ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 4 grudnia 2017 roku w sprawie kryteriów uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody.

Dzisiaj, 17 grudnia 2017 roku weszło w życie ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 4 grudnia 2017 roku w sprawie kryteriów uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody. Po uwzględnieniu licznych opinii, sugestii i propozycji organizacji ekologicznych oraz ludzi/instytucji, którym na sercu leży dobro drzew, rozporządzenie to ma korzystne rozwiązania dla naszych unikatowych osobliwości dendroflory, które spełniają kryteria pomnikowe.

♠ Według rozporządzenia: ♠

Kryteriami uznawania drzew za pomniki przyrody są:
1) obwód pnia nie mniejszy niż minimalny obwód pnia drzewa mierzony na wysokości 130 cm dla poszczególnych rodzajów i gatunków drzew, określony w załączniku do rozporządzenia, lub
2) wyróżnianie się wśród innych drzew tego samego rodzaju lub gatunku w skali kraju, województwa lub gminy, ze względu na obwód pnia, wysokość, szerokość korony, wiek, występowanie w skupiskach, w tym w alejach lub szpalerach, pokrój lub inne cechy morfologiczne, a także inne wyjątkowe walory przyrodnicze, naukowe, kulturowe, historyczne lub krajobrazowe.

Kryterium uznawania krzewów za pomniki przyrody jest wyróżnianie się wśród innych krzewów tego samego rodzaju lub gatunku w skali kraju, województwa lub gminy, ze względu na wysokość, szerokość, wiek, występowanie w skupiskach, pokrój lub inne cechy morfologiczne, a także inne wyjątkowe walory przyrodnicze, naukowe, kulturowe, historyczne lub krajobrazowe.

Kryterium uznawania tworów przyrody nieożywionej za pomniki przyrody jest wyróżnianie się w skali kraju, województwa lub gminy wśród innych tworów przyrody nieożywionej tego samego typu ze względu na:
1) intensywność i formę koncentracji wypływu wody, właściwości fizykochemiczne wód, w tym występowanie wód mineralnych, lub zlokalizowanie wśród innych form geomorfologicznych – w przypadku źródeł;
2) wysokość – w przypadku wodospadów;
3) intensywność i formę koncentracji wypływu wody, otoczenie charakterystycznymi utworami skalnymi powstałymi z wytrącania się minerałów z wypływających wód lub zlokalizowanie wśród innych form geomorfologicznych – w przypadku wywierzysk;
4) skład petrograficzny – w przypadku skałek;
5) profil lub inne cechy geomorfologiczne – w przypadku jarów;
6) rozmiar, skład petrograficzny lub inne cechy geologiczne – w przypadku głazów narzutowych;
7) długość korytarzy, wielkość deniwelacji, występowanie innych form geomorfologicznych, w tym form krasowych – w przypadku jaskiń.

Kryterium uznawania tworów przyrody nieożywionej za pomniki przyrody może być także wyróżnianie się w skali kraju, województwa lub gminy wśród innych tworów przyrody nieożywionej tego samego typu, ze względu na wielkość, inne cechy morfologiczne lub strukturalne, występowanie w skupiskach, reprezentatywność, unikatowość, a także inne wyjątkowe walory przyrodnicze, naukowe, kulturowe, historyczne, krajobrazowe lub estetyczne.

Do pomników przyrody ustanowionych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia jego przepisów nie stosuje się.

Załącznik do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 grudnia 2017 r. (poz. 2300):

1) Jeżeli drzewo na wysokości 130 cm posiada kilka pni – za obwód pnia drzewa przyjmuje się sumę obwodu pnia o największym obwodzie oraz połowy obwodów pozostałych pni.

To rozporządzenie można uznać za dobre rozwiązanie. Dzięki niemu, nie ma już większych wątpliwości, jakimi kryteriami należy kierować się przy rozważaniu składania wniosków o uznanie drzew i krzewów za pomniki przyrody. Osobną kwestią jest próba odpowiedzi na pytanie, czy rozporządzenie to ma nieco zamazać fatalną sytuację dla drzew po tzw. nowelizacji lex Szyszko, dzięki której dano narzędzie do niekontrolowanej rzezi drzew na terenach prywatnych.

Całe rozporządzenie można pobrać tutaj: 0