Temperatura, opady i usłonecznienie w lutym 2025 roku.

W zeszłym roku mieliśmy najcieplejszy i najbardziej wilgotny luty w historii pomiarów instrumentalnych. Luty 2025 był zupełnie inny. Termicznie zapisał się w pobliżu normy, ale pod względem sum opadów był miesiącem skrajnie suchym. Na niektórych stacjach przez 28 dni nie zanotowano żadnego mierzalnego opadu. Przyczyną były rozległe, silne i trwałe układy wysokiego ciśnienia, które nie pozwoliły na wejście frontów z opadami.

♦ TEMPERATURY ♦

Średnia obszarowa temperatura powietrza w lutym 2025 r. wyniosła w Polsce –0,5°C i była o 0,1 stopnia niższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca (klimatologiczny okres normalny 1991-2020). Tegoroczny luty należy zaliczyć do miesięcy normalnych termicznie, biorąc pod uwagę średnią dla Polski.

Najcieplejszym regionem Polski był Pas Wybrzeży i Pobrzeży Południowobałtyckich, gdzie średnia obszarowa temperatura powietrza (0,7°C) była o 0,1 stopnia niższa od normy. Najchłodniejszym – Karpaty, tam średnia temperatura powietrza wyniosła –1,2°C (0,4 stopnia poniżej normy).

Według klasyfikacji rangowej średniej temperatury miesięcznej, obejmującej okres od 1951 r., luty 2025 r. plasuje się na 35. pozycji. Najchłodniejszy luty od początku II połowy XX wieku wystąpił w 1956 r., kiedy średnia obszarowa temperatura powietrza wyniosła –11,4°C; najcieplejszy był luty 2024 r. (5,7°C).

Przestrzenne zróżnicowanie temperatury powietrza w lutym pokazuje, że wartości średniej miesięcznej temperatury powietrza były na większości obszaru kraju ujemne i malały z południowego zachodu ku północnemu wschodowi. Wartości dodatnie wystąpiły tylko na zachodzie kraju. Wskaźnik anomalii, tj. odchyleń od wartości wieloletnich średnich miesięcznych z okresu 1991-2020, zawierał się w granicach od –0,9°C do 0,4°C.

Najwyższą wartość temperatury powietrza (15,0°C) odnotowano 24 lutego w Słubicach (informacja dotyczy jedynie stacji synoptycznych. Najchłodniej (poza stacjami wysokogórskimi) było 18 lutego w Jeleniej Górze (–17,7°C). Najniższą wartość temperatury na Śnieżce zarejestrowano 18 lutego (–17,2°C), a na Kasprowym Wierchu dzień wcześniej (–18,7°C).

W przestrzennym rozkładzie wartości kwantyla 95% maksymalnej dobowej temperatury powietrza wyraźnie zaznacza się różnica między południowo-zachodnią częścią Polski z najwyższymi wartościami (powyżej 12°C) a chłodniejszą północą i północnym wschodem (poniżej 8°C). W przestrzennym rozkładzie kwantyla 5% minimalnej dobowej temperatury powietrza wyróżniają się Sudety i Karpaty z najniższymi wartościami, a także okolice Białegostoku, Leszna, Słubic, Kozienic, Kielc i Łodzi. Najwyższe wartości notowane są na pobrzeżach (powyżej –7°C).

Występujący od szeregu lat silny wzrostowy trend temperatury powietrza na obszarze Polski był w lutym 2025 r. kontynuowany. Tylko od 1951 r. wzrost temperatury w tym miesiącu szacowany jest na 4,08°C. Wartość współczynnika trendu jest zróżnicowana w poszczególnych regionach klimatycznych kraju, jednak we wszystkich regionach odnotowuje się bardzo silny wzrost temperatury, najsilniejszy w pasie Pojezierzy (0,57°C/10 lat).

♦ OPADY ♦

Obszarowo uśredniona suma opadu atmosferycznego w lutym 2025 r. wyniosła w Polsce zaledwie 13,5 mm i była aż o 18,1 mm niższa od normy dla tego miesiąca określonej na podstawie pomiarów w latach 1991-2020. Według klasyfikacji Kaczorowskiej miniony luty należy zaliczyć do miesięcy skrajnie suchych (42,7% normy).

Według klasyfikacji rangowej średniej obszarowej sumy opadów, obejmującej okres od 1966 r., luty 2025 r. plasuje się na 65. pozycji. Najbardziej zasobny w opady był luty 2024 r. z sumą opadów wynoszącą 65,2 mm. Najniższą miesięczną sumę opadów w tym miesiącu odnotowano w 1976 r. (zaledwie 4,7 mm).

Na stacji synoptycznej w Opolu nie odnotowano w lutym żadnych opadów, a w Wieluniu, Wrocławiu i Kłodzku miesięczne sumy opadów nie przekroczyły 4 mm. Największe opady (powyżej 30 mm) zarejestrowano na Kasprowym Wierchu, na Śnieżce oraz w Szczecinie, a ich rozkład przestrzenny był słabo zróżnicowany. Na niemal całym obszarze kraju (za wyjątkiem stacji synoptycznej w Szczecinie) wysokości opadów były wyraźnie niższe od normy wieloletniej (1991-2020). Zawierały się one w granicach od 0 do 103,3% normy.

Luty pod względem pluwialnym należy zaliczyć do miesięcy skrajnie suchych. Dla przykładu na stacji synoptycznej w Opolu miesięczne suma opadu wyniosła 0 mm. Przebieg skumulowanej sumy wysokości opadów atmosferycznych w ciągu całego miesiąca pozostaje stały, jedynie w ostatnich dniach lutego widać minimalny wzrost wartości.

Ciekawych informacji dostarcza nam analiza parowania potencjalnego, obliczanego na podstawie standardowych danych meteorologicznych, jak również Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), będącego różnicą pomiędzy wysokością opadów a wielkością parowania. W lutym 2025 r. wartości parowania potencjalnego były stosunkowo niewielkie, jednak o wyraźnym południkowym zróżnicowaniu. Najwyższe wartości osiągające 17 mm wystąpiły w Sudetach oraz w południowo-wschodniej części Polski. Najniższe wartości odnotowano w północnej części kraju. Klimatyczny Bilans Wodny osiągał największe wartości (około 60 mm) w Tatrach. W przeważającej części kraju bilans był zbliżony do 0 mm. Ujemne wartości sięgające –20 mm odnotowano na Dolnym Śląsku, oraz w okolicach Przemyśla.

Wysokość opadów atmosferycznych w lutym charakteryzuje się dużą zmiennością z roku na rok, ale widoczny jest trend wzrostowy. Od 1951 r. ich ilość zwiększyła się o ponad 4,4 mm, co odpowiada 13,9 proc. normy z lat 1991-2020. Należy jednak podkreślić, że sumy opadów w roku 2025 nie wpisały się w tę tendencję – ubiegły luty był miesiącem skrajnie suchym.

♦ USŁONECZNIENIE ♦

Luty 2025 r. był nie tylko ekstremalnie suchy, ale również bardzo słoneczny. Najwięcej godzin ze Słońcem zanotowano na południu, gdzie najrzadziej pojawiały się niskie chmury podinwersyjne. W Nowym Sączu Słońce świeciło przez 145,1 h, czyli ponad 60 h więcej niż wynika to z normy 1991-2020, z kolei na Podhalu, w rejonie Krośna i Jeleniej Górze 130-140 h, 110-130 h na Dolnym i Górnym Śląsku, w rejonie Opola, na Podkarpaciu, w Kotlinach Sudeckich i w rejonie Włodawy.

Najmniejsze usłonecznienie – choć w zakresie normy – było w rejonie Chojnic, Kołobrzegu i Świnoujściu – poniżej 70 h (w tym ostatnim 66,5 h). Na tych obszarach usłonecznienie mieściło się w zakresie normy 1991-2020.

♦ LUTY GLOBALNIE ♦

Ubiegły miesiąc był 3. najcieplejszym lutym na świecie, ze średnią temperaturą powietrza przy powierzchni ziemi wynoszącą 13,36 st. Celsjusza, czyli o 0,63 stopnia wyższą od średniej dla lutego w latach 1991-2020. W Europie średnia wyniosła 0,44 st. Celsjusza (0,40 st. powyżej średniej z okresy 1991-2020), przy czym najwyższe anomalie notowano na północy (w Fennoskandii, Islandii i Alpach) i w części południowo-zachodniej kontynentu.

Na początku lutego trzy stacje w północnej Szwecji zarejestrowały najwyższe temperatury lutego w historii, a dla okręgu Troms w północnej Norwegii był to drugi najcieplejszy luty w historii. Z kolei we wschodniej Europie obserwowano duży obszar anomalii ujemnych.

⇒ Źródło i mapy:

♦ IMGW, AFP, WMO, NOAA, C3S, New Scientist/USA Today