Aktualności Las Perły dendroflory

Pomnikowy dąb szypułkowy “Wim Sampers” z Henrykowa. Na cześć gospodarza.

Pomnikowy dąb szypułkowy “Wim Sampers” z Henrykowa.

Na cześć gospodarza.

Henryków to wieś położona w woj. lubuskim, w powiecie żagańskim, w gminie Szprotawa. Do wojewódzkiego rejestru zabytków Henrykowa wpisane są:

  • zespół pałacowy, z XVIII wieku, z połowy XIX wieku:

    • pałac

    • dwie oficyny

    • park

    • folwark.

W miejscowości znajdują się kamienne drogowskazy, datowane na XIX wiek, w 2019 zinwentaryzowane przez Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, stanowiące obiekty Szprotawskiego Parku Kamiennych Drogowskazów.

Źródło: Wikipedia

Jak podają źródła – na północnej rubieży wsi rośnie historyczny pomnik przyrody Dąb Blaszak (Blaszany), mierzący w obwodzie 735 cm (2020), a w jego pobliżu Dąb Henryk mierzący w obwodzie 635 cm (2020). Artykuł ten dotyczy dębu Blaszak, chociaż obecnie figuruje on pod inną nazwą.

W zeszłym roku sędziwe drzewo zostało docenione przez ludzi i na mocy uchwały Rady Gminy w Szprotawie zostało uhonorowane statusem pomnika przyrody ( Uchwała nr XXXVIII2792021 RM w Szprotawie z dnia 29 września 2021 r. ). Jednak do dzisiaj nie figuruje w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody, a jedynie w rejestrze wojewódzkim RDOŚ.

Wyciąg z rejestru RDOŚ woj. lubuskiego

Uwagę zwraca bardzo oryginalna nazwa drzewa – Wim Sampers. Okazuje się, że jest to imię i nazwisko właściciela oraz gospodarza terenu na którym rośnie drzewo. Wraz z małżonką Marzeną prowadzi tu gospodarstwo rolne, natomiast potężny dąb został nazwany Jego imieniem i nazwiskiem. Zatem mamy w tym przypadku dobry przykład tego, że można drzewo nazwać swoim imieniem i nazwiskiem.

Pomnikowy dąb rośnie przy drodze gruntowej i odznacza się oryginalnym pokrojem, bowiem ponad 50% rośliny jest już martwa. Całość procesów życiowych organizmu opiera się na jednym potężnym, żywym przewodniku, który wyrasta z bardzo krótkiego pnia i odchyla się od jego osi pod pewnym kątem.

OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA

Z uwagi na postępujący proces zamierania drzewa i rozległą martwicę kory, dąb z roku na rok będzie tracił na obwodzie pnia. Według naszego pomiaru z marca 2022 roku, obwód pierśnicowy pnia okazu wynosi 728 cm. Na dzień powołania go na pomnik przyrody mierzył o 7 cm więcej. Wysokość dębu wynosi 30 metrów.

Szukałem w Internecie więcej informacji o tym potężnym drzewie i znalazłem ciekawy wpis na Facebooku na stronie Partii Zieloni Szprotawa – Lubuskie z tekstem autorstwa Macieja Boryny – znanego regionalisty, przewodnika, autora publikacji popularno-naukowych, historycznych, przyrodniczych i turystycznych, działacza społecznego.

Zatem znany jest szacunkowy wiek drzewa – 565 lat, ale należy go przyjąć z dużą dawką ostrożności. Za to dąb ma ciekawą i dość oryginalną historię.

Dąb Wim Sampers jest też dobrym przykładem, wciąż lichego w naszym kraju stopnia inwentaryzacji najcenniejszych drzew rosnących na terenach poszczególnych gmin, ponieważ przez tak długi okres czasu był “niezauważany” i nie objęto go ochroną pomnikową. Wiele okazów czeka na “odkrycie” i ochronę, niestety część z nich tracimy wskutek wycinek z różnych powodów, często błahych i nieracjonalnych.

Dlatego “instytucja Treehuntera” jest tutaj niezbędna, jednak ludzi, którzy przynajmniej regularnie dokumentują i zamieszczają w Internecie informacje o naszych krajowych dendrologicznych tuzach jest dosłownie garstka. Tymczasem wciąż mamy wiele drzew do zinwentaryzowania i podjęcia działań zmierzających do ich ochrony.

Dąb Wim Sampers ma szczęście, że trafił na dobrych ludzi i gospodarza, ale nie wszystkie drzewa spotyka taki los. Część bardzo cennych i wartościowych okazów przepadła bezpowrotnie, część wciąż można ocalić, jednak inicjatywy te muszą wychodzić przede wszystkim od lokalnych społeczności, które zaangażują się w działalność dla dobra drzew. Kilku Treehunterów nie jest w stanie (fizycznie i czasowo) obskoczyć całego kraju i wyłuskać najcenniejsze osobniki.

Na powyższym zdjęciu zostałem uchwycony przez kolegę Marka w akcji fotografowania drzewa, który również opisał je na swoim blogu, dlatego zapraszam do lektury artykułu: https://www.pomniki-przyrody.pl/?p=16834

Dąb Wim Sampers był ostatnim drzewem, które obejrzeliśmy podczas wycieczki 20 marca. Wówczas Słońce znajdowało się już nisko nad horyzontem i rozpoczęła się tzw. “złota godzina” dla amatorów fotografii. Światło słoneczne jest wtedy “ciepłe” i idealnie podświetla dany obiekt nie rzucając ostrych cieni.  

Pomnikowy dąb okazale i masywnie prezentował się na tle znacznie mniejszych, chudszych i młodszych dębów. Wyglądał jak ojciec-przywódca oraz dobry sprawiedliwy gospodarz na czele swojego potomstwa.

Trzymaj się dębowy bracie!

P O D S U M O W A N I E

1) Na terenie wsi Henryków (woj. lubuskie, powiat żagański, gmina Szprotawa) w zadrzewieniu śródpolnym rośnie bardzo okazały dąb szypułkowy Wim Sampers, który w 2021 roku został objęty ochroną pomnikową. Nazwa drzewa to imię i nazwisko gospodarza/właściciela tego terenu.

2) Aktualne (na dzień 20.03.2022 r.) parametry dębu wynoszą: obwód pierśnicowy pnia 728 cm – zgodny z zasadami dendrometrii, wysokość 30 metrów, szacunkowy wiek 565 lat. Drzewo znajduje się w złym stanie technicznym – ponad połowa okazu jest już martwa, od pnia w większości odpadła kora, wyłamaniu uległ jeden z dwóch głównych przewodników. Żywa część drzewa wspiera się na drugim przewodniku.

3) Drzewo to przez wiele lat było mało znane, dzięki opisaniu go przez miłośników ziemi szprotawskiej i powołaniu na pomnik przyrody stało się znane szerszej społeczności. Warto je odwiedzić, póki jeszcze żyje i odznacza się dużymi walorami krajobrazowymi.

Podziel się na:
  • Facebook
  • Google Bookmarks
  • Twitter
  • Blip
  • Blogger.com
  • Drukuj
  • email

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.