Mamy już jedne z ostatnich raportów Klimatycznego Bilansu Wodnego w tym roku opracowane przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, zgodnie z wymogami Obwieszczenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi dla wszystkich gmin Polski (2478 gmin). W oparciu o kategorie gleb, Instytut określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą dla następujących upraw: kukurydzy na ziarno i na kiszonkę, ziemniaka, buraka cukrowego, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, krzewów i drzew owocowych oraz roślin strączkowych.
DZIESIĄTY OKRES RAPORTOWANIA
W dziesiątym okresie raportowania tj. od 1 lipca do 31 sierpnia 2016 roku, nie stwierdzamy zagrożenia wystąpienia suszy rolniczej na obszarze Polski. Wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie których dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą, są na większości obszarów Polski ujemne, jednakże wartości te są dla w/w upraw wyższe od wartości krytycznych.
W kolejnym okresie raportowania najniższe wartości KBW odnotowano w południowo-wschodniej części Wyżyny Lubelskiej (Roztocze) oraz na styku trzech regionów: południowej części Pojezierza Dobrzyńskiego, wschodniej części Pojezierza Wielkopolskiego oraz południowo-zachodniej części Niziny Mazowieckiej. Najniższe wartości KBW w tych rejonach wynoszą od -109 do -139 mm.W rozpatrywanym okresie sześciodekadowym od 1 lipca do 31 sierpnia 2016 r. wartości KBW na terenie Polski względem poprzedniego okresu raportowania uległy zwiększeniu. Średnio dla kraju wartości KBW w stosunku do poprzedniego okresu były wyższe o 8 mm.
W trzeciej dekadzie sierpnia najniższe opady atmosferyczne poniżej 5 mm wystąpiły na Pojezierzu Myśliborskim i we wschodniej części Niziny Południowopodlaskiej. Najwyższe wartości opadu od 40 mm, do miejscami powyżej 80 mm odnotowano na Pobrzeżu Koszalińskim, w południowej części Niziny Śląskiej, na Pogórzu Karpackim i w Karpatach, we wschodniej części Wyżyny Małopolskiej oraz południowej części Wyżyny Lubelskiej. Na pozostałym obszarze kraju opady wynosiły od 5 do 40 mm.
JEDENASTY OKRES RAPORTOWANIA
W jedenastym okresie raportowania tj. od 11 lipca do 10 września 2016 roku, nie stwierdzamy zagrożenia wystąpienia suszy rolniczej na obszarze Polski. Wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie których dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą, są na większości obszarów Polski ujemne, jednakże wartości te są dla w/w upraw wyższe od wartości krytycznych.
W kolejnym okresie raportowania najniższe wartości KBW odnotowano na styku trzech regionów: południowej części Pojezierza Dobrzyńskiego, wschodniej części Pojezierza Wielkopolskiego oraz północno-zachodniej części Niziny Mazowieckiej oraz w południowo-środkowej części Niziny Śląskiej. Najniższe wartości KBW w tych rejonach wynoszą od -119 do -139 mm. W rozpatrywanym okresie sześciodekadowym od 11 lipca do 10 września 2016 r. wartości KBW na terenie Polski względem poprzedniego okresu raportowania uległy zmniejszeniu. Średnio dla kraju wartości KBW w stosunku do poprzedniego okresu były niższe o 5 mm.
W pierwszej dekadzie września najniższe opady poniżej 5 mm wystąpiły na południu Pojezierza Mazurskiego, w północnej części Niziny Mazowieckiej, we wschodniej i środkowej części Pojezierza Wielkopolskiego, w zachodniej części Płaskowyżu Głubczyckiego oraz we wschodniej części Wału Trzebnickiego. Najwyższe opady powyżej 60 mm zanotowano w Tatrach Zachodnich. Na pozostałym obszarze kraju zanotowano opady wynoszące od 5 do 60 mm
Należy zaznaczyć, że w całym kraju w ostatnim okresie w dzień występuje stosunkowo wysoka temperatura powietrza. Jednakże w nocy następuje też duże wychłodzenie, co skutkuje, że na terenach pokrytych roślinnością występuje obfita rosa, która utrzymuje się do późnych godzin rannych a w niektórych rejonach nawet do godzin południowych, dostarczając wodę tym uprawom, których jesienna wegetacja nadal jeszcze trwa.
Trzeba również stanowczo stwierdzić, że prezentowane wyniki dotyczące suszy oznaczają tylko i wyłącznie straty plonów o 20% w skali gminy spowodowane deficytem wody w danym roku w stosunku do plonów uzyskanych przy średnich wieloletnich warunkach pogodowych. Występujący obecnie niedobór wody powoduję, że następuje obniżenie wielkości plonów, albowiem niskie zasoby wody w glebie niewątpliwie powodują straty w plonach. Trzeba też stwierdzić, że wartości KBW w wielu rejonach kraju są zbliżone do wartości krytycznych, jednakże nie zostały one przekroczone co skutkuje tym, że średnia obniżka plonów o 20% z powodu suszy w gminach o niskich wielkościach KBW w tym okresie sześciodekadowym nie została przekroczona.
To tyle, jeśli chodzi o uprawy. Niemniej nadal borykamy się w przeważającej części kraju z bardzo poważnym deficytem cennej wody.
Źródło: https://www.susza.iung.pulawy.pl/glowna/
Opracowali: Dr hab. Andrzej Doroszewski, prof. nadzw.; Dr hab. Rafał Pudełko; Dr Katarzyna Żyłowska; Mgr Piotr Koza; Mgr Elżbieta Wróblewska