(6) Buk zwyczajny “Elf” między Bukowiną Sycowską a Twardogórą Sycowską.

Karpaty mają żyzną buczynę karpacką, Bukowina ma swoją buczynę bukowińską. Rozciąga się ona głównie wzdłuż torów kolejowych po jednej i drugiej stronie w kierunku Twardogóry oraz częściowo w okolicach Goli Wielkiej. Niezwykle wygląda o każdej porze roku. To w niej, wciąż można znaleźć sędziwe buki, które zostały wyłączone z użytkowania gospodarczego.

Jednym z najznamienitszych obecnie buków rosnących w buczynie bukowińskiej jest buk zwyczajny “Elf” – bliski sąsiad opisanego tydzień temu buka “Leszy”, który również wybija się na ponad 30 metrów od dna lasu i należy do czołówki wyróżniających się buków w lasach Bukowiny i okolic.

Stare drzewo, dzięki naturalnym procesom, które cały czas mozolnie, ale bardzo skutecznie w dłuższym horyzoncie czasowym dłubią i rzeźbią w nim, nabywa indywidualnego wyglądu, formy, wyróżniającej sylwetki, pokroju, tworząc jedyną w swoim rodzaju konstrukcję. W efekcie powstaje żywy twór, który jest niepowtarzalny, a więc niezwykły. 

Gdy porównujemy do siebie drzewa młode, bardzo często jedno od drugiego jest nie do odróżnienia. Już po oględzinach zaledwie kilku osobników, trudno powiedzieć, które i czym się wyróżnia. Ta reguła – co podkreślam jeszcze raz – dotyczy młodych drzew danego gatunku. Zupełnie inaczej wygląda sprawa z drzewami dojrzałymi i sędziwymi.

Można stwierdzić, że drzewo im starsze tym bardziej osobliwe i wyglądające jak żadne inne. Odkąd namiętnie zacząłem interesować się starymi drzewami, w pełni podpisuję się pod słusznością brzmienia tej reguły. Wszystkie najbardziej okazałe drzewa jakie do tej pory obejrzałem są niepowtarzalne. Przez dziesiątki (a najczęściej setki) lat życia nabrały tak wyraźnych, indywidualnych cech w wyglądzie zewnętrznym, że nie sposób je pomylić z innymi okazami swojego gatunku.

OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA

Podobnie jest z uroczym bukiem “Elfem”, którego sylwetkę poznam bez problemu, nawet w mglistej poświacie Księżyca. Drzewo mierzy w obwodzie pierśnicowym pnia 401 cm, a jego wysokość wynosi 32 metry. Jest przepiękny, tajemniczy i malowniczy! Jak większość okazów w tym cyklu nie posiada statusu pomnika przyrody i jest znany bardzo wąskiej grupie ludzi.

Szeroka, masywna szyja korzeniowa przyozdobiona jest mchami. Niestety drzewo ma widoczną zgniliznę w części odziomkowej pnia (która przechodzi na szyję korzeniową) oraz notuje się na nim nekrozę kory, przez co odpada ona od drzewa na różnych poziomach wysokości. To często spotykane dolegliwości w przypadku starych buków.

Jednak najbardziej osobliwie drzewo wygląda na wysokości około 2 metrów nad gruntem, w miejscu, w którym ujrzymy głowę jakiegoś stworka z niezwykle długim i nieproporcjonalnym do tej głowy rogiem. Mi kojarzy się z “pra-dendro-nosorożcem”, ale na określenie to wpadłem nieco później. Pierwszym, jakie wypowiedziałem w myślach po zobaczeniu tego dziwadła to Elf.

Chociaż z powszechnie kojarzonym elfem (stworzeniem rodem z mitologii germańskiej, wykorzystywanym w licznych książkach, filmach i grach w konwencji fantasy) ma niewiele wspólnego, jeden komponent łączy bajkowego elfa z dendro-elfem ukrytym w bukowińskich lasach bardzo mocno. Stare drzewa przenoszą nas do zaczarowanej krainy, pełnej magii, mitycznych stworzeń, baśniowej scenerii, czyli świata marzeń, snów, piękna, harmonii i fantasy. Czyż nie jest tak, że mitologiczne elfy często są przedstawiane w lesie pełnym powyginanych, wielkich, kompletnie czarujących, masywnych, pokrytych mchami i grzybami starych drzew?

Kiedy odnalazłem tego buka i go obejrzałem, spontanicznie, ale myślę, że też pod wpływem jego urody i osobliwości, zaledwie po kilku chwilach pomyślałem sobie – to Elf wśród bukowińskich buków. Czasami udaje mi się – chociaż trochę – przelać na słowa emocje towarzyszące przy odnalezieniu jakiegoś szczególnego drzewa.

Wokół Elfa leżą połamane gałęzie i konary. Odpadły od korony, która jest wysoko wysklepiona, szeroka i prawidłowo wykształcona. Niemniej, praktycznie wszystkie części wierzchołkowe konarów są mniej lub więcej uszkodzone (wyłamane). Widać to zwłaszcza w stanie bezlistnym. Ogólny stan zdrowotny Elfa oceniłbym na coś pomiędzy dobrym a zadowalającym.

FILMY

W całym tegorocznym cyklu pereł dendroflory tylko jedno drzewo ma nagrane dwa filmy i jest to właśnie buk Elf. Ponieważ wspominałem o elfach, baśniach, bajkach, marzeniach, snach to puściłem wodze fantazji i starałem się pokazać drzewo w moim charakterystycznym stylu, ale z baśniowym patosem. ;))

Link do filmów: https://drive.google.com/drive/folders/1XDGY5OD0YAftlB7xTjZilrnymicZShZq

PODSUMOWANIE

1) W lasach między Bukowiną Sycowską a Twardogórą Sycowską, w których dominuje bukowińska buczyna rośnie bardzo malowniczy i osobliwie wyglądający buk zwyczajny “Elf”. Drzewo mierzy w obwodzie pierśnicowym pnia 401 cm przy wysokości 32 metrów. Jedna z dolnych gałęzi przypomina zniekształconą głowę nosorożca z wyjątkowo długim rogiem.

2) Stan zdrowotny drzewa jest zadowalający, ale w części odziomkowej pnia i w szyi korzeniowej widoczna jest zgnilizna (rozkład drewna), a na samym pniu notuje się pęknięcia i nekrozę kory (odpadanie). Korona wysoko wysklepiona z ubytkiem kilku gałęzi i konarów oraz wyszczerbionymi częściami wierzchołkowymi. 

3) Jest to jeden z najbardziej malowniczych i baśniowo wyglądających buków tych terenów i należy do elity wśród bukowej starszyzny w bukowińskich buczynach. Następnym drzewem w cyklu będzie Kasztanowiec biały “Stróż”, który rośnie na cmentarzu w Goszczu. Korzenie łączą świat umarłych z życiem ponad grobami…