Pomnikowy dąb szypułkowy w Modliszowie.

Perfekcyjny soliter pod czujnym okiem rottweilera.

♦ MODLISZÓW ♦

Modliszów to urokliwa wieś położona w woj. dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Świdnica. Do wojewódzkiego rejestru zabytków Modliszowa wpisany jest kościół filialny pw. św. Bartłomieja. Pierwszy romański kościół wzmiankowano w tej wsi w 1268 r.

Obecny, gotycki, zbudowano w drugiej połowie XIV w. Został przebudowany na początku XVI w. (z tego okresu pochodzi druga faza polichromii we wnętrzu). Przechodził remont na przeł. XIX/XX w. Jego charakterystyczna wysoka wieża, umieszczona na środku kalenicy, została znacznie obniżona ok. 1990 r.

We wnętrzu kościoła zachowały się m.in.: ołtarz główny z ok. 1710 r., ołtarz boczny ku czci św. Bartłomieja z 1710 r., chrzcielnica drewniana, barokowa z 1710 r., dzwon spiżowy z 1790 r., a także odkryta w latach 1963 – 1966 polichromia gotycka z końca XIV w. i renesansowa z XVI w. ze scenami Starego Testamentu.

Aby wejść na jego teren należy przejść przez piękną, wiekową bramę. Z kościołem sąsiaduje dawny cmentarz (obecnie nieużytkowany), otoczony murem kamiennym na planie okręgu.

Kościół jest przeważnie zamknięty, jednak zawsze istnieje możliwość jego oglądania z zewnątrz bez ograniczeń, natomiast wewnątrz przed i po mszy św.

Modliszów odwiedziliśmy późniejszym, marcowym popołudniem. Niebo całkowicie się wypogodziło, na jego bezkresie pojawił się Księżyc.

Zanim przejdę do sedna wpisu, na chwilę zatrzymam się jeszcze przy głównym skrzyżowaniu (rondzie) w miejscowości, gdzie można obejrzeć kamienny krzyż pojednania (pokutny) połączony z kapliczką. Według informacji źródłowych, jest to obiekt unikatowy w skali kraju.

Jak podano na stronie polska-org.pl: “Jedyny w Polsce przykład połączenia kamiennego krzyża z kapliczką. Istnieje domniemanie, że krzyż może łączyć się umową kompozycyjną z 1409 roku zawartą z powodu zabójstwa Mikołaja Dreylinga.

W dniu 28 marca 2009 r. zapadnięty po ramiona krzyż został wydobyty (całkowita wys. krzyża wynosi 180 cm) i osadzony ponownie. Wymiary obiektu to teraz: 58 x 150 cm; widoczny ryt tasaka o długości. ok. 100 cm.”

♦ DĄB SZYPUŁKOWY ♦

I wracam w okolice kościoła na wzgórzu, na którym najznamienitszym akcentem w krajobrazie jest przepiękny dąb szypułkowy o perfekcyjnym pokroju i sylwetce.

Drzewo można obejrzeć z każdej strony i zachwycić się jego bardzo szeroką koroną oraz długachnymi konarami, które jak ramiona mitycznego Enta, wznoszą się ku górze, ku światłu i niebu.

Dąb ten został powołany na pomnik przyrody tym samym aktem prawnym, co opisane niedawno drzewa w Sulisławicach i Bystrzycy Dolnej (uchwała nr XLVIII/488/2021 Rady Gmina Świdnica z dnia 28 października 2021 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody).

Pomnik przyrody figuruje w uchwale pod numerem 12. W jego karcie ewidencyjnej podano m. in., że: “Pień drzewa jest prosty, krótki. Korona rozłożysta, parasolowata, nisko osadzona. Na jednym z przewodników widoczne owocniki grzybów – stan owocników uniemożliwia identyfikację.

Na dolnym konarze widoczna jest rana o długości 0,7 m zabliźniona, z dobrze rozwiniętą obrączką kalusową. Okaz posiada duże walory krajobrazowe i przyrodnicze. Na uwagę zasługuje pokrój drzewa.”

OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA

Obwód pnia dębu na poziomie 5 cm nad gruntem w świetle przytoczonej karty ewidencyjnej wynosi 415 cm. Tree hunterzy zmierzyli drzewo na wysokości pierśnicy, czyli na poziomie 130 cm nad gruntem.

Wyszło nam 421 cm. To dobry wynik, chociaż w przypadku tego wspaniałego pomnika przyrody, parametr ten schodzi na drugi plan, gdyż atrakcyjność drzewa widoczna jest na wszystkich płaszczyznach. Wysokość dębu wynosi 25 metrów, rozpiętość korony 23-26 metrów.

Dąb z Modliszowa nazwałem perfekcyjnym soliterem, ponieważ wykształcił klasyczny dla dębów rosnących na otwartej przestrzeni, krótki masywny pień, z którego już na wysokości około 3-3,5 m odchodzą na wszystkie strony świata długie, majestatyczne konary. Jego regularność i rozłożystość jest imponująca.

Pod drzewem ustawiono drewnianą ławkę. Można usiąść pod koroną dendrologicznego cudu natury, podziwiać go i cieszyć się z jego obecności.

Przy pomnikowym dębie spędziliśmy sporo czasu. Obchodziliśmy go z każdej strony, zarówno z bliska, jak i z większych odległości, aby w całości ująć do obiektywu jego królewski wygląd.

Kiedy usiadłem pod drzewem, zacząłem rozglądać się dookoła. Jeszcze nie widziałem, że naszą ceremonię podziwiania, fotografowania i mierzenia dębu, cały czas ktoś obserwuje…

Słońce znajdowało się już dość nisko nad horyzontem, drzewo mieniło się w olśniewającym świetle “zasypiającej” gwiazdy.

Jeszcze raz odszedłem kilka metrów od drzewa i chyba w tym momencie “ściągnął” mnie wzrok obserwatora.

Na jednej z posesji prywatnych, siedział dorodny rottweiler i nie spuszczał z nas wzroku. W ten oto sposób, staliśmy się kilkudziesięciominutowym urozmaiceniem w życiu sympatycznego psa. ;))

Wpadłem na pomysł, aby ująć w obiektywie cień rzucany przez drzewo, przy okazji fotografując również psa.

Rottweiler po jakimś czasie położył się i wciąż obserwował drzewnych zapaleńców. Spodobało mi się to nietypowe połączenie cienia rzucanego przez dąb i sylwetka psa w oddali. 

Już wtedy wpadłem w myślach na pomysł, że motyw psa-obserwatora pojawi się w tekście. ;))

Dwa powyższe zdjęcia to ujęcia dębu zrobione z pozycji siedzącej na ławce, kiedy zadarłem głowę do góry. Gałęzie drzewa, podobnie jak jego konary, rozchodzą się na wszystkie strony świata.

Korona dębu to majstersztyk, podobnie jak cała jego sylwetka, która jest doskonałym materiałem na fotografie we wszystkich porach roku. Może kiedyś ktoś pokusi się o ich wykonanie.

Aby objąć drzewo w całości w obiektywie, należy odejść od niego na wiele metrów. Dla mnie jest to idealny kandydat do konkursu na Drzewo Roku.

I w ten oto sposób, zakończenie marcowej wycieczki dendrologicznej stało się dla tree hunterów przysłowiową wisienką na torcie (wzgórzu). Wszystko odbyło się pod czujnym okiem rottweilera.

Zachęcam do lektury artykułu o cudnym dębie w Modliszowie na blogu Marka, na którym znajdują się również zdjęcia drzewa w stanie pełnego ulistnienia: https://www.pomniki-przyrody.pl/?p=17016 

♦ PLATFORMA WIDOKOWA ♦

Odwiedzając Modliszów, warto również wybrać się na pobliską platformę widokową i spojrzeć na roztaczające się krajobrazy.

Aby dotrzeć do platformy widokowej, wystarczy zaparkować auto na pobliskim parkingu przylegającym do drogi nr 379 i przejść się prostopadle w stosunku do tej drogi (GPS 50.8078769N, 16.4218233E).

Idąc na platformę, obowiązkowo należy wziąć ze sobą aparat fotograficzny.

Z drewnianej, wygodnej konstrukcji możemy z góry spojrzeć na Świdnicę. Bardzo dobrze widoczny jest również Masyw Ślęży, a przy dobrych warunkach ujrzymy wrocławski Sky Tower.

Do kompletu mamy niezły widok na Wzgórza Strzegomskie oraz wieś Witoszów.

Dla turystów, którzy planują tu dłuższą przerwę, przygotowano na parkingu wiatę, ławeczki oraz miejsce na ognisko.

P O D S U M O W A N I E

1) W Modliszowie (woj. dolnośląskie, powiat świdnicki, gmina Świdnica), ochroną pomnikową objęto przepiękny okaz dębu szypułkowego, który rośnie na sporym wzniesieniu terenu w pobliżu zabytkowego kościoła.

2) Drzewo charakteryzuje regularna i wybornie ukształtowana sylwetka. Obwód pierśnicowy pnia dębu wynosi 421 cm, wysokość okazu 25 metrów, rozpiętość korony 23-26 metrów.

3) Z uwagi na wyjątkowo majestatyczny wygląd drzewa i fakt, że dąb rośnie w wyeksponowanym miejscu na wzgórzu, śmiało można go nazwać perfekcyjnym soliterem.

W następnym artykule przeniosę się do dolnośląskiego Kromolina, w którym także rosną wyjątkowe i dorodne drzewa.