Atrakcje astronomiczne na niebie w marcu 2022 roku.

Marzec to pierwszy miesiąc meteorologicznej wiosny. Podobnie, jak to miało miejsce w lutym, w każdej dobie, dzień wydłuża się o kilka minut. W dniu 20 marca o godz. 16.33 rozpocznie się astronomiczne wiosna, ponieważ Słońce znajdzie się w punkcie równonocy wiosennej – zwanym punktem Barana. W związku z tym “przetnie” równik i rozpocznie wędrówkę w kierunku Zwrotnika Raka. Trzeba jeszcze pamiętać, że 21 marca rozpocznie się wiosna kalendarzowa. Atrakcji astronomicznych w marcu nie zabraknie.

W marcu dzień wydłuża się szybko, średnio o 3-4 minuty na dobę. O ile w dniu 1 marca w Warszawie, wschód Słońca miał miejsce o godzinie 06:25, a zachód o godz. 17:12, to w ostatnim dniu marca, Słońce wzejdzie w stolicy nad horyzont o godz. 06:16, a zachód nastąpi o godz. 19:05. W ostatni weekend marca nastąpi zmiana czasu (wskazówki zegarków przesuniemy o godzinę do przodu). Zatem w ciągu całego miesiąca, dzień wydłuży się na rzecz nocy o 104 minuty (1 godzinę i 44 minuty). Elewacja Słońca podczas górowania wzrasta w marcu z 29 do 40 stopni.

Marcowe fazy Księżyca są następujące. W dniu 2 marca o godz. 18:34 wystąpił nów, pierwsza kwadra czeka nas w dniu 10 marca o godz. 11:45, pełnia przypadnie na dwie doby przed równonocą wiosenną, czyli w dniu 18 marca o godz. 08:18, a ostatnią kwadrę będzie można oglądać w dniu 25 marca o godz. 07:37.

Planety. Merkury w marcu pozostaje niewidoczny. Planeta Wenus była widoczna nad ranem w gwiazdozbiorze Strzelca, a od 7 marca w Koziorożcu. Najlepsza widoczność planety wystąpi około godzinę przed wschodem Słońca, przy elewacji 5-10 stopni nad południowo-wschodnim horyzontem. Warto mieć na uwadze, że Wenus osiągnęła w marcu maksimum blasku. Na początku marca świeciła z największą możliwą jasnością -4,7 mag. Do końca miesiąca zmaleje zaledwie o 0,3 mag.

Mars jest widoczny nad ranem w Koziorożcu, kilka stopni na zachód od lśniącej Wenus. Jowisz pozostaje niewidoczny. 5 marca znalazł się w koniunkcji ze Słońcem i przeszedł na niebo poranne. Saturn również pozostaje niewidoczny, marne szanse na jego dostrzeżenie pojawią się pod koniec miesiąca. Wówczas warto spojrzeć nad ranem na Wenus, z którą Saturn znajdzie się 29 marca w koniunkcji o dystansie tylko 2 stopni. Wtedy też będzie największe prawdopodobieństwo dostrzeżenia planety z pierścieniami.

Planeta Uran jest widoczna w gwiazdozbiorze Barana w pierwszej części wieczoru, ale wyłącznie na niebie południowo-zachodnim. Tym samym zbliżamy się końca sezonu na jej podziwianie. Dzisiaj z rana miała miejsce jej koniunkcja z Księżycem. Neptun jest niewidoczny. W dniu 13 marca znajdzie się w koniunkcji ze Słońcem i przejdzie na niebo poranne.

Ważniejsze zjawiska astronomiczne przypadające w marcu 2022, widoczne z terenu Polski

– 07.03 – koniunkcja Księżyca z Uranem – pierwsze ze spotkań księżycowo-planetarnych w marcu będzie wymagało wykorzystania lornetki, ale jednocześnie stanowić będzie okazję do spojrzenia na siódmą z planet tym osobom, którym dotychczas nie było to dane. Dystans od Urana świecącego z jasnością 5,8 mag. od Księżyca oświetlonego w 25% wyniesie 5 stopni – lornetki zatem pozwolą na zmieszczenie obu obiektów w polu widzenia.

– 08.03 – koniunkcja Księżyca z Plejadami –  dobę po spotkaniu z Uranem nasz satelita odwiedzi słynną gromadę otwartą gwiazd w Byku. Także i tutaj warto sięgnąć po lornetkę, choć grupa Plejad stanowi jeden z tych obiektów głębokiego nieba, jakie z powodzeniem widać okiem nieuzbrojonym w postaci 6 lub 7 gwiazd przypominających miniaturową wersję Małego Wozu. Im szybciej dokonamy obserwacji tym mniejszy dystans między obiektami. Obserwacji warto więc dokonać około 18:00, gdy niebo będzie dopiero częściowo pociemniałe, a obiekty bardzo wysoko – wówczas Księżyc oświetlony w 33% świecić będzie 4 stopnie poniżej centralnej części Plejad. 

– 16-17.03 – koniunkcja Wenus z Marsem – w drugiej połowie miesiąca przenosimy się z obserwacjami na niebo poranne i taki stan zostanie już podtrzymany do końca marca. Na początek obserwacji przed wschodem Słońca czeka nas spotkanie naszych planetarnych sąsiadów – najjaśniejszej z planet towarzyszyć będzie Mars oddalony o niecałe 4 stopnie, zatem łatwo mieszczący się z Wenus w polu widzenia lornetki. Warto wybrać się na obserwacje poza regiony zabudowane, gdyż elewacja obu planet o świcie cywilnym będzie wynosić mniej niż 10 stopni. Jak w przypadku koniunkcji z udziałem samych planet, obserwacji nie musimy ograniczać do jednego tylko dnia, ale rozciągnąć je na dłuższy okres by ujrzeć swego rodzaju taniec tych obiektów. 16 i 17 marca przed świtem będą one w najmniejszej odległości względem siebie i każdy z tych poranków przyniesie niemal ten sam widok.

– 20.03 – maksymalna elongacja zachodnia Wenus – trzy dni po największym zbliżeniu do Marsa najjaśniejsza z planet znajdzie się w największej odległości kątowej na zachód od Słońca i osiągnie fazę kwadry. W kilkunastu dniach poprzedzających ten moment świecić będzie ona z maksymalną możliwą jasnością aż -4,7 mag., pozostając widoczną do pełnego rozjaśnienia nieba, a nawet w ciągu dnia o ile obserwator będzie wiedział gdzie jej szukać. Maksymalna elongacja to dobry czas na obserwacje dzienne dzięki dużej – w przypadku Wenus przekraczającej 40 stopni – odległości od Słońca, ale nawet wtedy zawsze warto zachować ostrożność. W następnych tygodniach oświetlenie planety będzie już przekraczać połowę tarczy, a jej średnica kątowa zacznie wyraźniej maleć wobec stanu z ostatnich tygodni, gdy w fazie sierpa była ona blisko Ziemi przewyższając rozmiarem tarczki nawet Jowisza.

– 23.03 – koniunkcja Księżyca z Antaresem – pierwsza wiosenna koniunkcja czeka nas z akcentem letnim, przynajmniej pod kątem obiektu towarzyszącego Srebrnemu Globowi, bo z pogodą jak zwykle nie będzie to przesądzone. Kolejne z serii comiesięcznych spotkań z Antaresem, jedną z najjaśniejszych gwiazd letniego nieba, przebiegnie przy 5,5 stopniowej odległości między obiektami i 73% oświetleniu tarczy Księżyca. Jak zawsze przy okazji obserwacji Antaresa i w ogóle – gwiazdozbioru Strzelca, musimy wybrać miejsce z dobrze odsłoniętym południowym horyzontem, aby wyeliminować wszelkie zabudowania i inne przeszkody zakrywające niebo na tak niskich elewacjach.

– 28.03 – koniunkcja Księżyca z Wenus, Marsem i Saturnem – najtrudniejsza spośród wszystkich koniunkcji w marcu, jeśli myśleć o obserwacji wszystkich czterech obiektów z Księżycem na czele. Na 20 minut przed wschodem Słońca elewacja naszego satelity wynosić będzie jedynie 1 stopień. Przy niemal całkowicie rozjaśnionym już niebie od Słońca czającego się tuż pod horyzontem, ujrzenie naszego satelity przy tak niskim położeniu nad horyzontem może okazać się zadaniem niezwykle trudnym, mimo wyraźnej jeszcze fazy19% czyniącej go dość grubym jeszcze sierpem. Stąd niewykluczone, że jedynie planety da się dostrzec, gdyż będą o 4-6 stopni wyżej od Księżyca, zatem można je będzie ujrzeć wcześniej, bliżej świtu cywilnego z ciemniejszym jeszcze niebem niż na 20 minut przed wschodem Słońca. Planety utworzą tego poranka niemal prostokątny trójkąt, któremu z bezpiecznej, niemal 9-stopniowej odległości będzie od spodu towarzyszyć zmierzający ku nowiu Księżyc. Jest to jednocześnie przeddzień największego zbliżenia Wenus z powracającym na niebo poranne Saturnem.

– 29.03 – koniunkcja Wenus z Saturnem – ostatnie spotkanie marca będzie niejako powtórką z poranka poprzedniego, choć z nieco mniejszym dystansem pomiędzy planetami. Lśniącą Wenus będzie od Saturna dzielić odległość jedynie 2 stopni, Mars natomiast świecić będzie 4,5 stopnia dalej na zachód. Zjawisko trudne – z wyłączeniem Wenus, której wysoki blask nieba nie jest straszny w ukazywaniu się naszym oczom, ponieważ na mniej niż pół godziny przed wschodem Słońca planety zawieszone będą tylko 5 (Saturn) i 7 stopni (Wenus) nad horyzontem. Z tego powodu również jak poranek wcześniej, dobierając miejsce obserwacji musimy uwzględnić konieczność wyeliminowania wszelkich zabudowań i przeszkód na horyzoncie od strony południowo-wschodniej.

Źródło: https://www.polskiastrobloger.pl/