Pomnikowy dąb szypułkowy “Ustrobniak” z Ustrobnej.

Ustrobna to malowniczo położona wieś w woj. podkarpackim, w powicie krośnieńskim, w gminie Wojaszówka na styku Pogórza Dynowskiego i Kotliny Jasielsko-Krośnieńskiej, rozdzielonych rzeką Wisłok. Miejscowość jest siedzibą parafii św. Jana Kantego, należącej do dekanatu Frysztak, diecezji rzeszowskiej.

Mamy ciepły, pogodny, wiosenny, kwietniowy wieczór. Ruch na drogach znacznie zmalał, mieszkańcy przeważnie siedzą już w swoich domostwach. Tree hunterzy przybywają do Ustrobnej i zmierzają do wzniesienia, które znajduje się przy skrzyżowaniu dróg z Ustrobnej do wsi Potok i Jaszczew. Tu w samotności rośnie piękne stare drzewo.

Drzewo, które oglądały oraz podziwiały poprzednie pokolenia ludzi i których już dawno nie ma wśród żywych. Teraz spoglądają na niego obecni mieszkańcy miejscowości i jej okolic. Czasami jest on celem wycieczki, czasami zerkają na niego przy okazji, kiedy przejeżdżają obok samochodem. Tym pięknym drzewem jest dąb szypułkowy “Ustrobniak” – najbardziej znane i rozpoznawalne, pomnikowe drzewo w gminie.

Według danych zawartych w CRFOP ( Dąb_szypułkowy_Ustrobniak_w_Ustrobnej ), obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 640 cm, wysokość 17 metrów, średnica korony 15 metrów, wiek około 300 lat. Pomnikiem przyrody zostało na mocy uchwały Nr XXVII/212/2006 Rady Gminy Wojaszówka z dnia 15 lutego 2006 roku w sprawie ustanowienia pomników przyrody.

Przy dębie ustawiono tablicę informacyjną o dość skąpej treści. Z dalszej perspektywy drzewo sprawia wrażenie okazu znajdującego się w całkiem dobrej kondycji zdrowotnej, natomiast od strony skrzyżowania dróg, pień dębu zieje ogromną dziuplą, a w jego wnętrzu widać charakterystyczne czarne przebarwienia po pożarze.

Wracając jeszcze do obwodu pnia drzewa – wartość 640 cm podana na tablicy informacyjnej i w rejestrach jest zawyżona (pomiar prawdopodobnie został wykonany na wysokości pierśnicy odmierzonej od pnia przy dolnym fragmencie pochyłości terenu). W rzeczywistości wynosi około 580-590 cm. 

Ubytek tkanki drzewnej, ciągnie się na całej długości pnia okazu. Jak to bywa w starych, wypróchniałych drzewach, ich wnętrza kojarzą się z mroczną jaskinią.

w “Ustrobniaku” bez problemu może się schować kilka osób.

♦ DĄB SZYPUŁKOWY “USTROBNIAK” W KONKURSIE

DRZEWO ROKU 2018 ♦

300-letni mocarz został zgłoszony do konkursu Drzewo Roku 2018 przez Gminę Wojaszówka i z wynikiem 2303 głosów zajął trzecie miejsce. “W miejscowości Ustrobna na największym wzniesieniu na skrzyżowaniu dróg rośnie od ponad 300 lat dąb Ustrobniak. Jego nazwa wywodzi się od miejscowości, w której się znajduje i została nadana niegdyś przez mieszkańców. Należy do grona najlepiej rozpoznawalnych pomników przyrody w Gminie Wojaszówka. Niejednokrotnie służy jako drogowskaz dla kierowców.

Jest bardzo charakterystycznym drzewem – posiada bowiem ogromną dziuplę/wyrwę w swoim wnętrzu, przez co wzbudza zainteresowanie przechodniów i turystów. Drzewo w swej historii było świadkiem wielu wydarzeń z życia mieszkańców – zarówno tych radosnych jak i smutnych. W pobliżu odbywają się co roku sobótki, tu spotyka się młodzież i dzieci, a wiele par zaręczyło się właśnie pod tym wielkim dębem.

Drzewo jest tematem prac plastycznych i szkolnych konkursów. Ustrobniak wielokrotnie był świadkiem działań wojennych. Podczas II wojny światowej przebiegała tu bowiem linia frontu, a dąb był  umieszczany na mapach wojskowych. Dąb posłużył także jako schronienie dla uciekających przed ostrzałem mieszkańców i Żydów.

Również współcześnie dębu nie oszczędzał los. Dwukrotnie doszło do pożarów w trakcie których miejscowi strażacy ofiarnie walczyli o ocalenie tego wyjątkowego drzewa. Dąb niewątpliwie należy do wyjątkowych zasobów dziedzictwa przyrody i kultury tutejszych mieszkańców.”

♦ Źródło: Klub Gaja

Budowa dębu jest charakterystyczna dla drzewnych “panów/władców pól i łąk”, bowiem drzewo – przy braku konkurencji o światło z innymi drzewami, wykształciło masywną, rozłożystą, atletyczną sylwetkę z szeroką koroną i grubym, krótkim pniem.

Rosnąc częściowo na wzniesieniu terenu, sędziwy dąb jeszcze mocniej akcentuje swoje walory na otwartych przestrzeniach Ustrobnej. Na drzewie widać ślady ingerencji chirurgicznej (blizny i kikuty po obciętych konarach/gałęziach). 

⇒ Dąb “Ustrobniak” został opisany również na blogu Marka w odrębnym wpisie, zatem jak zawsze zapraszam do lektury intersującego artykułu: Dąb „Ustrobniak” z Ustrobnej (gm. Wojaszówka, podkarpackie).

W niedalekim sąsiedztwie od pomnikowego dębu, zwróciliśmy uwagę na rosnącą lipę, która prezentowała się całkiem okazale. Postanowiliśmy do niej podjechać i obejrzeć.

Na miejscu okazało się, że jest to osobnik dwupniowy, a więc powstały ze zrośnięcia się dwóch pojedynczych drzew.

Zrośnięte lipy uatrakcyjniają krajobraz miejscowości i podobnie jak “Ustrobniak”, rosną na pochyłości terenu.

P O D S U M O W A N I E

1) W Ustrobnej (woj. podkarpackie, powiat krośnieński, gmina Wojaszówka), przy skrzyżowaniu dróg z Ustrobnej do wsi Potok i Jaszczew rośnie pomnikowy dąb szypułkowy “Ustrobniak”, który jest najbardziej znanym pomnikiem przyrody ożywionej w miejscowości i jej okolicach.

2) Wybrane parametry drzewa wynoszą: obwód pierśnicowy pnia 640 cm (według danych z CRFOP i tablicy informacyjnej ustawionej obok drzewa – pomiar niezgodny z zasadami obowiązującym w dendrometrii), wysokość dębu 17 metrów (według danych z CRFOP i tablicy informacyjnej), szacunkowy wiek 300 lat (dane z CRFOP i tablicy informacyjnej). Pień drzewa znajduje się w dość kiepskim stanie technicznym, ponieważ wewnątrz jest wypróchniały i nosi ślady po pożarach), za to korona dębu i jego ogólny wygląd są całkiem dobre.

3) Drzewo stanowi cenny obiekt przyrodniczy dla lokalnej społeczności, jest inspiracją prac plastycznych i konkursów dla dzieci, natomiast niektóre zakochane pary, pod jego koroną wyznają sobie miłość i uroczyście się zaręczają. Dąb był świadkiem działań wojennych, podczas których dał schronienie dla uciekających przed ostrzałem mieszkańców i Żydów. Dąb “Ustrobniak” to piękny przykład trwającej od dawna więzi człowieka z drzewem.