Nadeszła astronomiczna jesień.

Dzisiaj, 23 września, Słońce o godzinie 8:50 wejdzie w znak Wagi, rozpoczynając astronomiczną jesień na półkuli północnej.

Warto przypomnieć, że pory roku na Ziemi zawdzięczamy nachyleniu osi Ziemi pod kątem 23,5 stopnia. Kiedy następuje moment równonocy (21 marca w punkcie Barana oraz 23 września w punkcie Wagi), oś naszej planety nie jest nachylona ani w kierunku Słońca, ani od niego. W tym czasie Słońce w południe słoneczne świeci bezpośrednio nad równikiem niebieskim.

Jest to pora roku, w której na obu półkulach występuje mniej więcej taka sama ilość światła dziennego i ciemności. Dzień w Warszawie będzie trwał około 12 godzin i 10 minut światła dziennego. Faktyczne zrównanie dnia z nocą nastąpi trzy doby później, co wynika ze zjawiska refrakcji atmosferycznej w ziemskiej atmosferze. Polega ono na tym, że światło słoneczne widoczne jest jeszcze w momencie, kiedy obiekt znajduje się pół stopnia pod horyzontem.

Astronomiczna jesień potrwa do 22 grudnia do godziny 4:27, kiedy Słońce znajdzie się dokładnie nad Zwrotnikiem Koziorożca, rozpoczynając na półkuli północnej astronomiczną zimę, a na południowej – astronomiczne lato.

(1) Tegoroczna jesień będzie bogata w wiele atrakcji i wydarzeń astronomicznych, z których większość będzie można dostrzec z obszaru naszego kraju. Już 29 września o godz. 11:59 czeka nas pełnia Księżyca Żniwiarzy. W dodatku nasz Naturalny Satelita znajdzie się w pobliżu peryguem swojej orbity wokół Ziemi, co oznacza ostatni w tym roku Superksiężyc.

(2) Nieco ponad dwa tygodnie później, 14 października, nastąpi obrączkowe zaćmienie Słońca, ale zjawisko to nie będzie niestety widoczne w Polsce. Świadkami tego widowiska będą mieszkańcy Ameryki Północnej i Ameryki Południowej.

(3) W Polsce będzie widoczne za to częściowe zaćmienie Księżyca (w godzinach wieczornych 28 października). Początek tego zjawiska nastąpi o godz. 20:02 jako zaćmienie półcieniowe, a o godz. 21:35 tarcza Słońca zacznie wchodzić w cień Ziemi. Maksymalna faza nastąpi o godzinie 22:15, kiedy zakryte będzie ok. 1/8 tarczy Księżyca.

(4) Według astronomów spektakularne będzie zakrycie Wenus przez Księżyc – 9 listopada. Nastąpi ono co prawda w dzień, ale będzie je można obejrzeć przy pomocy teleskopu. Zjawisko rozpocznie się o godz. 10.57, a Wenus wyłoni się zza tarczy Srebrnego Globu o godz. 12.14.

(5) Jesienią aktywnych będzie kilka rojów meteorów. 7 października przypadnie maksimum Drakonidów, 21/22 października maksimum Orionidów, 4/5 listopada maksmimum Taurydów, 17/18 listopada maksimum Leonidów, a 13/14 listopada maksimum Geminidów.

(6) Jesień to również dobry czas na obserwacje planet, gdyż w praktyce niewidoczny będzie jedynie Mars. Na początku jesieni wieczorem widać wschodzącego Jowisza. Co ciekawe, w połowie dystansu na niebie pomiędzy Jowiszem a Plejadami widoczny jest Uran, jednak do ujrzenia tej planety trzeba posiłkować się teleskopem. Wieczorem można spojrzeć też na Saturna. Z kolei na niebie porannym ujrzymy planetę Wenus, a nisko nad horyzontem Merkury. Przez teleskop przez całą noc można podziwiać Neptuna.

(7) W pierwsze jesienne wieczory będzie można dostrzec nad Polską przelatująca Międzynarodową Stację Kosmiczną. Kolejna seria widocznych przelotów nastąpi na przełomie października i listopada, ale tym razem nad ranem, a ponownie wieczorami – na przełomie listopada i grudnia.

A jeżeli warunki pogodowe zepsują nam możliwość podziwiania większości atrakcji astronomicznych, zawsze pozostaje nam obserwacja złotej jesieni, która zachwyca co roku. Do kompletu atrakcji brakuje jesiennego wysypu grzybów, ale może jeszcze coś się odmieni w tym zakresie na plus.