(13) Brzoza brodawkowata “Dorodna” z lasów Klonowa.

Przepiękne, klimatyczne bory sosnowe w pobliżu miejscowości Klonów – zachodniego sąsiada Międzyborza Sycowskiego. Dookoła rozciągają się drzewostany w różnym wieku, od kilkuletnich/kilkunastoletnich młodników, przez 40/50-letnie drągowiny po dojrzewające i dojrzałe, 70/80-letnie sośniny. Jest takie miejsce w tych magicznych zakątkach, gdzie leśna droga przebiega ku górze i skręca na lewo. Tuż przed zakrętem, wśród setek sosen rośnie brzoza brodawkowata.

Jako jedyna w sosnowym świecie, mieni się biało-czarną korą, a jej delikatne liście, z klasą i wdziękiem kołyszą się na wietrze. Dookoła niej rosną chude sosny, dzięki czemu brzoza sprawia wrażenie okazałej, mocnej i dorodnej. I tak ją nazwałem. “Dorodna” brzoza w rzeczywistości jest raczej przeciętna na tle swojego gatunku. Za to w świecie sosnowej drągowiny, może poszczycić się numerem jeden pod względem okazałości.

Gdy zaczynamy oglądać jej pień, zauważymy iglastą, wierną towarzyszkę brzozy, która wysiała się obok. To młoda jodła pospolita. Rośnie pod “parasolem” brzozy. Idąc drogą, pień jodły schowany jest za pniem brzozy. W efekcie “Dorodna” brzoza wygląda jak “uskrzydlona” gałęziami jodły. Iglasta siostra trochę przeszkadza w wykonaniu pomiaru obwodu pnia, ale tylko trochę, dla urozmaicenia i uatrakcyjnienia dendrometrycznego rzemiosła.

Obwód pnia “Dorodnej” brzozy na poziomie pierśnicy wynosi 175 cm. Jeżeli uświadomimy sobie, że najgrubsze jednopniowe brzozy szczycą się obwodami przekraczającymi 300 cm, wyjdzie nam na to, że “Dorodnej” brzozie bardziej pasuje imię/określenie “przeciętna”. Jednak nie tylko obwód pnia czyni drzewo okazałym czy właśnie dorodnym.

Opisywana ‘Betula pendula’ to osobnik znajdujący się w bardzo dobrej kondycji zdrowotnej i stanie technicznym. Wysokość rośliny wynosi około 30 metrów. Dodatkowym argumentem podnoszącym rangę i atrakcyjność “Dorodnej” brzozy jest jej leśny pokrój, co oznacza długi pień i wysoko wysklepioną koronę.

Warto też wspomnieć o aspekcie grzybowym. Fragment drogi przebiegający obok drzewa, często obfituje w borowiki szlachetne, które lubią “zagrzebywać” się w kępkach delikatnej trawy rosnącej zarówno na środku tej drogi, jak i jej poboczach. 

Kilka lat temu wykonano rębnię zupełną sosen za zakrętem drogi, tym samym korona “Dorodnej” brzozy została mocniej doświetlona i obecnie nie zlewa się z koronami rosnących wcześniej sosen. Ale coś za coś. Teraz Słońce operuje dłużej i silniej na koronę bohaterki dzisiejszego wpisu.

Pędy drzewa są bogato ulistnione, jego elegancja i okazałość są najwyraźniej zaakcentowane wówczas, kiedy staniemy przy pniu. Wtedy to, najczęściej przychodzącym człowiekowi do głowy określeniem brzozy jest tytułowa “Dorodna”.

Jak to przy oględzinach drzew bywa, wszelkie smaczki, niuanse i wrażenia estetyczne danego okazu możemy wychwycić tylko wtedy, gdy obejrzymy drzewo dookoła, z różnych perspektyw i odległości. Jednym z kadrów, który osobiście mnie ujął to ten, w którym korona “Dorodnej” wachluje wśród prostych sosnowych strzał.

Brzozy należą do drzew, które nie osiągają tak spektakularnych obwodów pni jak dęby, lipy, jesiony czy buki, na dodatek są krótkowieczne w porównaniu do tych wymienionych. Dlatego wyróżniające się z różnych względów, czy też wyjątkowo okazałe w swoim gatunki brzozy, często są pomijane przez miłośników dendrometrii i tree hunterów. Ten wpis można traktować jako przypomnienie, żeby podczas drzewnych wypraw nie pomijać brzóz – jednych z najpiękniejszych i najwdzięczniejszych roślin wśród rodzimego drzewostanu.

“Dorodna” brzoza brodawkowata to według mojej subiektywnej oceny, osobnik znacznie wyróżniający się wśród brzóz rosnących na Wzgórzach Twardogórskich. Stanowisko w którym rośnie drzewo, należy do tzw. “kultowych punktów” autora wpisu, które oznaczają miejsca pełne wdzięku, atrakcyjne, czarujące i “uduchowione”.

P O D S U M O W A N I E

1) W lasach Klonowa, w pobliżu zakrętu jednej z urokliwych leśnych dróg, rośnie brzoza brodawkowata, którą nazwałem “Dorodną”. Obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 175 cm, wysokość okazu to około 30 metrów. Przy pniu brzozy rośnie młoda jodła pospolita. “Dorodną” otaczają dużo chudsze sosnowe drągowiny, dzięki czemu brzoza sprawia wrażenie okazałej i masywnej.

2) Zarówno kondycja zdrowotna jak i stan techniczny drzewa są bardzo dobre. Brzoza wykształciła długi pień i wysoko wysklepioną, dosyć regularną oraz obficie ugałęzioną koronę, na której w sezonie wegetacyjnym, powiewa garnitur zielonych zdrowych liści.

3) Poza wrażeniami botaniczno-dendrologicznymi, dochodzą jeszcze atrakcje grzybowe, bowiem w otoczeniu “Dorodnej” brzozy, często rosną borowiki szlachetne, pospolicie nazywane prawdziwkami. Według subiektywnej oceny tree huntera, tereny otaczające “Dorodną” brzozę odznaczają się ponadprzeciętnym klimatem i malowniczością, pomimo że mamy tu do czynienia wyłącznie z lasami gospodarczymi.

W następnym wpisie, pozostanę w brzozowych klimatach. Przeniosę się na drugą stronę szlaku kolejowego, również w okolice Klonowa gdzie rośnie królowa brzóz Wzgórz Twardogórskich – słynna “Guzowata”. W jej bliskim sąsiedztwie rośnie jeszcze jedna brzoza, która jest znacznie okazalsza od opisanej w tym artykule “Dorodnej”.