Pomnikowe czereśnie ptasie w pobliżu wsi Polkowskie.

W kwitnącym lesie.

Polkowskie to wieś położona w województwie opolskim, w powiecie namysłowskim, w gminie Domaszowice. Nazwa ta należy do grupy nazw patronomicznych i pochodzi od staropolskiego męskiego imienia założyciela miejscowości Bolka, które jest polskim derywatem słowiańskiego imienia męskiego Bolesław będącego imieniem dynastycznym w polskiej dynastii Piastów. 

W pobliżu tej wsi znajduje się wyjątkowy las. Aby do niego dotrzeć należy na skrzyżowaniu z centrum Polkowskiego z drogowskazem do Szymonkowa skręcić w brukowaną na początku drogę prowadzącą do wsi Strzelce. Tam, po przedreptaniu około 750 m trafimy na skraj lasu, który znajduje się po prawej stronie drogi.

Nie jest to zwykły las, który na co dzień spotyka większość z nas podczas swoich wycieczek. To las kwitnących czereśni ptasich, zwanych też wiśniami ptasimi, trześniami, czereśniami/wiśniami dzikimi. Jest to krótko żyjący gatunek drzewa. Najstarsze osobniki przeciętnie dożywają nieco ponad 100 lat, czyli tyle, ile najstarsi ludzie.

W północnej części tego kwitnącego lasku dwa osobniki objęto ochroną pomnikową. Figurują one w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Czereśnie_ptasie_w_pobliżu_wsi_Polkowskie ), przy czym mamy w nim spore różnice w grubości obu pomnikowych drzew (283 cm i zaledwie 22 cm obwodu). W pobliżu drzew odnajdziemy drewniany kołek wbity w ziemię z przyczepioną do niego tabliczką.

Co na pewno udało nam się odnaleźć to najgrubszego osobnika, który jest pierwszym pomnikowym drzewem i który zrobił na nas spore wrażenie, ponieważ tak grube czereśnie ptasie należą do rzadkości.

Jej obwód pierśnicowy pnia mierzy 335 cm, a wysokość wynosi 17 metrów. W CRFOP podano, że drzewo mierzy 283 cm obwodu, czyli o 52 cm mniej. Nie wiadomo, kiedy wykonano poprzednie pomiary drzewa.

Wprawdzie z powyższego zdjęcia może wydawać się, że obwód drzewa jest mniejszy niż na wysokości 130 cm od podstawy pnia, to z drugiej strony drzewo ma spore wybrzuszenie, przez co można przyjąć pomiar wykonany na wysokości 130 cm jako obowiązujący.

Czereśnia ta znajduje się w średnim stanie zdrowotnym, widać postępującą martwicę kory, przenikanie grzybów i zamieranie części korony. Jednak podczas naszej wizyty, drzewo było obficie “obsypane” kwiatami, co świadczyło o jego silnej woli do życia.

Trzeba przyznać, że pomnikowe czereśnie są tylko namiastką dużego skupiska drzew tego gatunku w tym przepięknym lesie. Nie przypominam sobie sytuacji, w której widziałem tak liczną populację czereśni ptasich na niewielkim obszarze.

Znacznie trudniej jest ustalić, która czereśnia jest tą drugą pomnikową, ponieważ rośnie tu sporo okazów, których obwody pni wahają się w przedziale 200-250 cm, a wątpię, czy rzeczywiście osobnik o obwodzie 22 cm, o którym napisano w CRFOP jest tym drugim pomnikowym.

Wydaje się, że jest to najprawdopodobniej czereśnia, której obwód pierśnicowy pnia mierzy około 300 cm i która rośnie najbliżej tej najgrubszej. Tak przynajmniej wynika z mapki GDOŚ, na której zaznaczono pomnikowe drzewa ( mapkę z dokładną lokalizacją można znaleźć na blogu Marka w artykule o pomnikowych czereśniach: https://www.pomniki-przyrody.pl/?p=14859 ).

Podobnie jak najgrubsza czereśnia, także i ten osobnik zdradza swoją skłonność do wypróchnień, grzybów, posuszu i łamliwości części morfologicznych, chociaż jego ogólny stan zdrowotny zdaje się być lepszy.

Wspaniałe wrażenie sprawiały korony tych drzew, chociaż na zdjęciach nie można tego oddać. Gdzie się nie spojrzało, białe, obficie kwitnące kwiaty zwiastowały rozpoczęcie się najpiękniejszych tygodni wiosny, która tak szybko przyszła i odeszła…

Przyznaję, że ciężko nam było wyjść z czereśniowego lasku. Harmonogram wycieczki był dość napięty i nie mogliśmy sobie pozwolić na dłuższy pobyt, chociaż ciepłe promienie Słońca i zapachy tysięcy kwiatów kusiły, aby w nim przycupnąć na kilka godzin.

PODSUMOWANIE

1) W pobliżu wsi Polkowskie (woj. opolskie, powiat namysłowski, gmina Domaszowice) znajduje się niewielki, ale niezwykły las, bowiem dominującym gatunkiem drzewa, który go tworzy jest czereśnia ptasia, zwana też wiśnią ptasią, trześnią, dziką czereśnią lub wiśnią.

2) W północnej części tego lasu odnajdziemy dwa osobniki, które uhonorowano statusem pomnika przyrody. Najgrubszy mierzy w obwodzie pierśnicowym pnia 335 cm, a drugi około 300 cm. Drzewa mają odpowiednio 17 i 15 metrów wysokości i znajdują się w średniej kondycji zdrowotnej (nekrozy kory, ubytki, obecność grzybów, posusz, itp.). Pomimo tego, pod koniec kwietnia ich korony były obficie pokryte kwiatami, podobnie, jak korony większości pozostałych czereśni tworzących las. Był to wyjątkowy i wspaniały widok.

3) Chociaż w czereśniowym lesie nie odnajdziemy ogromnych dębów czy majestatycznych lip, ma on do zaoferowania całą paletę leśnego i dość rzadko spotykanego piękna. Tak dużego zgromadzenia czereśni ptasich na stosunkowo niewielkim powierzchniowo terenie leśnym jeszcze nie spotkałem, tym bardziej zachwyciłem się czereśniowo-ptasim lasem, w którym prawdziwe ptaki uroczyście śpiewały o ostatecznym zwycięstwie wiosny nad zimą. ;))