Atrakcje astronomiczne na niebie w maju 2024 roku.

Maj to miesiąc, w którym długość dnia zdecydowanie przeważa nad nocą, jednak z naszej szerokości geograficznej niebo wciąż jest wystarczająco ciemne, by móc podziwiać to, co dzieje się nad naszymi głowami. W maju nie zabraknie atrakcji astronomicznych, między innymi planet, ciekawych koniunkcji i roju meteorów.

W maju dzień wciąż się wydłuża, choć już nie tak szybko, jak miało to miejsce między lutym a kwietniem, kiedy w ciągu doby noc skracała się często o 3-5 minut. O ile 1 maja w Warszawie Słońce wzeszło o godz. 05:06, a zaszło o godz. 20:02, to w ostatnim dniu tego miesiąca wschód naszej Gwiazdy nastąpi już o godz. 04:21, a zachód dopiero o godz. 20:47. Oznacza to, że w ciągu całego miesiąca dzień wydłuży się jeszcze o 90 minut czyli godzinę i 30 minut.

Fazy Księżyca w maju przedstawiają się następująco: ostatnia kwadra miała miejsce 1 maja o godz. 13:27, nów czeka nas już jutro 8 maja o godz. 05:22, pierwsza kwadra nastąpi 15 maja o godz. 13:49, a majową pełnię będziemy mogli ujrzeć 23 maja o godz. 15:56. Natomiast druga ostatnia kwadra ukaże się 30 maja o godz. 19:13. W ciągu miesiąca wysokość górowania Słońca w Warszawie zwiększa się z 53 do 60 stopni.

Warto również wspomnieć o rozpoczynających się tzw. białych nocach. 10 maja stanie się to już w rejonie Władysławowa i Rozewia, dwa dni później dotrą do Gdańska i Olsztyna, 16 maja do Torunia, 19 maja – do Warszawy, a 31 maja – do Krakowa. Za tzw. „białe noce” uznaje się moment, w którym Słońce nie zachodzi pod horyzont płycej niż 12-18 stopni. W ostatniej dekadzie maja w północnej części kraju niski północny horyzont pozostanie wystarczająco jasny praktycznie do trzeciej dekady lipca.

Jeżeli chodzi o planety to wieczorne niebo traci ostatnią z nich na początku maja, przenosząc uwagę obserwatorów planet na poranek. Merkury, Mars, Saturn i Neptun wschodzą przed wschodem Słońca. Merkury, Wenus i Jowisz znajdują się zbyt blisko Słońca, przez co przez cały miesiąc będą dla nas niewidoczne.

Wracając do Marsa, jego niewielki dysk o szerokości zaledwie 5 minut ujawnia bardzo niewiele, a planeta pozostaje nisko na wschodnim niebie praktycznie do końca maja. W ciągu miesiąca przejdzie przez południowe Ryby, spędzi kilka dni w drugim tygodniu maja na przecięciu konstelacji Wieloryba, a następnie powróci do Ryb na resztę miesiąca. Czerwona Planeta kończy miesiąc z jasnością 1,1; na wysokości ok. 5 stopni nad północno-wschodnim horyzontem w okolicach zmierzchu cywilnego.

Po niemal dwóch miesiącach nieobecności, na poranne niebo wraca Saturn. Na początku maja Planeta z Pierścieniami pojawia się na niebie ok. godz. 4:00. Po 10 maja w momencie świtu cywilnego wzniesie się na wysokość 5 stopni, a w ostatnim tygodniu tego miesiąca osiągnie przed wschodem Słońca 8-10 stopni. Uran również będzie niewidoczny. 13 maja nastąpi jego kulminacja (złączenie) ze Słońcem.

Neptun jest planetą trudną do dostrzeżenia przy magnitudzie 7,8, nisko na wschodnim niebie, kiedy zaczyna się zmierzch. Znajduje się w Rybach, około 5° na południowy wschód od gwiazdy Lambda Piscium. Pod koniec miesiąca planeta znajdzie się na wysokości 17° na około 90 minut przed wschodem Słońca, co ułatwi jej dostrzeżenie przez teleskopy i lornetki.

Z innych atrakcji na pewno warto wspomnieć, że do 28 maja aktywny jest szczyt deszczy meteorów z roju Eta Akwarydów. Radiant znajduje się w pobliżu Zeta (ζ) Aquarii i z terenów naszego kraju wschodzi o godz. 2, osiągając wysokość 20° dwie godziny później. Daje to większości obserwatorów dobrą okazję do obserwacji przez godzinę lub dwie przed nastaniem poranka. Obecnie, jesteśmy już po szczycie aktywności tego roju, ale do 10 maja będziemy mogli dostrzec ok. 10-20 „spadających gwiazd” na godzinę.

Ostatnia wiosenna pełnia Księżyca będzie miała miejsce w czwartek, 23 maja. Srebrny Glob ma wiele przydomków ze względu na florę i faunę, która jest w pełni widoczna w tym miesiącu. Najpopularniejszym przydomkiem majowej pełni jest Księżyc Kwiatów, bowiem przypada ona na czas, w którym następuje szczyt kwitnięcia kwiatów w całej Ameryce Północnej.