Kasztanowiec pospolity na Grobli Karłowicko – Rędzińskiej w rejonie ul. Zawalnej.
“Utrata wartości przyrodniczych”.
Dzisiaj nieco inny temat związany z pomnikowymi drzewami, którym zniesiono ochronę z uwagi na tzw.“utratę wartości przyrodniczych”na przykładzie wrocławskiegokasztanowca pospolitego, który rośnie na Grobli Karłowicko – Rędzińskiej w rejonie ul. Zawalnej, ponieważ kilka lat temu drzewo złamało się podczas wichury i zdjęto z niego ochronę pomnikową w drodze uchwały ( Uchwała_nr_XLVIII114117_Rady_Miejskiej_Wrocławia ), zapisując w niej, m.in.:“Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1875) w związku z art. 44 ust. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2016 r. poz. 2134, z późn. zm.1), Rada Miejska Wrocławia uchwala, co następuje: § 1. Ze względu na utratę wartości przyrodniczych, dla których ustanowiono formę ochrony przyrody, znosi się ochronę, pozbawiając statusu pomnika przyrody kasztanowca pospolitego (Aesculus hippocastanum) o obwodzie pnia 400 cm, rosnącego na terenie nieruchomości w rejonie ul. Zawalnej we Wrocławiu (działka nr 26, AM – 1, obręb Kleczków).
Temat ten poruszę pobieżnie, aby go wyczerpać w pełni, należałoby zrobić znacznie dłuższy wpis. Nie znalazłem nigdzie w naszym prawodawstwie szczegółowego wyjaśnienia definicji “utraty wartości przyrodniczych”. Ustawa o ochronie przyrody w art. 44 ust. 4 stanowi, że: “Zniesienie formy ochrony przyrody, o której mowa w ust. 1, następuje w razie utraty wartości przyrodniczych i krajobrazowych, ze względu na które ustanowiono formę ochrony przyrody, lub w razie konieczności realizacji inwestycji celu publicznego w przypadku braku rozwiązań alternatywnych lub zapewnienie bezpieczeństwa powszechnego”.
Wydaje mi się, że praktyka działań podmiotów, które wnoszą o zdjęcie ochrony pomnikowej drzewa, najczęściej wynika z powodu złamania się drzewa, jego uschnięcia lub postępującego usychania i zamierania, a także z powodu wyglądu drzewa (dziuple, wypróchnienia, grzyby, posusz) oraz oczywiście z uwagi na inwestycje i“zapewnienie bezpieczeństwa publicznego”. To ostatnie pojęciemoże być (i często jest) różnie interpretowane lub nadinterpretowane. Często tzw. “wady” drzewa (słabsza kondycja zdrowotna, pogorszenia stanu fito-sanitarnego lub mniejsza wytrzymałość mechaniczna) stanowią podstawę do jego usunięcia. Jednak praktyka działań w tej materii ukazuje też, że osoby podejmujące decyzję o wycince, często zamiast skonsultować sprawę drzewa z zawodowymarborystąlubdendrologiem“chuchają na zimne” i nakazują wyciąć drzewo “na wszelki wypadek”.
W ustawie o ochronie przyrody napisano o “utracie wartości przyrodniczych i krajobrazowych”. Złamane, uschnięte lub gwałtownie zamierające drzewo może wydawać się mniej atrakcyjne i wówczas – przy pierwszym obejrzeniu takiego okazu, można ulec iluzji o słuszności tezy, która stanowi o utracie przez drzewo walorów krajobrazowych. Jednakże jest to sprawa mocno dyskusyjna, np. stare rogalińskie zamierające dęby, w tym te uschnięte tworzą wyjątkowy krajobraz na nadwarciańskich łąkach i są jego najbardziej wyrazistą i najpiękniejszą częścią. To właśnie dla zamierających olbrzymów, co roku do Rogalina i okolic, licznie przyjeżdżają artyści, zawodowi fotografowie i miłośnicy przyrody, aby uchwycić rogalińskie dęby w promieniach wschodzącego Słońca, podczas wlewającej się w ich korony mgły lub w czasie zimowego snu, kiedy dęby pokryte są śniegiem. Zatem “utrata wartości krajobrazowych” jest dla mnie mocno nieprecyzyjnym określeniem.
“Utrata wartości przyrodniczych” także stanowi bardzo ogólne i nieodzwierciedlające rzeczywisty stan sformułowanie. Trzeba mieć na uwadze, że zamierające, wypróchniałe, często zasiedlone przez owady, grzyby, ptaki i inne organizmy drzewo, przede wszystkim świadczy o jego wartości i bogactwie przyrodniczym! Oczywiście czasami drzewo trzeba ściąć, np. ze względów bezpieczeństwa. Dobrym przykładem jest opisany jakiś czas temu przeze mnie dąb szypułkowy rosnący przy ul. Kochanowskiego 7-9 we Wrocławiu ( http://server962300.nazwa.pl/dab-szypulkowy-przy-al-j-kochanowskiego-7-9-przemijanie-wsrod-schodow.html ). Jednak przykładów, gdzie drzewa wycięto pośpiesznie, bez namysłu, a przede wszystkim bez rzetelnej diagnostyki drzewostanu mamy od groma.
Dlatego przepisy w tej kwestii powinny być jak najszybciej doprecyzowane, rozszerzone i uzupełnione, czyli zmienione. W przeciwnym razie, pole do nadużyć w kwestii wycinek drzew, wciąż będzie bardzo duże, prowadzące często do bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczej (drzewostanu) na danym terenie. Tak więc całe sformułowanie “utrata wartości przyrodniczych i krajobrazowych” wymaga zmiany, a nawet zastąpienia albo też całkowitego usunięcia, gdyż nie oddaje ono rzeczywistego stanu faktycznego, a z punktu widzenia przyrody jest po prostu szkodliwe.
Patrząc na kasztanowca, którego zdjęcia załączyłem w tym moim skromnym, amatorskim wywodzie, nie mogę zgodzić się, że drzewo to “utraciło wartości przyrodnicze i krajobrazowe”. To wciąż żywy organizm, który wypuścił żywe pędy i które je odżywia, aby przetrwać kolejny sezon wegetacyjny. Wygląda zupełnie inaczej, niż przed złamaniem, ale powiedzieć o nim, że utracił powyższe wartości jest – według mnie – mocno niesprawiedliwe. Okaz nie zagraża bezpieczeństwu publicznemu (z uwagi na bardzo małą wysokość), za to jest doskonałym osobnikiem do oglądania naturalnych procesów, które zachodzą na drzewie po gwałtownym zdarzeniu losowym, w tym przypadku po wichurze.
Na drzewo to mało kto zwraca uwagę, chociaż ścieżka na wale, w pobliżu której rośnie jest licznie uczęszczana przez spacerowiczów i amatorów jazdy na rowerze. Mnie zafascynowało od razu. Rzadko można oglądać we Wrocławiu żywe pomniki przyrody po takich dramatycznych wydarzeniach. Najczęściej są usuwane w całości i ślad po nich ginie. Jak długo kasztanowiec pożyje w takim stanie? Żyje już czwartyrok i liczę, że będzie mu się pomyślnie wiodło również w następnych latach, a może kiedyś będzie sławny z uwagi na swoją waleczność? Może specjaliści od wrocławskiej zieleni uświadomią sobie, że drzewo to jest niezwykłe i wciąż warte ochrony.
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do twoich potrzeb. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo ma możliwość wyłączenia ich w przeglądarce, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje.AkceptujęOdrzucićWięcej
Polityka prywatności & Cookies
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.