(1) Lipa drobnolistna “Bukowinka” z Przysiółka Węgrowa.

Na początku cyklu postanowiłem dokonać pewnej rehabilitacji Przysiółka Węgrowa, który znajduje się na południowy wschód od centrum Bukowiny Sycowskiej i należy do elity kultowych miejsc na Wzgórzach Twardogórskich. W dziesiątkach relacji z Bukowiny Sycowskiej, bardzo rzadko wspominałem o Przysiółku Węgrowa, ponieważ dla mnie to są tylko nazwy i podział administracyjny. Tymczasem całe otoczenie Bukowiny łącznie z Przysiółkiem Węgrowa wchodzi do pakietu wrażeń i osobliwości przyrodniczych, krajobrazowych, leśnych oraz duchowych.

Aby podnieść rangę Przysiółka Węgrowa, cykl rozpoczynam właśnie od niego. Kiedy w pierwszym cyklu pereł dendroflory Wzgórz Twardogórskich 2016 opisywałem dąb szypułkowy “Klasyk” z miejscowości Kamień, zastanawiałem się, czy na tych terenach odnajdę jeszcze tak perfekcyjnie wyglądające drzewo, z bardzo regularną, kopulastą koroną, rosnące na otwartej przestrzeni? Dla przypomnienia podaję link do artykułu: Dąb “Klasyk” z Kamienia: » Perły dendroflory Wzgórz Twardogórskich 2016. (20) Dąb szypułkowy “Klasyk” z Kamienia.

Odpowiedź otrzymałem właśnie tutaj – na rozległej łące Przysiółka Węgrowa, na której rośnie cudowna, perfekcyjna, o wyjątkowych walorach krajobrazowych lipa drobnolistna. Drzewo po raz pierwszy ujrzałem w marcu 2022 roku i od razu zwróciło moją uwagę.

Kiedy odwiedziłem lipę pod koniec maja 2024 roku, zobaczyłem jej perfekcyjną, bogato ulistnioną koronę, która sięga niemal do samej ziemi. Podobieństwo do dębu “Klasyk” z Kamienia jest znaczne. Następnie na zdjęciach porównałem wygląd drzewa w stanie bezlistnym i pełnego ulistnienia oraz zastanowiłem się nad nazwaniem tej dendrologicznej piękności.

Jak określić, pachnącą czarującymi aromatami podczas kwitnięcia osobliwość? Jak jednym słowem oddać jej charakter, ciepło, błogość i przywiązanie jej korzeni do ziemi Bukowiny oraz Przysiółka Węgrowa? Wybór mógł być tylko jeden. To po prostu “Bukowinka”. Uważam, że tak jak perfekcyjna jest korona tej pięknej lipy, tak imię “Bukowinka” doskonale oddaje to, czy jest to drzewo.

A więc mamy pierwsze drzewo w cyklu – lipę drobnolistną “Bukowinkę”, która jest rośliną roztaczającą dookoła siebie piękno, spokój i optymizm. Czy bez liści, czy w zielonej szacie, po prostu trudno oderwać od niej uwagę i wzrok. Zanim podejdzie się pod Jej Perfekcyjną Mość, najlepiej usiąść sobie wygodnie na łące i napatrzeć się na lipowy cud. 

W pobliżu “Bukowinki” spontanicznie obsiały się sosny i brzozy. Razem drzewny zestaw tworzy przepiękną kompozycję, którą w ściółce podczas jesieni, dodatkowo barwią różne grzyby. Oczywiście na pierwszym planie, figuruje bajkowo prezentująca się “Bukowinka”. 

Kiedy już nasze oczy “najedzą” się wyśmienitym wyglądem drzewa w całości, czas podejść bliżej i obejrzeć pień. Tutaj również dominuje klasyczna budowa dla soliterowych mistrzów i mistrzyń dendrologicznych.

Krótki masywny pień, bardzo szybko, bo na wysokości około 3,5 – 4 metrów rozchodzi się na dwa główne przewodniki, które budują i wspierają całą konstrukcję lipy. Z jednej strony przy pniu wysiała się czeremcha zwyczajna.

Obwód pnia drzewa na wysokości pierśnicy wynosi 385 cm. Jak wiadomo, obwody pni najpotężniejszych krajowych lip dochodzą do 10. metrów. Zatem obwód pnia lipy “Bukowinki” nie jest wyjątkowo gruby, można napisać, że jest wręcz chudy na tle lipowych gigantów, ale nie o ten parametr w tym przypadku chodzi.

Spójrzmy do góry. Plątanina powyginanych konarów i gałęzi. Plątanina bogata, zdrowa i elegancka. Gdy lekko zawieje wiatr, drzewo rytmicznie, z wdziękiem, lipową gracją oraz delikatnością, porusza koroną pełną życia i wdzięczności.

Pod koniec maja, kiedy wygodnie usiadłem przy pniu “Bukowinki”, rozpoczął się wiosenny koncert ptaków. Przez około pół godziny, drzewo odwiedziło kilka gatunków skrzydlatych stworzonek, każde z nich coś zaśpiewało, pokrzątało się w koronie drzewa i poleciało dalej. 

Stan zdrowotny i techniczny drzewa jest bardzo dobry. W centralnej części korony zauważyłem jedno stanowisko jemioły i to jest obecnie najbardziej niepokojące, ponieważ jemioła potrafi bardzo szybko opanować inne konary lipy.

Drzewo charakteryzuje się też klasyczną, dwuprzewodnikową budową. Przewodniki rozchodzą się w przeciwnych kierunkach i nadają lipie regularność sylwetki, co najlepiej widać z dalszej odległości, kiedy podziwiamy drzewo w całości.

Wysokość “Bukowinki” wynosi około 25 metrów, natomiast co do wieku drzewa trudno się wypowiedzieć bez badań dendrochronologicznych, jednak na pewno nie jest to jakaś bardzo stara lipa. Drzewo rośnie w przyjaznym siedlisku, zatem jego przyrosty mogą być szybkie.

Pień “Bukowinki” posiada charakterystyczne wzorki, wklęśnięcia, sprawia wrażenie misternie i starannie rzeźbionego ręką przyrody, czyli naturalnymi procesami zachodzącymi wewnątrz i na zewnątrz drzewa.

O każdej porze roku drzewo wygląda znakomicie. Nawet bez liści imponuje gęstością korony, a gdy na wiosnę obficie pokryje ją ulistnieniem, wówczas rzuca na ziemię głęboki cień, w którym można się skryć przed upałem.

Pozostało jeszcze pokazać lipę “Bukowinkę” na filmie, który nagrałem spontanicznie, bez wcześniejszego planowania, że go nagram.

⇒ Lipa drobnolistna “Bukowinka” na filmie: https://drive.google.com/drive/folders/19-xrCKC55Zi3twjMgF_FJWshfY5nbiyZ

Gdy już opuścimy łąkę, na której rośnie lipa “Bukowinka” i będziemy podążać szosą w kierunku do Bukowiny Sycowskiej, przy drodze możemy obejrzeć jeden z leżących głazów narzutowych, których nie brakuje na Wzgórzach Twardogórskich.

Wiele z nich stanowi ciekawostki geologiczne i odznacza się całkiem sporymi rozmiarami, jednak mało kto zwraca na nie uwagę i chyba nikt ich nie inwentaryzuje.

P O D S U M O W A N I E

1) Pierwszym drzewem zaprezentowanym w cyklu pereł dendroflory Wzgórz Twardogórskich i okolic 2024 jest lipa drobnolistna “Bukowinka”, która rośnie na rozległej łące Przysiółka Węgrowa – na południowy wschód od centrum Bukowiny Sycowskiej. Drzewo to jest perfekcyjnym soliterem czyli osobnikiem, który wyrósł na otwartej przestrzeni i nie ograniczony przez żadne inne rośliny, odznacza się wyjątkowo regularnym i pięknym pokrojem oraz sylwetką.

2) Obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 385 cm, wysokość około 25 metrów. Lipę charakteryzuje bardzo krótki pień, który na wysokości około 3,5 – 4 metrów rozchodzi się na dwa przewodniki. Stan zdrowotny okazu jest bardzo dobry, podobnie można napisać o stanie technicznym drzewa. 

3) Lipa najwspanialej prezentuje się z dalszej odległości, kiedy oglądamy jej przebogato ulistnioną i ugałęzioną koronę, z której pędy zwisają prawie do samej ziemi. Obok dębu “Klasyk” z Kamienia, lipa “Bukowinka” należy do ścisłego grona drzew Wzgórz Twardogórskich i okolic, które odznaczają się perfekcyjną sylwetką, jednocześnie stanowią wdzięczny oraz wyborny walor kompozycyjny w krajobrazie tych terenów.

W następnym artkule zaprezentuję drzewo, którego budowa jest jak najdalsza od perfekcyjności “Bukowinki” i to właśnie je wyróżnia. Będzie nim modrzew europejski “Parasol” z Bukowiny Sycowskiej.