Rezerwat przyrody “Wąwóz Myśliborski koło Jawora”.
Aby kontynuować temat osobliwości przyrodniczych w gminie Paszowice, poza pomnikowymi drzewami, tree hunterzy odwiedzili Rezerwat przyrody “Wąwóz Myśliborski koło Jawora”, do którego można dotrzeć od samego Myśliborza.
Rezerwat położony jest na Pogórzu Kaczawskim nad potokiem Jawornik. Znajduje się we wschodniej części Parku Krajobrazowego Chełmy, ok. 2 km na południowy zachód od miejscowości Myślibórz, w środkowej części Wąwozu Myśliborskiego.
Podstawą prawną jego powołania jest Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 21 kwietnia 1962 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody, a najnowszy akt prawny, który reguluje jego status to Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 31 sierpnia 2017 r. zmieniające zarządzenie w sprawie rezerwatu przyrody „Wąwóz Myśliborski koło Jawora” ( Zarządzenie_RDOŚ_Wrocław_Dz._Urz._Woj._Dol._3595 ).
Obszar rezerwatu stanowi fragment zalesionej doliny wciosowej potoku Jawornik położonej między miejscowościami Myślibórz, Myślinów i Jakuszowa. Powierzchnia rezerwatu wynosi 9,72 ha. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych jedynego na Dolnym Śląsku stanowiska paproci języcznika zwyczajnego ‘Phyllitis skolopendrium’ występującego na skałach zieleńcowych oraz otaczającego go naturalnego lasu ochronnego ( Rezerwat_przyrody_Wąwóz_Myśliborski_koło_Jawora ).
W rezerwacie występują też m.in.: wawrzynek wilczełyko, przylaszczka pospolita, lapiężnik, pierwiosnka wyniosła, rojnik górski. W czystych wodach potoku występuje ciekawy glon hildenbrandia rzeczna.
Przez rezerwat przechodzi żółty szlak turystyczny, prowadzący z Myśliborza do wsi Pomocne. Jego częścią jest ścieżka dydaktyczna, na której ustawiono 12 punktów:
1. Nasz dom
2. Słoneczna łąka – opis krajobrazu Pogórza Kaczawskiego
3. Polana jaskiniowców – wpływ zmiany klimatu na rzeźbę terenu wąwozu
4. Dąb Jahna – opis lasu rosnącego w dolinie Jawornika
5. Pod Maczugą
6. Rezerwat przyrody
7. Jeleni język
8. Skała Olbrzyma
9. Sowia Skałka
10. Szwedzki Szaniec – opis zwierzyny występującej w parku
11. Dębowy Las
12. Widok
Z najdorodniejszych drzew rezerwatu, zdecydowanie wyróżniają się strzeliste, bardzo wysokie daglezje zielone i świerki pospolite. Siedlisko niektórych drzew znajduje się na stromych stokach, co powoduje, że wydają się jeszcze wyższe. Możemy podziwiać je od samej podstawy pnia, a nawet ciut niżej.
Szczególnie okazale prezentują się dwa osobniki, które nazwałem “Wąwozowymi Siostrami”.
Drzewa rosną w taki sposób, że ich korony “zlewają” się w jedną okazałą, chociaż wyraźnie widać, że stan zdrowotny jednego z nich jest kiepski. Na terenie rezerwatu odnajdziemy też cisy pospolite, które mają tu swoje naturalne siedlisko.
Jednym z najbardziej interesujących punktów ścieżki dydaktycznej szlaku był ten z numerem 4., ponieważ dotyczy drzewa. To “dąb Jahna”, nazwanego na cześć Fryderyka Ludwiga Jahna – niemieckiego pedagoga, publicysty, posła do parlamentu frankfurckiego, uznawanego za ojca gimnastyki sportowej.
Niestety, po dębie tym pozostała tylko kamienna tablica i przewrócony kikut martwego pnia. Najprawdopodobniej drzewo wywróciło się na szlak i dlatego zostało pocięte, zabrane, a na pamiątkę pozostawiono ów kikut.
Ciekawą i oryginalną formą skalną rezerwatu jest “Maczuga” – skała zbudowana z zieleńców i będąca tzw. ostańcem denudacyjnym, czyli wzniesieniem powstałym w wyniku procesów wietrzenia i erozji (a także denudacji terenów przyległych, co powoduje odsłonięcie i pozostawienie ostańca).
Od “Maczugi” mamy już bardzo blisko do licznych stanowisk języcznika zwyczajnego. To właśnie ta roślina była głównym powodem, dla którego utworzono rezerwat.
Jak podaje Wikipedia: “Zanokcica języcznik, języcznik zwyczajny (Asplenium scolopendrium), zwyczajowo nazywany także językiem jelenim to gatunek paproci należący do rodziny zanokcicowatych. Występuje w Azji, Europie i północnej Afryce. W Polsce występuje rzadko: głównie w Karpatach i na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej.
Nieliczne stanowiska ma także na Pogórzu Kaczawskim w Sudetach oraz na Roztoczu. Jedynym w Sudetach miejscem występowania paproci jest opisywany rezerwat przyrody “Wąwóz Myśliborski koło Jawora”.
Języcznik zwyczajny charakteryzują duże (15–60 cm długości i 3,5–6 cm szerokości), językowate, niepodzielone liście, co jest wyjątkiem wśród paproci. Są zimotrwałe, mają sercowatą nasadę i zaostrzony koniec, a ich brunatny ogonek pokryty jest łuskami. Wyrastające bezpośrednio z kłącza liście tworzą pióropusz. Brak oddzielnych liści zarodnionośnych.
