Topola biała z Kromolina. Rekordzistka w otoczeniu sióstr.
Topola biała z Kromolina.
Rekordzistka w otoczeniu sióstr.
♦ KROMOLIN ♦
Kromolin to kilkuset-osobowa wieś położona w woj. dolnośląskim, w powiecie głogowskim, w gminie Żukowice. Do najciekawszych zabytków architektonicznych Kromolina należy kościół filialny pod wezwaniem św. Michała. Jest to obiekt wzniesiony w XIV wieku (wzmiankowany w 1305 roku), rozbudowany o kaplicę w XVI wieku i restaurowany w latach 1654 i 1704.
W Kromolinie tree hunterzy zadzierali głowy do góry, ponieważ błękitne niebo i słoneczna pogoda, nastrajały optymistycznie, chociaż w kalendarzu mieliśmy już koniec pierwszego tygodnia listopada.
Podziwialiśmy przelatujące samoloty, niemniej tylko przy okazji, bowiem prawdziwy powód naszej wizyty na kromolińskich włościach był zgoła inny.
Naszym celem było piękne zadrzewienie, które znajduje się ok. 400 metrów na południowy-zachód od centrum wsi, w sąsiedztwie ujęcia wody. W całości tworzą go topole białe ‘Populus alba’. Gdy przyjrzymy się mu dokładnie, zwłaszcza w centralnej części, to dostrzeżmy, że rośnie tam okazałe drzewo.
Pozostaje przejść się przez komnaty zbudowane z wielu sióstr topoli białej. W listopadzie jeszcze szumiały liśćmi i mieniły się swoimi biało-srebrzystymi barwami, podczas tańca złotej jesieni.
Liście, które już leżały na ziemi, symbolizowały nieuchronność zbliżania się zimy i czas przemian. Wydzielały również całą paletę jesiennych zapachów.
Mieszały się z zapachami wciąż zielonej trawy, soczyście skropionej poranną rosą. To są jedne z urokliwszych momentów jesieni. Kiedy weszliśmy jeszcze głębiej do zadrzewienia, ujrzeliśmy najzacniejszą topolę.
Nie jest to tylko najgrubsza topola tego zadrzewienia. Jest to osobnik bezcenny co najmniej w skali województwa, bowiem prawdopodobnie mamy tu do czynienia z najgrubszą topolą białą Dolnego Śląska.
Silnie świecące Słońce i głębokie cienie rzucane przez otaczające drzewa, mocno kontrastowały ze sobą i ciut przeszkadzały w fotografowaniu. Szybko wzięliśmy się za pomiar obwodu pnia wyjątkowej topoli.
OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA
Na powyższym zdjęciu można dobrze porównać grubość obwodu pnia drzewa z sylwetką człowieka. Topola jest ogromna i wspaniała!
Na dzień 6. listopada 2022 roku obwód pierśnicowy pnia rekordzistki z Kromolina wynosił 726 cm. Oznacza to, że w świetle posiadanych danych i informacji, opisywane drzewo jest obecnie najgrubszym jednopniowym, znanym tree hunterem osobnikiem ‘Populus alba’ na Dolnym Śląsku.
Paradoksalnie, tak cenny okaz nie doczekał się statusu pomnika przyrody i pewnie już się nie doczeka, bowiem jego stan zdrowotny pogarsza się i to dość szybko.
♦ TOPOLA Z KROMOLINA W ALBUMIE DRZEWA POLSKI. NAJGRUBSZE. NAJSTARSZE. NAJSŁYNNIEJSZE ♦
Królowa dolnośląskich topól białych została opisana w albumie Drzewa Polski… Przeczytamy o niej, że: “Drzewo to wyróżnia się nie tylko imponującymi gabarytami pnia, ale również malowniczym wyglądem.
Pień ten pokrywają bowiem guzy, narośle oraz fantazyjne kikuty po odciętych lub wyłamanych konarach.”
Do kompletu ozdób pnia, należą liczne owocniki grzybów, których grzybnia penetruje i rozkłada wnętrze potężnej topoli.
“Koronę tworzą masywne, dość nisko osadzone gałęzie. Stan zdrowotny drzewa jest zadowalający, choć jego pień został już poważnie naruszony przez grzyby, a część gałęzi obumarła.”
I jeszcze dane o drzewie z albumu. W 2012 roku obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosił 715 cm, natomiast wiek topoli w 2016 roku oszacowano na 180 lat.
Nie podano w nim wysokości drzewa, która obecnie wynosi około 30-34 metrów. Do tego stan zdrowotny topoli znacznie się pogorszył.
Duża część korony drzewa uschła, a gdy jego zdjęcia obejrzał jeden z zawodowych dendrologów, który zajmuje się głównie topolami, napisał: “końcóweczka życia, ale korzenie zadbały o białodrzewowy lasek potomków”.
Z jednej strony szkoda, że tak ogromny i cenny okaz chyli się ku końcowi swojego żywota. Z drugiej strony to wielka topolowa szczęściara, że mogła dożyć do tak późnej starości i poddać się w końcu naturalnym procesom, a nie człowiekowi.
Jej obwód pnia, raczej już się nie powiększy, zatem tree hunterzy zdążyli wykonać jego pomiar w czasie, kiedy drzewo było jeszcze żywe i osiągnęło maksimum swoich możliwości obwodowych.
Przeglądając bazę CRFOP pod kątem chronionych topól białych na Dolnym Śląsku w formie pomników przyrody, wyszukałem 24. pozycje. Pod numerem PL.ZIPOP.1393.PP.0265011.2220071 wymieniono 5. osobników, które rosną na terenie Skweru Sybiraków (Wałbrzych Szczawienko).
Według informacji znajdujących się w rejestrze, obwód pnia najgrubszej topoli wynosi aż 924 cm, a dwa inne osobniki, przekraczają w obwodzie pnia 700 cm. Jest to oczywiście duży błąd, w rzeczywistości topole te są znacznie chudsze od rekordzistki z Kromolina.
Ciekawy jestem, czy któraś siostra królowej zadrzewienia, dorośnie w przyszłości do tak spektakularnych rozmiarów?
W Kromolinie rośnie jeszcze bardzo okazały platan klonolistny, który będzie opisany w następnym artykule.
P O D S U M O W A N I E
1) W Kromolinie (woj. dolnośląskie, powiat głogowski, gmina Żukowice), w zadrzewieniu, które zlokalizowane jest w odległości ok. 400 metrów na południowy-zachód od centrum wsi, w bliskim sąsiedztwie ujęcia wody, rośnie ogromna topola biała, która obecnie jest najgrubszym jednopniowym, znanym tree hunterom osobnikiem tego gatunku na Dolnym Śląsku.
2) Na dzień 06.11.2022 r. parametry drzewa były następujące: obwód pierśnicowy pnia zmierzony zgodnie z zasadami dendrometrii 726 cm, wysokość okazu około 30-34 metrów, szacowany wiek 186 lat (na podstawie danych z albumu Drzewa Polski…). Pień topoli jest pokryty licznymi guzami, naroślami, owocnikami grzybów i kikutami po chirurgicznie usuniętych konarach. Do tego widać na nim ślady ognia.
