Skip to content
Wybrane drzewa w Osiecznicy cz. 1/2.
Osiecznica to wieś położona w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, w gminie Osiecznica. Obok Kliczkowa jest to drugie (i zarazem jedno z wielu) bardzo ważnych miejsca dla grzybiarzy, bowiem Osiecznica leży na terenie Borów Dolnośląskich nad rzeką Kwisą.
W przeszłości wieś była związana z rodami Rechenbergów, Promnitzów i Solmsów, którzy rezydowali w pobliskim Kliczkowie. Stanowiła znaczący ośrodek wytopu żelaza, tutejsza kuźnica była po raz pierwszy wzmiankowana w 1497. Przed 1585 powstała papiernia, w 1690 wielki piec, a na przełomie XVIII i XIX w. druga papiernia. Miejscowe pokłady piasku szklarskiego miały wpływ na budowę w 1820 huty szkła. Następnie powstała kopalnia i zakład przetwórstwa piasku szklarskiego.
Na terenie gminy Osiecznica, której lesistość wynosi około 65% znajduje się wiele ciekawych drzew, wśród których około 30 egzemplarzy uhonorowano statusem pomnika przyrody. Podczas lipcowej wycieczki z Markiem (pomniki-przyrody.pl) odwiedziliśmy kilka z nich. Zanim jednak udaliśmy się do pierwszego drzewa, podziwialiśmy niezwykłe skały.
SŁONICA ZE SŁONIĄTKIEM I DZBAN
Zeszliśmy po dosyć stromym stoku do przełomu Kwisy, gdzie przebiega geologiczna ścieżka edukacyjna. Na tablicy opisano warunki i procesy, które ukształtowały i wciąż kształtują utwory skalne, z których dwa są szczególnie malownicze i efektowne.
Pierwszy z nich to tzw. „Słonica ze słoniątkiem”, ale można też spotkać jej lokalną i bardziej dosadną nazwę, czyli “dupa słonia”. ;)) Trzeba przyznać, że skojarzenie to jest w dużym stopniu trafione. Przez setki lat wody Kwisy i warunki atmosferyczne uformowały skały kredowe w fantastyczne kształty.
Tę wielką skałę najlepiej ogląda się w czasie zimowym i wczesno-wiosennym, kiedy liście pobliskich drzew i krzewów nie zasłaniają całego tworu przyrody nieożywionej. Ale i pełni lata można sporo zobaczyć.
Druga skała to “dzbanek”, chociaż patrząc na jej ogrom to lepiej brzmi wielki dzban. Z takiego dzbana napić się piwa i sen gwarantowany od wieczora do rana. Przez co najmniej tydzień. ;))
Na terenie gminy Osiecznica istnieje 130 obiektów przyrodniczych. Wśród nich znajduje się 27 uznanych pomników przyrody ożywionej, 103 obiekty o walorach pomników lub znaczących dla krajobrazu, 13 alej, 5 parków i 69 pojedynczych drzew.
(1) MODRZEW EUROPEJSKI “WODNIAKÓW”
W samej Osiecznicy można spotkać wiele drzew o walorach pomnikowych, jednak tylko kilka osobników zostało objętych tu ochroną pomnikową. Zlokalizowane są w północnej części części miejscowości, w pobliżu leśniczówki przy ul. Rzecznej 3.
Żeby do niej dotrzeć, jadąc od strony Kliczkowa należy skręcić w prawo około 150 metrów za mostem na Kwisie. Tam trafimy na oczyszczalnię ścieków, a w końcu na aleję drzew w skład której wchodzą przede wszystkim kasztanowce pospolite.
Jednym z pomnikowych drzew jest modrzew europejski “Wodników”, który figuruje w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Modrzew_europejski_Wodniaków ). Na drzewie odnajdziemy tabliczkę z przypuszczalnym wiekiem okazałego modrzewia szacowanym na 200 lat.
Pomnikowy modrzew jest usytuowany nad brzegiem Kwisy, ok. 80 m na północny wschód od posesji znajdującej się przy ul. Rzecznej 3.
OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA
Drzewo mierzy obecnie 373,50 cm obwodu pierśnicowego pnia, a jego wysokość wynosi 25 metrów. W CRFOP podano, że obwód drzewa jest większy (399 cm). Nasze pomiary tego nie potwierdzają. Być może drzewo było mierzone w innym miejscu.
Modrzew ten odznacza się grubym pniem z mocno spękaną korą. Na wysokości około 4 metrów odchodzi od pnia długi, kandelabrowo ukształtowany konar, który nadaje drzewu charakterystyczny wygląd. Na pniu daje się zauważyć ślady po wyłamanych konarach i gałęziach.
Poza niewielkimi ubytkami i naturalnymi “wadami” drzewa, nie widać na nim nic niepokojącego. Modrzew o obwodzie pnia mierzącym ponad 370 cm to już znaczący osobnik w tym gatunku drzewa. Najgrubszym znanym modrzewiem w kraju, wciąż pozostaje słynny Zbyszko ze Zbychowa w pobliżu Rumi: http://server962300.nazwa.pl/krol-modrzewi-zbyszko.html
Poza pomnikową tabliczką przyczepioną do pnia i drugą z podanym wiekiem drzewa, w pobliżu modrzewia “Wodniaków” postawiono jeszcze dodatkową tablicę informacyjną, z której niestety nie dowiemy się czegoś z życia lub historii tego ciekawego pomnika przyrody.
(2) LIPA DROBNOLISTNA “TERESA”
Drugim, rosnącym w pobliżu pomnikiem przyrody jest lipa drobnolistna “Teresa”. Drzewo rośnie 100 metrów na południowy – zachód od leśniczówki, w zadrzewionym pasie między polem uprawnym a drogą dojazdową. Jest to mocno uszkodzone i trudne do sfotografowania w porze letniej drzewo.
Lipa ta figuruje w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Lipa_drobnolistna_Teresa ). Według zawartych w nim danych drzewo mierzy w obwodzie pierśnicowym pnia 499 cm przy wysokości 18 metrów. Z uwagi na znaczny stopień uszkodzenia drzewa i trudność w obejściu pnia (leżące konary, gałęzie), nie weryfikowaliśmy tych danych.
Kilka grubych, okazałych konarów obłamało się i leży pod drzewem. Pokrył je mech, który jest jednym z symboli upływającego czasu i przemijania nawet najpotężniejszego drzewa. Lipa rośnie w ustronnym miejscu i dzięki temu można oglądać przy niej naturalne procesy przyrodnicze związane z zamieraniem sędziwego drzewa bez ludzkiej ingerencji.
W miejskim parku, obumarłe gałęzie i konary są niestety bardzo często usuwane przez służby zarządzające zielenią miejską lub po prostu są rozkradane przez ludzi. Z dala od domostw, w lesie, szczątki drzewa mają szansę poleżeć znacznie dłużej.
Chociaż lipa “Teresa” jawi się jako wyjątkowo niefotogeniczne, stare, połamane, a może nawet wręcz “brzydkie” drzewo, u mnie znalazła ona uznanie i z pieczołowitością ją obejrzałem. Za wolę życia i patriarchalny klimat, który wokół siebie wytworzyła, należy się jej duże wyróżnienie. ;))
INNE DRZEWA NIEBĘDĄCE POMNIKAMI PRZYRODY
Poza pomnikowymi drzewami w gminie Osiecznica i wsi o tej samej nazwie, mamy całą pulę drzew, które spełniają wszystkie przesłanki pomnikowe, ale z różnych powodów nie uhonorowano je tym statusem, chociaż część z nich nazwano i przybito do pni tabliczkę z imieniem lub nazwą danego osobnika.
Gdyby na tych terenach działał jakichś tree hunter, z pewnością zaprezentowałby wiele wspaniałych i ogromnych drzew, nieznanych szerszemu gronu. Póki co, na razie trzeba samemu wyszukiwać perły dendroflory Osiecznicy i okolic.
Jednym z takich olbrzymów jest dąb “Powstaniec”, którego wiek oszacowano na 300 lat. Drzewo ma mocno nabrzmiały odziomek, który tworzy wokół pnia charakterystyczny, pokryty mchem pierścień. Wygląda to bardzo malowniczo.
Dąb ten, jak i kilka innych, okazałych drzew tego gatunku rośnie w pobliżu pomnikowej lipy drobnolistnej “Teresy”. Prezentuje się nad wyraz oryginalnie, a jego pomiar obwodu pierśnicowego pnia jest mocno utrudniony, ponieważ drzewo rośnie na dość dużej pochyłości terenu.
Ciekawy jestem, ile takich wspaniałych i okazałych, a zarazem zapomnianych drzew ukrywa się na tych terenach? Niestety, do Osiecznicy z Wrocławia mam zbyt daleko, aby pozwolić sobie na kilka całodniowych wypraw w celach dendrologicznych. Może ktoś z miejscowych mieszkańców podejmie się tego zadania?
PODSUMOWANIE
1) W Osiecznicy (woj. dolnośląskie, powiat bolesławiecki, gmina Osiecznica) rośnie wiele okazałych drzew, z których część posiada swoje imiona lub nazwy, ale tylko kilka osobników uhonorowano statusem pomnika przyrody. Wśród nich jest m.in. modrzew europejski “Wodniaków” o obwodzie pierśnicowym pnia mierzącym 373,50 cm, wysokości 25 metrów i szacowanym wieku na 200 lat. Stan zdrowotny drzewa, poza wyłamaniami kilku konarów i gałęzi jest dobry.
2) Drugim, pomnikowym drzewem jest mocno połamana i uszkodzona lipa drobnolistna “Teresa” o obwodzie pierśnicowym pnia mierzącym 499 cm (wg CRFOP), wysokości 18 metrów i szacowanym wieku na 270 lat. Drzewo odznacza się złym stanem zdrowotnym, ale urzeka mocno patriarchalnym wyglądem.
3) Wśród wielu dorodnych drzew w Osiecznicy, które zasługują na ochronę pomnikową, na pewno wyróżnia się dąb szypułkowy “Powstaniec” o efektownie rozbudowanym odziomku i kilka innych osobników tego gatunku. Będąc w tej pięknej, otoczonej Borami Dolnośląskimi wsi, warto też obejrzeć niezwykle wyglądające, potężne skały kredowe, m.in. “Słonicę ze słoniątkiem” i “Dzbanek”.
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do twoich potrzeb. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo ma możliwość wyłączenia ich w przeglądarce, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje.Akceptuję Odrzucić Więcej Polityka prywatności & Cookies