Zabytkowy park w Damianowie.

Damianowo to wieś położona w woj. dolnośląskim, w powiecie średzkim, w gminie Udanin. Jednym z kilku zabytków miejscowości jest zespół dworski, w skład którego wchodzą:

• • dwór, obecnie znajdujący się w stanie ruiny, z XVIII w. – wznosił się na górce, jeszcze za czasów Damianowa Wielkiego

  • owczarnia, obecnie obora, z 1823 r.

  • park krajobrazowy, z początku XIX w.

Oprócz powyższego warto jeszcze wspomnieć o zadrzewieniu dębowym, które okala teren dawnych łąk dworskich, z drugiej połowy XVIII w.

Park, którego powierzchnia liczy około 5,5 ha był głównym punktem wycieczki tree hunterów do Damianowa podczas przeglądu wybranych drzew w gminie Strzegom i Udanin. Jego centralnym punktem jest polana, która obecnie służy jako boisko do gry w piłkę nożną.

Parkowy drzewostan składa się z wielu gatunków drzew, zarówno rodzimych jak i obcego pochodzenia. Rosną w nim m.in. dęby szypułkowe, lipy, graby, platany klonolistne, buki pospolite, jesiony wyniosłe, cypryśniki błotne, świerki, żywotniki i robinie akacjowe. 

Część drzewo dorosło już do całkiem sporych rozmiarów, wiele z nich otacza parkową polanę, jednak tylko jeden egzemplarz (jak do tej pory) został powołany na pomnik przyrody ożywionej.

Do objęcia ochroną na pewno warto rozważyć buki pospolite, z których kilka okazów prezentuje się okazale. Niestety na ich korze, często można obejrzeć wyryte bohomazy ludzi, którzy nie za bardzo potrafią docenić piękno starych drzew. 

Pomnikowy okaz reprezentuje masywny i rozłożysty platan klonolistny, który rośnie w narożniku polany/boiska i jest bardzo łatwy do odnalezienia. Drzewo objęto ochroną już w 1982 roku.

Według informacji zawartych w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Platan_klonolistny_w_Damianowie ), obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 515 cm, wysokość okazu 32 metry.

Pomnikowy osobnik ma charakterystyczne fałdy i zgrubienia na pniu, które możemy odnaleźć na pniach większości grubych i okazałych platanów klonolistnych. 

Według najnowszego pomiaru ze stycznia 2023 roku, obwód pnia drzewa na wysokości pierśnicy wynosi już 546 cm. Platany klonolistne szybko przyrastają na grubość pnia, zwłaszcza jak znajdują się w dobrej kondycji i rosną w sprzyjającym im siedlisku.

Roślinę oznaczono tabliczką, jednak przy samym drzewie nie odnajdziemy żadnej tablicy informacyjnej/edukacyjnej z opisem, dzięki któremu moglibyśmy poznać jego historię, parametry, a być może i jakąś ciekawą historię lub legendę.

Stan zdrowotny drzewa jest dobry, chociaż jego wnętrze jest częściowo wypróchniałe, Zdradzają to niewielkie dziuple, które można odnaleźć na pniu platana. Także stan techniczny pomnika przyrody można uznać za dobry.

Na terenie parku rosną jeszcze inne platany klonolistne, jednak ten pomnikowy na pewno wyróżnia się największymi gabarytami i majestatycznym wyglądem. Myślę, że to był główny powód uhonorowania go pomnikowym statusem.

Jak wspomniałem kilka zdań wyżej, w parku warto zwrócić uwagę na inne drzewa, które także osiągnęły dojrzałe rozmiary, a ponadto reprezentują wiele różnych gatunków, przez co wycieczka po parkowych zakamarkach, może stać się fascynującą przygodą w poszukiwaniu dendrologicznych perełek.  

Gdzieś w oddali zieją ruiny dawnego dworu. W pobliżu znajduje się zarastający staw i gęsty podszyt, po którym chodzenie w sezonie wegetacyjnym może przypominać przedzieranie się przez dżunglę.

Z pozostałych najokazalszych drzew, na pewno najbardziej wyróżniają się buki pospolite, dęby szypułkowe i jesiony wyniosłe, a z egzotów pozostałe platany klonolistne. Marek znalazł w Internecie informację, że na terenie założenia parkowego rosną również cypryśniki błotne.

Postanowiliśmy ich poszukać. Po kilkunastu minutach namierzyliśmy charakterystycznie wyglądające drzewa w pobliżu skraju parku.

Z dwóch osobników, jeden stracił część wierzchołkową i pomału odbudowuje koronę na bazie pędów wtórnych. Nie są to ani stare ani zbyt okazałe osobniki, jednak wprowadzają nutkę egzotyki do parkowego założenia.

Za to ich leżące na ziemi liście (igły), ciekawie kontrastują z zielonymi kępami trawy, co od razu zauważyłem i uwieczniłem na fotografiach. Podobnie jak w artykule o pomnikowym tulipanowcu amerykańskim w Goczałkowie Górnym, nie sporządziłem tradycyjnego podsumowania wpisu, za to wspomnę o dwóch następnych.

Pierwszy będzie krótszy i przybliży sylwetkę pomnikowego dębu w miejscowości Księżyce, natomiast drugi i jednocześnie dłuższy będzie bardzo ważny dla dolnośląskich tree hunterów, którzy poszukują najgrubszych klonów srebrzystych rosnących na terenie naszego województwa.