24 maja – Europejski Dzień Parków Narodowych.
24 maja obchodzony jest w Europie Dzień Parków Narodowych. Jest to rocznica utworzenia pierwszego parku narodowego w Europie Sarek w Szwecji, co miało miejsce w dniu 24 maja 1909 r.
Parki narodowe obejmują obszary całkowitej ochrony przyrody ożywionej i nieożywionej, a na ich terenie, poza szczególnymi wyjątkami, zabroniona jest jakakolwiek działalność gospodarcza. Parki narodowe prowadzą także działalność edukacyjną i naukową. W Europie jest obecnie ponad 250 parków narodowych. Pierwsze powstały w Szwecji. Ideę powołania parków narodowych na terenie Szwecji wysunął szwedzki przyrodnik fińskiego pochodzenia A. E. Nordenskiöld w 1880 r. Udało się ją zrealizować w 1909 r. i w tym roku powstało dziewięć takich obszarów.
Na świecie istnieje ponad 7000 parków narodowych, zajmujących łącznie ponad 1 mln km². Najstarszym parkiem narodowym na świecie jest Park Narodowy Yellowstone w Stanach Zjednoczonych, o powierzchni 8980 km². Ustawa w tej sprawie została podpisana przez prezydenta Granta 1 marca 1872 roku.
Park Narodowy to jedna z form ochrony przyrody, przewidziana w przepisach ustawy o ochronie przyrody. Obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1.000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe.
Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej oraz walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody, a także odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów.
Parki narodowe w Polsce:
Za Światowe Rezerwaty Biosfery uznano 8 polskich parków narodowych:
-
Babiogórski Park Narodowy
-
Białowieski Park Narodowy
-
Bieszczadzki Park Narodowy
-
Kampinoski Park Narodowy
-
Karkonoski Park Narodowy
-
Poleski Park Narodowy
-
Słowiński Park Narodowy
-
Tatrzański Park Narodowy
Do Konwencji Ramsarskiej, chroniącej obszary wodno-błotne ważne dla ptaków należą:
-
Biebrzański Park Narodowy
-
Narwiański Park Narodowy
-
Karkonoski Park Narodowy
-
Poleski Park Narodowy
-
Park Narodowy „Ujście Warty”
-
Słowiński Park Narodowy
-
Wigierski Park Narodowy
Parki narodowe w Polsce mają charakter leśny. Łączna powierzchnia leśna w parkach narodowych wynosi 195 443,1 ha, co stanowi ok. 62% powierzchni ogólnej tych form ochrony przyrody i niewiele ponad 2% ogólnej powierzchni lasów w Polsce.
Ekosystemy leśne:
-
na powierzchni 54,2 tys. ha objęte są ochroną ścisłą.
-
na powierzchni 132,7 tys. ha ochroną czynną,
-
na powierzchni 8,7 tys. ha ochroną krajobrazową,
-
ale kształtuje się to różnie w poszczególnych parkach.
Lesistość parków kształtuje się bardzo różnie. Np. w Roztoczańskim i Magurskim Parku Narodowym lesistość wynosi ok 96 %. Najmniejsza lesistość jest w Parku Narodowym „Ujście Warty”, gdzie lasy stanowią 1% powierzchni Parku a ochroną objęte są tu przede wszystkim otwarte siedliska łąkowe, gęsta sieć kanałów i starorzeczy, które są najważniejszą w Polsce ostoją ptaków wodnych i błotnych.
Również niska lesistość jest w Narwiańskim Parku Narodowym, gdyż stanowi 3% powierzchni, gdzie najważniejszym walorem przyrodniczym jest tu unikalny charakter Narwi (system rzek anastomozujących), która w granicach Parku płynie wieloma kanałami. W pozostałych parkach udział lasów w powierzchni parku wynosi ponad 26%.
21% ogólnej powierzchni parków objęte jest ochroną ścisłą, która wyklucza jakąkolwiek ingerencję człowieka.
60% ogólnej powierzchni parków objęto ochroną częściową, która umożliwia prowadzenie zabiegów ochronnych w celu zachowania bądź przywrócenia właściwego stanu zasobów przyrodniczych.
19% stanowią tereny zajęte przez infrastrukturę parku, tereny rolne oraz obszary własności prywatnej, objęte ochroną krajobrazową.
Flora
W parkach narodowych wyróżniono 317 zespołów roślinnych, na ogólną liczbę 410 zespołów roślinnych znanych w kraju. W tym:
-
76 zespołów leśnych i zaroślowych
-
241 nieleśnych
Wśród nich znajduje się 20 zespołów endemicznych (czyli unikalnych dla danego miejsca lub regionu), około 180 gatunków roślin objętych ochroną gatunkową.
Fauna
W parkach można spotkać przedstawicieli wszystkich występujących w Polsce gatunków ssaków, około 250 gatunków ptaków i kilkanaście tysięcy gatunków owadów, jak również licznych przedstawicieli gadów, płazów i ryb.
Turystyka
Dla turystów udostępniono 129 ścieżek dydaktycznych oraz 3 243 km szlaków turystycznych. Ponadto, niemal we wszystkich parkach narodowych działają muzea lub ośrodki dydaktyczno-informacyjne. Parki prowadzą także własną działalność wydawniczą.
Polskie parki narodowe odwiedza ok 11 milionów turystów rocznie.
Zasady zachowania w parkach narodowych.
Na stronie każdego parku narodowego znajdziesz regulamin dla zwiedzających.
Ogólne zasady:
1. Poruszaj się po wyznaczonych i oznakowanych szlakach turystycznych.
2. Ogniska i papierosy można palić tylko w przeznaczonych do tego miejscach – zaprószenie ognia może przyczynić się do nieodwracalnych strat w przyrodzie.
3. Nie hałasuj.
4. Nie zbliżaj się do dzikich zwierząt, nie zaczepiaj, nie drażnij i nie próbuj karmić dzikich zwierząt, w szczególności dotyczy to niedźwiedzi w Tatrzańskim Parku Narodowym.
5. Nie niszcz i nie zbieraj roślin w tym owoców runa leśnego.
6. Nie zbieraj i nie wydobywaj skał i minerałów.
7. Nie wyrzucaj śmieci! Śmieci zabieraj ze sobą lub zostawiaj w wyznaczonych miejscach w schroniskach.
8. Po polskiej stronie obowiązuje zakaz wprowadzania psów na całym obszarze; na czeskiej stronie psy muszą być prowadzone na smyczy.
9. Na rowerze poruszaj się tylko po wyznaczonych do tego celu drogach.
Szczegółowe informacje znajdują się na stronach parków:
Babiogórski Park Narodowy z siedzibą w Zawoi
Białowieski Park Narodowy z siedzibą w Białowieży
Biebrzański Park Narodowy z siedzibą w Osowcu Twierdzy
Bieszczadzki Park Narodowy z siedzibą w Ustrzykach Górnych
Drawieński Park Narodowy z siedzibą w Drawnie
Gorczański Park Narodowy z siedzibą w Porębie Wielkiej
Kampinoski Park Narodowy z siedzibą w Izabelinie
Karkonoski Park Narodowy z siedzibą w Jeleniej Górze
Magurski Park Narodowy z siedzibą w Krempnej
Narwiański Park Narodowy z siedzibą w Kurowie
Ojcowski Park Narodowy z siedzibą w Ojcowie
Park Narodowy “Bory Tucholskie” z siedzibą w Charzykowach ( https://www.pnbt.com.pl/ )
Park Narodowy Gór Stołowych z siedzibą w Kudowie-Zdroju ( https://www.pngs.com.pl/ )
Park Narodowy „Ujście Warty” z siedzibą w Chyrzynie
Pieniński Park Narodowy z siedzibą w Krościenku nad Dunajcem
Poleski Park Narodowy z siedzibą w Urszulinie
Roztoczański Park Narodowy z siedzibą w Zwierzyńcu
Słowiński Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie ( https://slowinskipn.pl/pl/ )
Świętokrzyski Park Narodowy z siedzibą w Bodzentynie
Tatrzański Park Narodowy z siedzibą w Zakopanem
Wielkopolski Park Narodowy z siedzibą w Jeziorach
Wigierski Park Narodowy z siedzibą w Krzywym ( https://www.wigry.org.pl/ )
Woliński Park Narodowy z siedzibą w Międzyzdrojach ( https://www.wolinpn.pl/ ).
Źródło: https://dzienniklesny.pl/przyroda/europejski-dzien-parkow-narodowych/
Rozmieszczenie parków narodowych w Polsce, źródło: Ministerstwo Ochrony Środowiska
4 KOMENTARZE
ZOSTAW ODPOWIEDŹ
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.
Ta strona używa Akismet do redukcji spamu. Dowiedz się, w jaki sposób przetwarzane są dane Twoich komentarzy.
Poza Polską byłem w Słowenii, Słowacji i na Węgrzech w Parkach Narodowych.
Dobrze że są takie miejsca . Ingerencja człowieka jest ograniczona więc przyroda może w miarę normalnie funkcjonować . Szkoda tylko że nie ma ich więcej lub że nie są większe .
Racja Piotrek.
Także jestem za ewentualnym rozszerzeniem tych istniejących, jak i ustanowieniem nowych.
W planie jest utworzenie kilku ( https://pl.wikipedia.org/wiki/Parki_narodowe_w_Polsce ), ale jaki będzie finał tych planów – nie wiadomo. W każdym razie przesłanki do ich powstania są jak najbardziej słuszne.
Też , jak @piosza obszedłem kilka perełek w postaci europejskich parków narodowych , i przyznam , że to bezdyskusyjnie cuda natury . Jak wiesz raczej były to pagórkowate tereny , zarówno te bardzo pagórkowate 3000m wzwyż i te mniej , tak ok 1000 . Nie wyróznię żadnego z nich , bo każdy jest inny , ale przyznam ,że polskie parki są równie piekne jak pozostałe . Jest tylko jeden problem. Jak kiedyś napisałem tzw “syndrom Morskiego Oka ” . Ilość zwiedzających powoduje, że czasami ich zwiedzanie jest męczarnią .
Dokładnie jest tak, jak piszesz.
Piękno i niepowtarzalność parków narodowych to jedno, nadmierna komercjalizacja i deptanie to drugie. “Syndrom Morskiego Oka” to klasyczny przykład, kiedy zamiast myśleć o pięknie i wyjątkowości tego miejsca, myśli się o tysiącach ludzi, którzy nie zawsze zachowują się tak, jak należy w tych miejscach. Temat rzeka i ocean.
Pozdrowienia dla duetu S&T. 😉