Aktualności
- 14 kwi, 2022
Pomnikowe drzewa w Luboszowie.
Pomnikowe drzewa w Luboszowie.
LUBOSZÓW
Przeżyć podobną przygodę jak w starym, zapomnianym Armadebrunn, czyli obecnie Studziance ( http://server962300.nazwa.pl/szlakiem-borowika-do-armadebrunn-studzianki.html ). Taki przyświecał nam cel wyprawy do Luboszowa – miejscowości w Borach Dolnośląskich, którą zamieszkiwało kiedyś kilkuset mieszkańców. Fascynuje ona każdego, kto tu przyjedzie i zagłębi się w niezliczone tajemnice historii dawnej wioski, którą najlepiej znają stare drzewa, licznie rozproszone po tej krainie. Garść informacji o Luboszowie z Wikipedii: “Luboszów (niem. Lipschau) to osada położona w południowo-zachodniej, w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, w gminie Osiecznica. Leży w Borach Dolnośląskich, 600 metrów na południe od Autostrady A18, 12 kilometrów na północ od Osiecznicy, 22 km na północny zachód od Bolesławca oraz 120 km na zachód od Wrocławia.
Jest to najmniejsza wieś niesołecka w Polsce, zameldowane są w niej dwie osoby (przez długi czas była tylko jedna) i mieszkają także dwie osoby (z których jedna nie jest zameldowana). Po raz pierwszy wieś była wzmiankowana w 1421 roku. Na początku XVIII wieku została niemal całkiem zniszczona przez pożar, co przysporzyło długów jej właścicielowi. Luboszów ostatecznie został jednak odbudowany. Według danych z 1861 roku wieś zamieszkiwało 448 osób, prowadzące hodowlę pszczół.
Po II wojnie światowej niemal całkowicie opuszczona, gdyż teren miał być zajęty przez radziecki poligon w Świętoszowie. Nowy mieszkaniec wprowadził się w 1957 roku, wykupując od ówczesnej właścicielki najlepiej zachowany dom. Pozostałe budynki nie zostały zasiedlone i z czasem się rozpadły. Na początku lat 80. XX wieku osadę zelektryfikowano. Obecnie w Luboszowie znajduje się jedno gospodarstwo (jeden budynek mieszkalny, 3-hektarowy ogród, kilka zabudowań gospodarczych), prowadzące – tak jak dawniej – hodowlę pszczół.”
Zgłębiając historię Luboszowa warto wiedzieć, że do 1945 roku funkcjonowała nazwa ‚Lipschau-Dohms’, która była połączeniem nazw dwóch wsi, położonych najbliżej węzła budowanej wówczas autostrady (łączącej Berlin z Wrocławiem): Lipschau (Luboszów) na południe oraz Dohms (Luboszów) na północ od autostrady. Obecnie jest to węzeł ‚Świętoszów’ na drodze krajowej nr 18 (której północna nitka ma parametry autostrady).
O Luboszowie znajdziemy w Internecie sporo ciekawych informacji. Poniżej podaję linki na te, które w mojej ocenie są szczególnie warte przeczytania i obejrzenia.
1) https://sciezkawbok.wordpress.com/2020/12/12/lipschau-dohms-zn-czesc-1-luboszow/
2) https://sciezkawbok.wordpress.com/2020/12/18/lipschau-dohms-zn-czesc-2-luboszow-dohms/
3) http://www.projekt-chemini.pl/2014/05/lipschau-i-dohms.html
4) http://www.projekt-chemini.pl/2014/05/lipschau-i-dohms-cz-ii.html
Poza licznymi tajemnicami leśnej historii, Luboszów to przede wszystkim rzeka Kwisa, która meandruje w dolinie i znacznie ubarwia te tereny. Towarzyszyła nam przez większość godzin długiej wyprawy, z której relację podzieliłem na dwie części. W pierwszej zaprezentuję pomnikowe drzewa, w drugiej pozostałe, wybrane okazy dendroflory oraz to, co udało się uchwycić w obiektyw podczas włóczęgi wzdłuż rzeki do Ławszowej i z powrotem.
POMNIKI PRZYRODY OŻYWIONEJ
Według danych Centralnego Rejestru Form Ochrony Przyrody (CRFOP) w Luboszowie (mając na uwadze teren dawnego ‘Lipschau-Dohms’), obecnie rośnie 7 pomników przyrody ożywionej. 6 drzew znajdziemy na południe od autostrady, czyli w ‘Lipschau’, natomiast jeden okaz rośnie na północ od niej, czyli w dawnym ‘Dohms’.
Z pomnikowymi drzewami na południe od autostrady, zapoznałem się wspólnie z kolegą Łukaszem w niedzielę, 3-go kwietnia 2022 roku podczas wspomnianej włóczęgi do Ławszowej i z powrotem, natomiast pomnik przyrody (lipa drobnolistna “Niobe”), który rośnie na terenie dawnego ‘Dohms’ obejrzałem w lipcu 2020 roku, podczas wyprawy z Markiem Łuszczyńskim, czyli gospodarzem świetnego bloga pomniki-przyrody.pl.
Jednakże, jak to często bywa w terenie, sprawa z pomnikowymi drzewami Luboszowa nie jest taka oczywista. Na mapie i wykazach pomników przyrody, zarówno w CRFOP, jak i w wojewódzkim rejestrze GDOŚ (na powyższym skanie ujęto wyłącznie pomnikowe drzewa z leśnictwa Ławszowa), wszystko jest w porządku. W praktyce mamy nieco zamieszania. A zatem zaczynamy przegląd dendrologicznych tuzów Luboszowa.
(1) DĄB SZYPUŁKOWY “RUGIEWIT” 461 CM
Pierwsze pomnikowe drzewo rośnie na południowo-zachodnim krańcu polany. Według wykazu w CRFOP jest to dąb szypułkowy “Rugiewit“, przy którym znajdziemy opartą o pień tablicę z napisem dąb szypułkowy “LOPEK”…
Czyli na dzień dobry mamy zamieszanie. Opisując pomnikowe drzewa w Luboszowie, kierowałem się przede wszystkim się danymi zawartymi w dokumentach źródłowych, czyli tych, które znajdziemy w oficjalnych rejestrach. Bardzo pomocny okazał się też artykuł Marka Łuszczyńskiego, który “walczył” z tym tematem kilka lat temu: http://www.pomniki-przyrody.pl/?p=6084
Dąb szypułkowy “Rugiewit” ( Dąb_szypułkowy_Rugiewit ) to okazałe drzewo ze stosunkowo krótkim pniem i dość nisko osadzoną, szeroką koroną. Jego budowa wskazuje na to, że w młodości drzewo rosło na otwartej przestrzeni i w miarę zarastania terenu przez inne drzewa, z czasem nabrało trochę leśnego pokroju.
Aktualny obwód pierśnicowy pnia dębu wynosi 461 cm, co w dużym stopniu nie zgadza się z danymi figurującymi w CRFOP, bowiem tam podano, że drzewo mierzy w “pasie” 521 cm. Zatem, czy “Rugiewit” zwany “Lopkiem” to drzewo z rejestru? Nie znam odpowiedzi na to pytanie, ale trzymając się danych rejestrowych, można przyjąć, że to on. Wysokość drzewa wynosi około 25 metrów.
“Rugiewita” podziwialiśmy w blasku promieni wschodzącego Słońca. Większość drzewa była jeszcze pogrążona w cieniu, tylko w szczytowych partiach korony, żółte, życiodajne światło, stopniowo wędrowało po konarach dębu.
W koronie drzewa notuje się ubytki, głównie w postaci obłamanych kilku konarów i gałęzi. Na całym drzewie odnajdziemy stanowiska mchów, które zresztą zdobią większość rosnących w Luboszowie dendrologicznych patriarchów.
Kondycja zdrowotna drzewa jest zadowalająca, podobnie można opisać jego stan techniczny. W porannym świetle dąb wyglądał czarująco.
Chociaż pozostały wątpliwości, ile w “Rugiewicie” jest “Lopka”, a ile “Lopka” w “Rugiewicie”, początek wycieczki został zaakcentowany pięknym drzewem i to było najważniejsze.
(2) DĄB SZYPUŁKOWY “LOPEK” 473 CM
Drugie pomnikowe drzewo rośnie w pobliżu południowego krańca polany, która kiedyś była polem uprawnym. Biorąc pod uwagę dane zawarte w rejestrach, ma to być dąb szypułkowy “Lopek” ( Dąb_szypułkowy_Lopek ).
Tyle, że na tablicy ustawionej przy drzewie przeczytamy, że jest to dąb szypułkowy “Rugiewit”. ;)) Ponownie można zadać sobie pytanie – czy w rejestrach pomylono lokalizację drzew, czy jednak w terenie błędnie ustawiono tablice informacyjne? Przypuszczam, że to drugie.
Stanowiska mchów na drzewie, zwłaszcza w części odziomkowej to jedna z wizytówek “Lopka”. Aktualny obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 473 cm. W CRFOP podano 481 cm. Wysokość okazu 23 metry.
Pokrój i sylwetka “Lopka” są podobne do “Rugiewita”. W młodości drzewo rosło na otwartym terenie i kiedy las spontanicznie zaczął go zarastać, “Lopek” “zdziczał” i obecnie jest natchniony lasem.
Również stan techniczny drzewa i jego kondycja zdrowotna są zbliżone do dębu “Rugiewit”. Słońce wędrowało ku górze, jego promienie w dół, coraz mocniej podświetlając wspaniałe drzewa Luboszowa.
Ułożyłem krótki wiersz o “Lopku”.
Kto słyszał o dębie “Lopek”? Pewnie tylko leśniczy i miejscowy chłopek,
Rośnie w Luboszowie na terenie Borów Dolnośląskich,
teren tu rozległy, chociaż stosunkowo wąski,
Po prawej stronie płynie Kwisa, po lewej ciągnie się ulica Żagańska,
“Lopka” nazwano “Rugiewitem”, tablicę postawiono wczesnym świtem,
“Lopek” nic sobie z tego nie robi,
Dobrze mu się tu powodzi,
Z dala od cywilizacji, w ciszy i zapomnieniu,
Nic mu do drzewnego szczęścia nie brakuje,
Las jego światem, dąb “Rugiewit” bratem.
(3) DĄB SZYPUŁKOWY BEZ NAZWY 440 CM
Trzecie pomnikowe drzewo, ponownie reprezentuje dąb szypułkowy, który – jak podaje CRFOP – rośnie nieopodal drogi leśnej, w odległości ok. 110 m na południe od południowo-wschodniego narożnika pola uprawnego położonego w południowo-wschodniej części Luboszowa.
Żeby było łatwiej – zarówno dęby “Rugiewit”, “Lopek”, jak i trzeci pomnikowy dąb rosną w pobliżu południowej części polany (pola uprawnego), a zatem blisko siebie. Są stosunkowo łatwe do odnalezienia. Trzeci pomnikowy dąb to jedyny pomnikowy osobnik rosnący w Luboszowie, którego nie nazwano.
Aktualny obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 440 cm, wysokość okazu 25 metrów. W CRFOP ( Dąb_szypułkowy_bez_nazwy ) wskazano, że obwód pnia drzewa jest ciut większy i wynosi 452 cm.
Drzewo to znajduje się w nieco gorszej kondycji zdrowotnej w porównaniu do “Rugiewita” i “Lopka”, co widać przede wszystkim w koronie dębu, gdyż sporo konarów i gałęzi wyłamało się, które teraz leżą pod drzewem i są przerabiane przez stworzenia i leśne procesy.
Na pniu drzewa znajduje się wiele zgrubień, które są pozostałością po dawnych, przeprowadzonych na nim zabiegach chirurgicznych, polegających na usunięciu dolnych konarów. Malownicze mchy dodają wdzięku i sędziwości pomnikowemu drzewu.
W pobliżu pomnikowych dębów odnajdziemy wiele innych ciekawych drzew, zwłaszcza dębów i lip, z których kilka ma podobne rozmiary. Wszystko to sprawia, że początek terenów Luboszowa jest bardzo atrakcyjny dla treehunterów-wędrowców.
(4) MODRZEW EUROJAPOŃSKI “MŚCIWÓJ” 334 CM
Czwarte pomnikowe drzewo to unikat w skali krajowej na liście pomników przyrody. Jest nim jedyny pomnikowy na Dolnym Śląsku modrzew eurojapoński i jednocześnie jeden z trzech pomnikowych osobników tego gatunku na terenie Polski. Drugi rośnie na terenie woj. wielkopolskiego, a trzeci w woj. podkarpackim.
Drzewo, które ma oryginale imię “Mściwój” rośnie przy drodze odchodzącej od południowo-wschodniego narożnika pola uprawnego położonego w południowo-wschodniej części Luboszowa ( Modrzew_eurojapoński_Mściwój ), a zatem w pobliżu trzech pomnikowych dębów.
Modrzew eurojapoński jest mieszańcem modrzewia europejskiego i japońskiego, o cechach pośrednich między gatunkami rodzicielskimi, odznaczający się szybszym wzrostem.
Aktualny obwód pierśnicowy pnia “Mściwoja” wynosi 334 cm, w CRFOP podano 355 cm. Wysokość drzewa 23 metry. Z uwagi na szybszy wzrost, modrzew eurojapoński jest ceniony na zachodzie Europy jako drzewo leśne szybko rosnące. Wyhodowany po raz pierwszy w Szkocji w 1900 r. z nasion Larix kaempferi, którego kwiaty zostały zapylone pyłkiem Larix decidua.
Otrzymane w Anglii rośliny rozwijały się silnie i już w krótkim czasie przewyższały wzrostem osobniki rodzicielskie; okazały się również odporniejsze na szkodniki od modrzewia europejskiego.
W Polsce jest uprawiany od 1950 r. w Lasach Doświadczalnych SGGW w Rogowie. Szybki wzrost w młodości, dobra jakość strzał oraz odporność na raka modrzewiowego dają podstawy do szerszego wprowadzenia go w rejony poza naturalnym zasięgiem L. decidua i L. polonica.
Modrzew “Mściwój” odznacza się pięknym, masywnym pniem i szeroką, nieco “nieuporządkowaną” koroną, w której kilka konarów wyłamało się w sposób naturalny. Drzewo znajduje się w dobrej kondycji zdrowotnej i stanie technicznym.
Z danych znajdujących się w CRFOP wynika, że modrzew “Mściwój” z Luboszowa jest najgrubszym osobnikiem wśród pomnikowej trójki w kraju. Obwód modrzewia z Wielkopolski wynosi 317 cm, a z Podkarpacia 314 cm. To jeszcze bardziej podkreśla rangę i unikatowość drzewa z Luboszowa.
Pierwsza część wycieczki po pomnikowych drzewach Luboszowa zakończyła się. Wyruszyliśmy do następnego drzewa, które rośnie już nieco dalej od dębowego trio i modrzewia “Mściwoja”. Tam czekała na nas fantastyczna perełka dendrologiczna.
(5) DĄB SZYPUŁKOWY “MARII TERESY” 566 CM
Aby dotrzeć do kolejnego pomnikowego drzewa należy przejść aleję dębów czerwonych (widać ją dobrze przy modrzewiu “Mściwoju”) i skręcić w lewo. Tam zaczyna się aleja kasztanowcowa. Pomnikowe drzewo rośnie u podnóża niewielkiej skarpy usytuowanej w południowo-wschodnim narożniku pola uprawnego położonego na wschód od alei kasztanowcowej znajdującego się ok. 450 m na południowy wschód od Luboszowa.
Jest to przepiękny i niezwykle malowniczy dąb szypułkowy “Marii Teresy”, którego dolne konary, chociaż już częściowo uschnięte, sięgają niemal do samego gruntu i rozpościerają się na wszystkie kierunki świata.
Według danych zawartych w CRFOP ( Dąb_szypułkowy_Marii_Teresy ) drzewo mierzy w obwodzie pierśnicowym pnia 515 cm, przy wysokości 25 metrów. Osobnik rośnie na pochyłości terenu, co utrudnia dokładny pomiar.
Dodatkowo, pień z jednej strony zwęża się poniżej poziomu pierśnicy, z drugiej rozszerza, co komplikuje sprawę dokładnego ustalenia minimalnego obwodu od podstawy pnia do wysokości 130 cm. Ja zmierzyłem jedynie obwód pierśnicowy pnia, odmierzając 130 cm od najwyższego punktu przy podstawie i otrzymałem 566 cm. “Na oko” najchudszy obwód może być o około 10-15 cm mniejszy.
Dąb “Marii Teresy” nie należy do rekordzistów gatunku i stąd nie wiedzę potrzeby ustalenia obwodu jego pnia z aptekarską dokładnością. W tym przypadku najistotniejszy jest bowiem sam wygląd drzewa. A jest on zachwycający i baśniowy!
Kilkadziesiąt lat temu drzewo było władcą otwartej przestrzeni, na co wskazuje jego wybitnie soliterowy pokrój. Po wojnie i przesiedleniu mieszkańców Luboszowa, dąb rósł dalej, natomiast stery w kształtowaniu terenu wokół niego przejęła przyroda i gospodarka leśna.
Młode sosny, brzozy i świerki szybko wystrzeliły do góry. Wokół dębu powstał las. Obecnie miejsce to wygląda niezwykle, ponieważ dąb “Marii Teresy” prezentuje się w nim jak dendrologiczny starzec przeniesiony z innej epoki.
Jego liczne długachne konary oblepione są mchami i porostami. Falują nad ziemią Luboszowa, wykręcając piruety, wznoszą się do góry i opadają.
Tak wielki malowniczy dąb rosnący w środku lasów gospodarczych to niezła gratka dla miłośników dębowych Matuzalemów i raczej rzadko spotykana osobliwość.
Przy drzewie tym spędziliśmy wiele minut, oglądając, podziwiając i fotografując dąb z każdej strony. Kondycja “Marii Teresy” jest zadowalająca. Posusz w ilości umiarkowanej, prawdopodobnie wynikający obecnie ze zbytniego zacienienia korony. Na pniu drzewa notuje się ubytki wgłębne i częściowe ubytki kory.
W godzinach przedpołudniowych dosyć trudno fotografuje się całą sylwetkę drzewa. Przeszkadzają w tym głównie ostre cienie rzucane przez inne drzewa.
Znacznie łatwiej idzie z fotografią poszczególnych fragmentów drzewa. Wydaje się, że lekkie zachmurzenie i brak przenikliwego światła słonecznego są bardziej sprzyjające w fotografowaniu dębu, niż tzw. “pełna lampa” panująca podczas bezchmurnej pogody.
Ostatnie oficjalne (czyli figurujące aktualnie w rejestrach) pomnikowe drzewo Luboszowa na południe od autostrady A18 rośnie po drugiej stronie Kwisy.
(6) DĄB SZYPUŁKOWY “WIARUS” 501 CM
Do drzewa dotarliśmy już pod koniec wyprawy, ponieważ idąc w górę rzeki, nie spotkamy żadnej przeprawy nad Kwisą. Ta znajduje się dopiero w Ławszowej, od której – po przejściu przez most, ponownie należy maszerować wzdłuż Kwisy, aby dotrzeć do pomnika przyrody.
Jest nim piękny, dorodny dąb szypułkowy “Wiarus”, przy którym ustawiono tablicę, charakterystyczną dla wszystkich pomnikowych drzew Luboszowa. Podziwiając drzewo należy patrzeć pod nogi, żeby nie przewrócić się o betonowe słupki. ;))
Masywny i gruby pień drzewa jest nieco przysłonięty przez liczne gałęzie krzewów, które rosną w jego pobliżu. Wydaje się, że w okresie wegetacyjnym mogą stanowić znaczne utrudnienie w jego fotografowaniu, a częściowo wręcz uniemożliwiać.
Aktualny obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 501 cm, w CRFOP ( Dąb_szypułkowy_Wiarus ) podano 490 cm, wysokość okazu około 30 metrów. Określenie “Wiarus”, potocznie oznacza “stary, zasłużony, dzielny żołnierz”.
Budowa drzewa zdradza jego soliterową młodość, która w wieku dojrzałym nabrała leśnego temperamentu. Dolna część pnia wygląda zdrowo, nie widać na nim istotnych ubytków i niepokojących objawów.
Inaczej jest w środkowej części pnia, w pobliżu jego rozwidlenia na dwa główne i okazałe przewodniki, gdzie notuje się otwory, które są dziełem ptaków lub owadów oraz stanowiska grzybów pasożytniczych.
To prawdopodobnie guzoczyrka dębowa (do niedawna nazywana czyreniem dębowym). W miejscu tym powstała jakaś rana w drzewie, przez którą wniknęły zarodniki grzyba, czego efektem są obecnie widoczne owocniki.
Okazale i finezyjnie prezentuje się korona drzewa, chociaż trudno było ją sfotografować w całości, ponieważ dąb rośnie w pobliżu innych drzew, które ją przysłaniają, z poza tym zachmurzyło się, przez co ilość naturalnego światła znacznie spadła.
Tak, jak w przypadku poprzednich pomnikowych dębów Luboszowa, również na “Wiarusie” odnajdziemy liczne stanowiska malowniczych i barwiących drzewo na zielono mchów. Przy pochmurnej pogodzie widać je słabiej, niemniej notuje się ich całkiem sporo.
W pobliżu “Wiarusa” rośnie jeszcze kilka innych dorodnych dębów szypułkowych, jednak żaden z nich nie jest tak okazały jak ten pomnikowy. “Wiarus” jest drugim najgrubszym pomnikowym drzewem Luboszowa, pierwszeństwo należy do dębu “Marii Teresy”.
Dąb szypułkowy “Wiarus” wyczerpuje oficjalną listę pomnikowych drzew Luboszowa na południe od autostrady A18. Jednak w pobliżu dębu “Marii Teresy” odnajdziemy jeszcze jeden dąb, który w terenie został oznaczony jako pomnik przyrody i z którym jest pewne zamieszanie.
(7) DĄB SZYPUŁKOWY “ZIEMOWIT” (“BAZYLISZEK”)
Przede wszystkim drzewo to nie figuruje w żadnym rejestrze jako pomnik przyrody, ale jest oznaczone stosowną tabliczką na pniu i tablicą informacyjną, na której napisano, że pomnikiem przyrody jest dąb szypułkowy “Ziemowit”.
Kiedy w 2014 roku Marek (pomniki-przyrody.pl) starał się jak najrzetelniej odnaleźć i opisać pomnikowe drzewa w Luboszowie, “Ziemowit” widniał jako “Bazyliszek”… Dlatego byłem mocno zaskoczony, kiedy na tablicy zobaczyłem “Ziemowita”. ;))
Początkowo myślałem, że to jest inne drzewo i prawdziwy “Bazyliszek” rośnie w pobliżu, jednak podane przez Marka współrzędne GPS zgadzały się idealnie, zatem wniosek jest taki, że “Ziemowitem” nazwano dawnego “Bazyliszka”.
“Ziemowit” jest dosyć mocno doświadczonym przez życie drzewem. Duża ilość konarów wyłamała się, obecnie leżą pod jego koroną. Mchy i porosty są tu w swoim żywiole. Oblepiły zarówno żywe fragmenty drzewa, jak i te martwe.
Drzewo posiada finezyjnie pokręcone konary, korona nieco asymetryczna i uszczuplona, ale dąb jest zacny. Obniżenie terenu, które znajduje się w pobliżu drzewa to wyschnięte starorzecze Kwisy, obfitujące w takie perełki dendrologiczne jak “Ziemowit”.
Niektóre z nich pokażę w części drugiej opisującej włóczęgę po Luboszowie. W całym tym “ziemowitowo-bazyliszkowym” zamieszaniu, zapomniałem zmierzyć obwód pierśnicowy pnia drzewa.
Dlatego podając ten parametr, posiłkuję się danymi z artykułu Marka, w którym napisał, że “Ziemowit” (“Bazyliszek”) mierzy w obwodzie pierśnicowym pnia 450 cm. Wydaje mi się, że aktualny obwód pnia drzewa jest podobny.
Dąb znajduje się w średniej kondycji zdrowotnej i stanie technicznym, zatem przyrosty na grubość pnia są u niego bardzo powolne. W pobliżu “Ziemowita” rośnie też dąb “Wiking”, który został oznaczony wyłącznie drewnianą tabliczką na pniu. Obecnie jest ona nieczytelna. “Wiking” nie figuruje w rejestrze pomników przyrody Luboszowa, ani nie jest zaakcentowany tablicą informacyjną.
Na terenie Luboszowa rośnie co najmniej 5-6 innych drzew, które nie są “opomnikowane”, ale mają swoje nazwy/imiona. Zresztą dla powiatu bolesławieckiego i terenów Borów Dolnośląskich to często spotykana praktyka, która bardzo mi się podoba. Poza tym nazwy i imiona drzew, często są oryginalne i zapadające w pamięć.
(8) LIPA DROBNOLISTNA “NIOBE” 443 CM WG CRFOP
Gdy weźmiemy pod uwagę przedwojenne granice Luboszowa, to do pomnikowych okazów dawnej wsi możemy zaliczyć również drzewo, które rośnie na północ od autostrady A18 w dawnym ‘Dohms’. Drzewo to podziwiałem w lipcu 2020 roku.
Jest nim oryginalnie ukształtowana lipa drobnolistna “Niobe”. A więc mamy tu nawiązanie do mitologii greckiej, w której Niobe była przedstawiana jako królowa Teb, małżonka Amfiona, jednego z “tebańskich Dioskurów”.
Według danych zawartych w CRFOP ( Lipa_drobnolistna_Niobe ), obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 443 cm, wysokość okazu 21 metrów. Żeby było ciekawiej, w rejestrze tym napisano, że “Pomnikowy dąb usytuowany jest po lewej stronie drogi odchodzącej na wschód od parku leśnego”. ;))
Bez żadnych wątpliwości, mamy tu do czynienia z lipą drobnolistną, a nie “usytuowanym dębem”. ;)) Przez kilka chwil opierałem się o masywny konar lipy do zdjęcia, ale komary nie pozwalały na dłuższe stanie w bezruchu i podziwianie drzewa. ;))
Także ten pomnik przyrody nabrał leśnego wigoru, oblepiły go mchy i porosty, a całość tworzy piękną osobliwość dendrologiczną. Szczególnie intrygujący jest kandelabrowo wygięty konar, który wyrasta od podstawy pnia. Niektóre konary z wyższych partii korony wyłamały się.
Stan zdrowotny i techniczny drzewa jest zadowalający. W zielonym gąszczu trudno było dostrzec niuanse i ewentualne “wady” pomnikowej lipy. Pień jest dodatkowo przyozdobiony zgrubieniami i naroślami.
Na lipie drobnolistnej “Niobie” kończę pierwszą część relacji z wyprawy do Luboszowa. W drugiej części, również nie zabraknie ciekawych drzew, ale motywem przewodnim będzie włóczęga wzdłuż Kwisy i tajemnicze ruiny w Ławszowej. Będą też fotki z klasycznymi pejzażami Borów Dolnośląskich.
P O D S U M O W A N I E
W Luboszowie (woj. dolnośląskie, powiat bolesławicki, gmina Osiecznica) – najmniejszej niesołeckiej wsi w Polsce rośnie wiele pięknych i dorodnych drzew, z których 7 okazów, oficjalnie figuruje w rejestrach pomników przyrody tej miejscowości. Obecnie lasy i rzeka Kwisa są architektami tutejszego krajobrazu.
1) Pierwsze pomnikowe drzewo to dąb szypułkowy “Rugiewit” (oznaczony tablicą jako dąb “Lopek”), który rośnie w południowo-zachodnim narożniku pola uprawnego znajdującego się w południowo-wschodniej części Luboszowa. Obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 461 cm, wysokość 25 metrów.
2) Drugi pomnik przyrody to dąb szypułkowy “Lopek” (oznaczony tablicą jako dąb “Rugiewit”), który rośnie w pobliżu południowego krańca pola uprawnego znajdującego się w południowo-wschodniej części Luboszowa. Obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 473 cm, wysokość 23 metry.
3) Trzeci pomnik przyrody również reprezentuje dąb szypułkowy, który jako jedyny z pomnikowych drzew w Luboszowie nie posiada imienia/nazwy. Obwód pierśnicowy pnia dębu wynosi 440 cm, wysokość 25 metrów. Drzewo rośnie nieopodal drogi leśnej, w odległości ok. 110 m na południe od południowo-wschodniego narożnika pola uprawnego położonego w południowo-wschodniej części Luboszowa.
4) Wyjątkowo cenne pomnikowe drzewo rośnie przy drodze odchodzącej od południowo-wschodniego narożnika pola uprawnego położonego w południowo-wschodniej części Luboszowa. To jedyny pomnikowy na Dolnym Śląsku modrzew eurojapoński o imieniu “Mściwój”. Jest to zarazem jeden z trzech pomnikowych osobników tego gatunku w naszym kraju. Obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 334 cm, wysokość 23 metry.
5) Najpiękniejszym i najgrubszym pomnikiem przyrody Luboszowa jest dąb szypułkowy “Marii Teresy” o obwodzie pierśnicowym pnia wynoszącym 566 cm i wysokości 25 metrów. Drzewo rośnie u podnóża niewielkiej skarpy usytuowanej w południowo-wschodnim narożniku pola uprawnego położonego na wschód od szpaleru kasztanowców znajdującego się ok. 450 m na południowy wschód od Luboszowa.
6) Po drugiej stronie Kwisy, tuż obok leśnego duktu rośnie następny okazały pomnik przyrody. To dąb szypułkowy “Wiarus”, który mierzy w obwodzie pierśnicowym pnia 501 cm, przy wysokości około 30 metrów.
7) W odległości około 200 metrów na północny – wschód od dębu „Marii Teresy” rośnie dąb szypułkowy “Ziemowit”, zwany kiedyś “Bazyliszkiem” o obwodzie pierśnicowym pnia wynoszącym 450 cm. Chociaż drzewo jest oznaczone tabliczką na pniu i tablicą informacyjną, nie figuruje w rejestrze pomników przyrody ożywionej Luboszowa.
