Podczas najbliższej nocy przechodzimy na czas letni.

W nocy z 29 na 30 marca przejdziemy z czasu zimowego na czas letni, przesuwając wskazówki zegara z godz. 02:00 na 03:00. Zatem będziemy spać o godzinę krócej, ale za to zachód Słońca nastąpi o godzinę później, tym samym zmrok będzie zapadać dopiero po godz. 19:00.

Według obecnie obowiązującego reżimu prawnego, zmianę czasu reguluje dyrektywa Unii Europejskiej ze stycznia 2001 r., według której we wszystkich krajach członkowskich stosuje się rozróżnianie czasu na letni i zimowy. „Począwszy od 2002 r. okres czasu letniego kończy się w każdym państwie członkowskim o godz. 1:00 czasu uniwersalnego (GMT) w ostatnią niedzielę października”. Do czasu letniego wraca się w ostatni weekend marca.

W naszym kraju zmiany czasu reguluje rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 4 marca 2022 roku, według którego w ostatnią niedzielę marca przestawiamy wskazówki naszych zegarów z godziny 02:00 na 03:00. To oznacza, że o godzinę przesunie się również moment wschodu i zachodu Słońca. Np. w Warszawie jeszcze w sobotę Słońce wzeszło o 05:19, a zejdzie o 18:04, ale po zmianie czasu w niedzielę dzień rozpocznie się o 06:17, a zakończy dopiero o 19:06.

Dyskusja o zmianach czasu w Unii Europejskiej toczy się już od wielu lat. Przeprowadzone przez KE konsultacje społeczne wśród Europejczyków w 2018 r. wykazały, że aż 84 proc. badanych opowiadało się za zniesieniem zmian czasu. Zwolennikami rezygnacji z dwukrotnej w ciągu roku zmiany czasu okazali się m.in. Polacy. Badań dotyczących wpływu zmiany czasu na nasze zdrowie, samopoczucie, środowisko i gospodarkę nie brakuje.

Komisja Europejska w uzasadnieniu podkreśliła, że „wpływ zmiany czasu na ludzki biorytm może być bardziej dotkliwy niż wcześniej sądzono”. „Większość Europejczyków nie jest zadowolonych z faktu, że prawo UE nakazuje im zmieniać zegary dwa razy w roku” – powiedział przed rokiem Przewodniczący Komisji Jean-Claude Juncker. „Zmiana czasu musi zostać zniesiona. Państwa członkowskie powinny same decydować, czy ich obywatele będą przez cały rok stosować czas letni, czy czas zimowy.”

Badania zużycia energii elektrycznej w stanie Indiana (USA) wykazały, że po wprowadzeniu czasu letniego rachunki mieszkańców za prąd wzrosły. Z kolei badania prowadzone w Kalifornii dowodziły, że w tym stanie zmiana czasu nie powoduje zmian w zapotrzebowaniu na energię elektryczną. Japończycy wyliczyli, że stosowanie czasu letniego może zmniejszyć emisję dwutlenku węgla o 400 tys. ton i pomóc zaoszczędzić do 930 mln litrów paliwa. Ponadto przyczynia się do spadku liczby ulicznych kradzieży o 10 proc.

Jak podkreśla Michał Skalski z Poradni Leczenia Zaburzeń Snu przy Klinice Psychiatrycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, zmiana czasu najbardziej dotyka osoby z zaburzeniami snu i rytmem okołodobowym. Zaznaczył, że choć sama zmiana czasu nie jest główną przyczyną problemów zdrowotnych, to rezygnacja z niej mogłaby mieć pozytywne konsekwencje. „Podział na czas letni i zimowy to jeden z wielu czynników zewnętrznych wpływających na jakość ludzkiego życia”.

W ostatnich dniach Polskie Stronnictwo Ludowe poinformowało, że złoży projekt ustawy o rezygnacji ze zmiany czasu. Jak powiedział wicepremier i szef PSL Władysław Kosiniak-Kamysz, „Ludowcy” już dwukrotnie w ubiegłej kadencji składali projekt ustawy w sprawie rezygnacji ze zmiany czasu z letniego na zimowy, ale za każdym razem trafiał do sejmowej „zamrażarki”. „Zgłosimy ustawę w tej sprawie, żeby Polska dała jasny i wyraźny sygnał, że jest gotowa do zniesienia zmiany czasu. Wierzę, że ta ustawa zostanie zaakceptowana. Oczywiście będzie tam wskazanie, że zmian musi się dokonać w łączności z innymi krajami”.

Jeśli Polska zdecyduje się na czas letni – z jednej strony to dobra wiadomość, gdyż zapewni nam pozornie dodatkową godzinę światła zimą – w grudniu zmrok zapadał będzie nie tak jak teraz o 15:30, a dopiero o 16:30, ale jednocześnie poranki będą ciemniejsze – np. w Warszawie na początku stycznia Słońce wschodzi po czasie zimowym o 07:45, a na Pomorzu Zachodnim dopiero o 08:10. W przypadku pozostawienia czasu letniego wschód następował będzie o godzinę później, a to oznacza, że na zachodzie naszego kraju widno zacznie się robić dopiero ok. 08:30.

Ewentualne pozostanie przy czasie zimowym również będzie miało swoje korzystne i negatywne strony. Latem ciemno zacznie się robić już po godzinie 20:00, ale za to jasno ma być już około 2:30, kiedy większość z nas jeszcze śpi. Wprowadzenie czasu letniego, tj. przesuwanie wskazówek zegarów o godzinę do przodu w okresie wiosenno-letnim, jako pierwszy proponował podobno Benjamin Franklin w XVIII wieku.

Miało to pomóc lepiej dopasować czas aktywności człowieka do godzin, w których jest najwięcej światła słonecznego i przynieść oszczędności. Dlatego też czas letni określa się w języku angielskim, jako „czas oszczędzający światło dzienne”. W Polsce zmiana czasu została wprowadzona w okresie międzywojennym, następnie w latach 1946-1949, 1957-1964, a od 1977 r. stosuje się ją nieprzerwanie.