Pomnikowy dąb szypułkowy w rezerwacie przyrody Olszyny Niezgodzkie.

Blisko drogi.

Rezerwat przyrody Olszyny Niezgodzkie to leśny rezerwat przyrody o powierzchni 74,28 ha, utworzony w 1987 roku w celu zachowania naturalnego obszaru bagiennych olszyn w zasięgu rzeki Ługi. Przeważa w nim zespół olsu porzeczkowego o budowie kępowo-dolinowej. Rezerwat położony jest w gminie Żmigród, w powiecie trzebnickim, w woj. dolnośląskim, na południe od wsi Niezgoda. Od zachodu graniczy z asfaltową drogą leśną z Niezgody do Rudy Żmigrodzkiej, od wschodu z uregulowaną i obwałowaną rzeką Stara Barycz (zwaną Ługą). Rezerwat jest położony na terenie Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy i znajduje się w obrębie obszarów Natura 2000 PLH020041 „Ostoja nad Baryczą” SOO i PLB020001 „Dolina Baryczy” OSO.

Obecny rezerwat Olszyny Niezgodzkie wchodził w skład olbrzymiego kompleksu 400–500 ha pierwotnych lasów, bagien i łąk cyklicznie podtapianych przez rzeki Ługa i Młynówka Sułowska. Już przed II wojną światową powołano na tym obszarze pierwszy rezerwat w Dolinie Baryczy o nazwie Ługa (Die Luge) o powierzchni 250 ha. Po 1945 roku pomimo starań środowisk naukowych o ponowne objęcie ochroną 200-hektarowego kompleksu olsów, rozpoczęto na tym obszarze planową gospodarkę leśną: wyprostowano i obwałowano koryto rzeki Ługi, wybudowano obok utwardzoną drogę, tworzono rowy melioracyjne, wycięto sporą połać olszyn. Rezerwat powstały w 1987 roku objął ochroną tylko północno-zachodnią część dawnego obszaru chronionego. Jest to stary historycznie kompleks leśny związany z zakładaniem stawów rybnych. Spuszczane w czasie jesiennych odłowów wody zalewały teren, dzięki tak powstałej dużej wilgotności zbiorowiska wodne zachowały charakter zbliżony do naturalnego.

Źródło: Wikipedia

Jadąc asfaltową drogą z Niezgody do Rudy Żmigrodzkiej, w odległości mniej więcej 50 m na północ od cieku Kokot w opisanym wyżej rezerwacie Olszyny Niezgodzkie, w oddziale 66i rośnie piękny, masywny, pomnikowy dąb szypułkowy, który zachwyca swoim strzelistym, wysmukłym pokrojem. Drzewo przypomina jednego z gigantów Puszczy Białowieskiej, które opisuje Tomek Niechoda i inni miłośnicy Puszczańskich Olbrzymów.

Drzewo to figuruje w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Dąb_szyp._przy drodze_ z_Niezgody_do_Rudy_Żmigrodzkie ) i zgodnie z zawartymi w nim informacjami, dąb mierzy w obwodzie pierśnicowym pnia 653 cm przy wysokości 29 metrów. Przy drzewie leży kilka ogromnych konarów i gałęzi, które wyłamały się i spadły.

OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA

W porównaniu do obwodu pnia podanego w rejestrze dąb zwiększył swoje gabaryty, ale prawdopodobnie będzie miał trudność z przekroczeniem 700 cm obwodu pierśnicowego pnia z powodu znacznego wypróchnienia i słabnącej kondycji.

Obecnie obwód pierśnicowy pnia mocarza z rezerwatu mierzy 673 cm, wysokość drzewa wynosi 29 metrów. Jest to najgrubsze drzewo rezerwatu, przy czym warto wspomnieć, że wiele dębów o wymiarach pomnikowych spotkamy także dalej, jadąc drogą w kierunku Rudy Żmigrodzkiej, ale żaden z nich nie został już powołany na pomnik przyrody.

U podstawy pnia mocarza leży wiele martwych konarów i gałęzi, pień jest w dużym stopniu wypróchniały, z towarzyszącymi mu owocnikami grzybów pasożytniczych i na wysokości około 6 metrów rozwidla się na dwa główne przewodniki.

Dąb ten ma zupełnie inny pokrój w porównaniu do wspaniałego, soliterowego, bardzo rozłożystego “Melchiora”, który rośnie w parku w Żmigrodzie i którego opisałem kilka dni temu. Tutaj panuje leśna dyskrecja, wysmukłość i pęd ku światłu, aby nie dać się przysłonić tym, co również śpieszą się ku potędze fotosyntezy pod kloszem słonecznych promieni.

O samym rezerwacie, jak i pomnikowym osobniku dębu szypułkowego warto też poczytać na blogu Piotra Jagodzińskiego: https://przyrodniczo.pl/rezerwaty-przyrody/olszyny-niezgodzkie/

PODSUMOWANIE

1) W rezerwacie Olszyna Niezgodzka (woj. dolnośląskie, powiat trzebnicki, gmina Żmigród) przy drodze z Niezgody do Rudy Żmigrodzkiej, 50 m na północ od cieku Kokot, w oddziale 66i rośnie potężny dąb szypułkowy o statusie pomnika przyrody, którego obwód pierśnicowy pnia mierzy 673 cm, a wysokość 29 metrów.

2) Drzewo znajduje się w średnim stanie fito-sanitarnym, wnętrze pnia jest w znacznej części puste i rozłożone przez grzyby pasożytnicze, oprócz tego widnieją na nim liczne kikuty i ślady po wyłamanych konarach i gałęziach. Dąb charakteryzuje piękny, leśny pokrój, jego przewodniki są skierowane prosto do góry, korona jest niezbyt szeroka i wysmukła.

3) Szkoda, że tylko ten osobnik został uhonorowany statusem pomnika przyrody. Wokół rezerwatu odnajdziemy bowiem sporo drzew, głównie dębów szypułkowych o wymiarach pomnikowych. Opisany dąb z rezerwatu jest zaledwie jednym z czterech pomników przyrody ożywionej figurujących w CRFOP w gminie Żmigród.