Skip to content
Majestat Wzgórz Twardogórskich część 2.
Dzisiaj, prezentuję drugą część Majestatu Wzgórz Twardogórskich, skupiając się na tym, co jest w nich najpiękniejsze, czyli na przyrodzie.
ŚRODOWISKO NATURALNE
Gmina Międzybórz to obszar określany w planach zagospodarowania kraju jako atrakcyjny turystycznie i predysponowany do wypoczynku rodzinnego. Dominującym walorem wypoczynkowym Gminy są duże obszary leśne wchodzące w skład kompleksu Lasów Rychtalskich oraz harmonijny krajobraz rolniczo-leśny. W części zachodniej uzupełniającym walorem krajobrazowym jest urozmaicona rzeźba terenu wraz z licznymi punktami widokowymi. Samo miasto Międzybórz, położone w obniżeniu terenowym, posiada jedną z ładniejszych panoram tzw. Śląska Średniego, której najciekawszym punktem widokowym jest wzgórze Zbójnik (najwyższe wzniesienie Wzgórz Twardogórskich – 272 m n.p.m.).
Gmina Międzybórz należy do ubogich pod względem surowcowym. Występują dwa eksploatowane złoża kruszywa naturalnego – złoże Ose i Kraszów III.
Roślinność gminy Międzybórz jest w dużym stopniu zróżnicowana. Wynika to po części z uwarunkowań naturalnych, a po części z wpływów antropogenicznych. Spośród zanotowanych 150 gatunków roślin, około 50 to zbiorowiska naturalne, czyli ukształtowane bez udziału człowieka. Są nimi fitocenozy leśne, wodne i bagienne. Pozostałe środowiska powstały pod wpływem czynników zależnych od człowieka. Zarówno jedne, jak i drugie rozwijają się na siedliskach mocno przeobrażonych bądź nowo utworzonych. Należą do nich między innymi: zespół sitowia leśnego, łąki, wrzosowiska znajdujące się na poboczach dróg leśnych.
Lasy zaliczane są do dzielnicy przyrodniczo-leśnej Wzgórz Dolnośląskich, położonych w Krainie Śląskiej. Stanowią one ponad 40% powierzchni gminy Międzybórz. Na całym obszarze lasów przeważają bory mieszane sosnowo-dębowe, bory suche i las mieszany oraz młode sośniny. Lasy charakteryzują się urozmaiconymi podszytami i dobrze rozwiniętym runem leśnym. Przeważają lasy o bardzo dobrych i dobrych walorach dla rekreacji.
W gminie Międzybórz znajduje się niewiele gatunków płazów i ssaków. Występujące gatunki płazów to: huczek ziemny, grzebuszka ziemna, żaba wodna. Występujące gatunki ssaków to: dzik, jeleń, sarna i łasica.
Ciekawostką jest to, że na terenie gminy występują aż 94 gatunki ptaków lęgowych lub przypuszczalnie lęgowych. Stwierdzone gatunki należą do 12 rzędów: brodzące, blaszkodziobe, drapieżne, kuraki, żurawiowe, gołębiowate, siewkowe, kukułkowate, krótkonogie, kraskowate, dzięciołowe, wróblowate. Wśród odnotowanych gatunków ptaków na uwagę zasługują: bocian biały, bocian czarny, cyranka, krakwa, gołębiarz, pustułka, żuraw, sieweczka rzeczna, czajka, rycyk, krwawodziób, samotnik, turkawka, dudek, paszkot.
Na terenie gminy Międzybórz występują następujące przyrodnicze obszary i obiekty chronione:
Obszar chronionego krajobrazu „Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska”
– największy obszar chroniony w zlewni Baryczy w byłym województwie kaliskim o powierzchni 68.000 ha, w tym ok. 31.400 ha (46,2%) lasów.
Rezerwat „GOLA” – położony na terenie leśnictwa Bukowina Sycowska – powierzchnia leśna 11,77 ha. W drzewostanach rezerwatu największy udział mają świerk, sosna oraz jodła. Drzewa te tworzą miejscami rozległe, silnie prześwietlone lasy, co spowodowało rozwój trzcinnika piaskowego. Duże powierzchnie zajmują bogate w gatunki, wielowarstwowe i wielogeneracyjne drzewostany z udziałem świerków, jodeł, buków, grabów i dębów, które osiągają tu bardzo duże rozmiary.
Występujące na terenie Gminy rośliny chronione to:
♦ kruszczyk pospolity – Leśnictwo Wioska,
♦ bluszcz pospolity – Międzybórz tereny przy stacji kolejowej,
♦ widłak jałowcowy – Leśnictwo Międzybórz,
♦ widłak goździsty – Leśnictwo Międzybórz,
♦ kalina koralowa – Leśnictwo Dziesławice w głębokim jarze na południowy-zachód od wsi.
Ponadto w rezerwacie Gola występują dorodne okazy grabów, dębów i świerków; we wsi Ose – jar grabowy i wierzba Iwa, natomiast w leśnictwie Dziesławice brzoza omszona. W parku we wsi Ose rośnie kilka okazałych platanów oraz wiekowy cis.
Na terenie Gminy istnieje kilka zasiedlonych gniazd bociana białego:
♦ Ligota Rybińska
♦ Dziesławice
♦ Niwki Kraszowskie
♦ Kraszów
♦ Bąków.
Do pomników przyrody ożywionej zaliczono lipy drobnolistne przy kościele ewangelickim w Międzyborzu. Są tu także pomniki przyrody nieożywionej: głaz narzutowy (polodowcowy) – leśnictwo Bukowina Sycowska, głaz narzutowy (polodowcowy) – leśnictwo Dziesławice.
Ziemia międzyborska to rejon o wysokich walorach przyrodniczo-krajobrazowych, predysponowany do rozwoju turystyki i rekreacji. Niewątpliwym atutem, zachęcającym do zwiedzenia okolic Międzyborza, jest malownicze położenie na skraju Wzgórz Twardogórskich, z licznymi pagórkami i obniżeniami terenowymi. W miejscowości Ose, przysiółek Górzyca, znajduje się Wzgórze „Zbójnik” – najwyższe wzniesienie Wzgórz Twardogóskich (272 m n.p.m.). Ponadto wzniesienia, stanowiące punkty widokowe, znajdują się w miejscowościach Kraszów i Bukowina Sycowska. Miasto Międzybórz położone jest w obniżeniu terenowym, a z okolicznych wzgórz można oglądać jego malowniczą panoramę.
Dominującym walorem wypoczynkowym gminy Międzybórz są duże obszary leśne (44% powierzchni Gminy), należące do kompleksu promocyjnego „Lasy Rychtalskie”. Z tego względu okolice Międzyborza są dobrze znane zbieraczom grzybów i jagód oraz myśliwym, odwiedzającym te tereny. Na terenie leśnictwa Bukowina Sycowska, ok. 1 km od wsi Gola Wlk., znajduje się rezerwat „Gola”. Jest to rezerwat leśny o pow. 11,7 ha, założony w 1956 r., z pięknymi okazami buków, świerków i grabów. Przeciętny wiek drzewostanu wynosi ok. 130 lat. Ciekawostką przyrodniczą jest „diabelski kamień” – głaz narzutowy, znajdujący się w lesie przy drodze gruntowej Niwki Kraszowskie – Kraszów, z którym związana jest legenda o Międzyborzu.
Atrakcyjność turystyczną Międzyborza zwiększa jego dogodne położenie komunikacyjne przy drodze krajowej nr 25, w niewielkiej odległości od dużych aglomeracji miejskich, tj. Wrocławia, Kalisza, Ostrowa Wielkopolskiego i Oleśnicy.
Przez Gminę przebiega trasa turystyczna Krotoszyn – Odolanów – Sośnie – Międzybórz – Antonin, natomiast przez miejscowość Niwki Książęce prowadzi szlak rowerowy Sośnie – Kobyla Góra. Opracowano przewodnik tras i ścieżek rowerowych na terenie powiatu oleśnickiego, w tym również gminy Międzybórz. W obrębie gminy Międzybórz projektuje się wyznaczenie następujących tras rowerowych:
♣ Międzybórz – Ose – Wydzierno – Bukowina Sycowska – Kamień – Klonów – Międzybórz
♣ Międzybórz – Dęby – Kraszów – Komorów – Dziesławice – Hałdrychowice – Kraszów – Międzybórz
♣ trasę biegnącą dawną granicą polsko-niemiecką tj.: Międzybórz – Granów – Pawłów – Kąty Śląskie – Niwki Kraszowskie – Niwki Książęce – Rybin – Osowiec – Ligota Rybińska – Kraszów – Międzybórz.
Bazę gastronomiczną i hotelową na terenie Gminy stanowią:
♦ Zajazd „Leśnik” – Oska Piła 10
♦ Restauracja „Kasztelańska” – Międzybórz, ul. Wrocławska 38
♦ Pizzeria „Angelo” – Międzybórz, ul. Wrocławska 38
♦ Hotel KASPRZAK – Międzybórz, ul. Wrocławska 38.
KRAINA JAGODAMI I GRZYBAMI PŁYNĄCA
Pisząc o Wzgórzach Twardogórskich i ich walorach przyrodniczych, nie sposób nie rozwinąć tematu jagód i grzybów. Leśne skarby występują tutaj obficie. Najwięcej jagód według mnie, występuje w leśnictwach Międzybórz, Bukowina Sycowska, Drołtowice. Praktycznie w każdym roku jest taki okres (najczęściej 5-6 tygodni), kiedy jagód jest naprawdę dużo. Zwykle, przypada to na okres ostatnich dwóch tygodni czerwca i cały lipiec. Jest to uzależnione przede wszystkim od pogody. Bywały lata, że jagody w dużych ilościach zbierałem nawet pod koniec sierpnia i na początku września.
Grzyby, które są jeszcze bardziej uzależnione od przebiegu pogody niż jagody, również występują na Wzgórzach w sporych ilościach. Gdy przebieg pogody jest korzystny dla grzybów, możemy nazbierać praktycznie wszystkie, najcenniejsze ich gatunki. Dominatorem numer jeden jest oczywiście podgrzybek brunatny, którego wysypy w Bukowinie Sycowskiej, przeszły już do lokalnej, grzybowej legendy. Bywają lata wybitnie sprzyjające temu gatunkowi. Ostatnie, wspaniałe wysypy podgrzybków, notowałem w 2014 roku. Rok 2015 przyniósł wielką suszę i kiepsko było z każdym gatunkiem grzybów. Wyjątek stanowiły czubajki kanie, które masowo pojawiły się po skrajach lasów po połowie września.
Na Wzgórzach możemy znaleźć także borowiki szlachetne, borowiki sosnowe, koźlarze pomarańczowożółte, czerwone, babki, topolowe, szare i ich odmiany. Do tego grzybowy asortyment uzupełniają maślaki (głównie zwyczajne, ziarniste, żółte), kanie, kurki, rydze, opieńki, siedzunie sosnowe. Można też spotkać borowiki ceglastopore, piaskowce modrzaki i znacznie rzadsze – piaskowce kasztanowate.
Dla bardziej zaawansowanych grzybiarzy, którzy znają grzybowe tajemnice Wzgórz, las oferuje również gąski zielonki i gąski liściowate. Te drugie nie znajduję na kwaśnych glebach piaszczystych pod sosnami, ale na glebach bardziej wapiennych w topolach osikach. Wzgórza, z uwagi na swój specyficzny klimat i ukształtowanie terenu posiadają tzw. certyfikowane miejscówki lub, mówiąc inaczej – grzybowe enklawy, których znajomość może dać wspaniały efekt grzybowy nawet w czasie, kiedy grzybów jest mało. Takie miejsca trzeba jednak „wybiegać” poprzez częste wycieczki i obserwację danego obszaru lub mieć po prostu farta i na nie trafić.
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do twoich potrzeb. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo ma możliwość wyłączenia ich w przeglądarce, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje.Akceptuję Odrzucić Więcej Polityka prywatności & Cookies
Fajne zdjęcia!
Dzięki Tomek! 😉