartość ta utrzyma się powyżej 20° aż do 25 sierpnia. Planety należy szukać nisko nad horyzontem tuż po zachodzie Słońca. Wenus przebywa ponad 6° pod płaszczyzną ekliptyki. Wartość ta będzie dodatkowo rosnąć. Elongacja planety pierwszego dnia sierpnia wyniosła 18° i maleje przez pierwszą połowę miesiąca. Następnie zacznie rosnąć, osiągając wartość 26° ostatniego dnia sierpnia. W związku z powyższym nie będzie jej można dostrzec w najbliższych dniach, ale 17 sierpnia planeta zmieni swoją pozycję względem Słońca, przez co od tej daty będzie widoczna przed wschodem naszej gwiazdy, a jej potoczna nazwa to Jutrzenka.

Mars znajduje się w konstelacji Lwa, którą będzie dzielił w drugiej połowie miesiąca ze Słońcem. Zmiana gwiazdozbioru planety na Pannę nastąpi 17 sierpnia. W związku z tym nie będziemy mieli okazji obserwować Marsa w najbliższym czasie. Jowisz prezentuje się wyraźnie w gwiazdozbiorze Barana, jego jasność będzie wynosić aż -2,4 magnitudo. Planeta wschodzi przed 23:30 w pierwszej połowie miesiąca i przed 22:30 w drugiej połowie miesiąca.

Saturn przebywa w gwiazdozbiorze Wodnika. Planeta gości nad horyzontem przez całą noc. 27 sierpnia Saturn znajdzie się najbliżej jak to możliwe Ziemi, tzn. wejdzie w opozycję. Jego tarcza będzie w pełni oświetlona przez Słońce. Jasność planety osiągnie aż 0,7 wielkości gwiazdowych. Warunki obserwacyjne planety będą wyśmienite.

Uran podobnie jak Jowisz gości w konstelacji Barana. Planeta zbliża się do Byka. Należy jej szukać w połowie odcinka pomiędzy bardzo jasnym Jowiszem i gromadą otwartą Plejad w drugiej połowie nocy. Neptun znajduje się w konstelacji Ryb, tuż przy granicy z Wodnikiem. Jego widoczność w sierpniu jest bardzo dobra, planeta będzie wschodzić przed 22:00 w pierwszej połowie miesiąca i przed 21:00 w drugiej połowie miesiąca. Jasność Neptuna wyniesie nieco ponad 8 magnitudo.

Sierpień jest miesiącem kiedy swoje maksimum ma deszcz Perseidów. Źródłem tych meteorów jest kometa 109P/Swift-Tuttle, której okres orbitalny wynosi około 133 lata. Ostatni raz obiekt był obserwowany w 1995 roku i można go było oglądać przez lornetkę. Kometę ponownie odkrył japoński astronom Tsuruhiko Kiuchi. Okres występowania Perseidów rozpoczyna się 17 lipca, a kończy 24 sierpnia. Najwięcej meteorów będzie można zaobserwować w nocy z 12 na 13 sierpnia. W ostatnich latach średnia aktywność tego deszczu wynosiła 100 ZHR.

Radiant roju przesuwa się na nocnym niebie z konstelacji Perseusza, przez Kasjopeę, aż do gwiazdozbioru Żyrafy. Ze względu na takowe położenie (punkt ten nie zachodzi) Perseidy są bardzo dobrze widoczne z terenów Polski. Tegorocznych obserwacji nie zepsuje również Księżyc, który będzie zbliżał się do nowiu, a jego wschód nastąpi dopiero około godziny 2:00.

Już 10 sierpnia będzie można podziwiać koniunkcję Księżyca z Plejadami. W drugiej połowie nocy oświetlony w 34% sierp Srebrnego Globu minie w odległości 5 stopni gromadę otwartą Plejad. Zjawisko widoczne będzie już od dość niskich elewacji, ale w przypadku obserwacji o świcie cywilnym Księżyc w towarzystwie najjaśniejszych gwiazd tej gromady ujrzymy na wysokości ponad 42 stopni – wówczas jednak dystans ulegnie wzrostowi do około 6,5 stopni. 

Natomiast 24 sierpnia czeka nas koniunkcja Księżyca z Antaresem, czyli z najjaśniejszą gwiazdą Skorpiona, stanowiącą jeden z największych klasyków letniego nieba. Klasyków, które nieuchronnie zmierzają do horyzontu i znikają o coraz wcześniejszej godzinie, zanim niebo zdąży dostatecznie pociemnieć.